Page Text
________________
૧૩૬
સૂત્ર સંવેદના
અરિહંતના ગુણો અને તેમણે કરેલા ઉપકારોની સ્મૃતિ તાજી થાય અને તેથી આપણું ચિત્ત અરિહંત પરમાત્મા પ્રત્યેના અહોભાવથી રંગાઈ જાય. આ અહોભાવથી અરિહંતનું નામસ્મરણ કરવા માટે બીજી, ત્રીજી અને ચોથી ગાથામાં ભરતક્ષેત્રમાં થયેલા ચોવીસ તીર્થંકરની નામપૂર્વક સ્તવના કરેલ છે અને છેલ્લી ત્રણ ગાથામાં ભિન્ન ભિન્ન સ્વરૂપે સ્તુતિ કરવા સાથે સાધના કરવા માટે અત્યંત ઉપયોગી આરોગ્ય, બોધિ અને સમાધિની માંગણી કરવામાં આવી છે અને અંતે સાધના કરીને જે મેળવવાનું છે તે સિદ્ધિની માંગણી કરવામાં આવી છે.
નવકા૨ની જેમ લોગસ્સ સૂત્ર પણ એક મંત્ર સ્વરૂપ છે. આથી જ લોગસ્સ સૂત્રના જાપથી ઘણા ઉપસર્ગો-વિઘ્નોનો નાશ થઈ શકે છે. તેનું રટણ, સ્મરણ અને ધ્યાન વિશેષ ફળ આપે છે.
સામાયિક, પ્રતિક્રમણ, દેવવંદન આદિમાં લોગસ્સ સૂત્રનો ઉપયોગ વારંવાર થાય છે. પણ ખાસ કરીને આ સૂત્રનો ઉપયોગ કાયોત્સર્ગમાં થાય છે. વિઘ્નોના નિવારણ માટે, કર્મના ક્ષય માટે, જ્ઞાનાદિ ગુણોની પ્રાપ્તિ માટે, અરિહંતાદિ પદોની વિશેષ આરાધના માટે આદિ અનેક ભિન્ન ભિન્ન હેતુથી આ સૂત્ર દ્વારા કાયોત્સર્ગ કરાય છે. તીર્થંકરો જેવા વિશિષ્ટ ગુણસંપન્ન આત્માના સ્મરણપૂર્વક જ્યારે કાયોત્સર્ગ કરવામાં આવે છે, ત્યારે પહેલાં જે જે ઈષ્ટને મેળવવાની ભાવના હોય તે તે વસ્તુની પ્રાપ્તિ માટેના પ્રણિધાન કરવાપૂર્વક, એક સંકલ્પ કરાય છે કે, આ કાયોત્સર્ગથી મારાં કર્મોનો ક્ષય થાઓ, મારાં વિઘ્નો શાંત થાઓ કે, તે તે ગુણોની મને પ્રાપ્તિ થાઓ.
સાધક આત્મા જ્યારે આવા પ્રકારનું પ્રણિધાન કરીને કાયોત્સર્ગમાં લોગસ્સ સૂત્ર બોલે છે, ત્યારે લોગસ્સના એક એક શબ્દ ઉપર વિશેષ ઉપયોગવાળો બને છે. ચોવીસે તીર્થંકરોનાં નામ અર્થથી વીતરાગ કેવી રીતે બનાય તે બતાવે છે. તેથી તે તે નામથી ઓળખાતા અરિહંતાદિ ઉપર તેનું ધ્યાન વધુ કેન્દ્રિત થાય છે. ઢ પ્રયત્નથી કાયોત્સર્ગ કરનાર આત્માઓ ઋષભાદિ તીર્થંકરો સાથે તાદાત્મ્યભાવને સાધી શકે છે. એટલે કે, એકાગ્રતાપૂર્વક ઋષભાદિ જિનનું નામસ્મરણ કરતાં કરતાં સાધક તે તે જિનના ઉપયોગવાળો બની શકે છે. આ અરિહંત સાથેના
ભાવજિન. જિનના નામને નામજિન કહેવાય, જિનેશ્વરની મૂર્તિને સ્થાપનાજિન કહેવાય, જિનની પૂર્વની કે પછીની અવસ્થાને દ્રવ્યજિન કહેવાય અને કેવળજ્ઞાન પામી, સમવસરણમાં બેસી દેશના આપતા સર્વગુણ સંપન્ન તીર્થંકરને ભાવજિન કહેવાય છે.
| SR No. | 005835 |
| Book Title | Sutra Samvedana Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Prashamitashreeji |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 244 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |