________________
શ્રી અભુટિઓ સૂત્ર
આ વાક્ય બોલતાં ગુરુ પ્રત્યેનો પૂજ્યભાવ અત્યંત ઉલ્લસિત થાય છે અને ગુરુ ભગવંતને પોતાનાથી અપ્રીતિ ન થાય કે ગુરુનાં વિષયમાં પોતાને અપ્રીતિ ન થાય તે માટેનો અંતરંગ પ્રયત્ન ચાલુ થાય છે.
હવે કયા વિષયમાં અપ્રીતિકર કે વિશેષ અપ્રીતિકર વર્તન થયું હોય તો તેનું “મિચ્છા મિ દુક્કડ' અપાય છે, તે વિષયો બતાવતાં કહે છે કે, મત્તે, પાપી, ઃ ભાત અને પાણીના વિષયમાં.
ગુરુએ નિર્દોષ આહાર આદિ લાવવા સૂચન કર્યું હોય અને પોતે તે વાતને લક્ષમાં ન લીધી હોય, નિર્દોષ લાવવા છતાં ગુરુના સ્વાથ્ય માટે જે અનુકૂળ હોય તે ન લવાયું હોય, ઉલ્ટે કદાચ તેમના સ્વાથ્ય માટે પ્રતિકૂળ હોય તેવા આહાર કે પાણી લવાયાં હોય, ત્યારે પોતાના તરફથી ગુરુને કોઈ અપ્રીતિ થઈ હોય તો તે વિષયમાં ક્ષમા મંગાય છે. વળી, ગુરુભગવંતે શિષ્ય માટે પણ નિર્દોષ અને અમુક પ્રકારનો આહાર લાવવા કહ્યું હોય, ત્યારે પણ ઉપેક્ષાથી કે વિષયોની આધીનતાથી ગુરુની ઈચ્છા વિરુદ્ધ આહાર લાવતાં તેઓશ્રીને પોતાના પ્રત્યે અણગમો કે અરુચિ થઈ હોય, તો તેની ક્ષમા મંગાય છે. આ ઉપરાંત ગુરુભગવંતે આહાર કે પાણી સંબંધી પોતાને કાંઈપણ સૂચન કર્યું હોય જે પોતાને ન ગમ્યું હોય અથવા તેમના સૂચન વિરુદ્ધ પોતાનાથી કાંઈ પણ થયું હોય તો તે સર્વ ગુરુ સંબંધી ભાત અને પાણીના વિષયમાં થયેલ અપરાધની ક્ષમા મંગાય છે. વિખાણ, વેચાવ, : વિનયના વિષયમાં અને વેયાવચ્ચના વિષયમાં.
ગુરુના ગુણો પ્રત્યે અંતરંગ બહુમાનભાવ હોવાના કારણે સાધકઆત્મા ગુરુભગવંત આવે ત્યારે સામે જાય, અંજલિ જોડી પ્રણામ કરે, આસન પ્રદાન કરે, ગુરુ ઊભા થયે પોતે ઊભો થાય, ગુરુ બેઠા પછી બેસે વગેરે અનેક પ્રકારનો વિનય જાળવે, પણ કષાયની આધીનતાથી કે પ્રમાદાદિ દોષોથી આવા પ્રકારનો વિનય ન કર્યો હોય અને કર્યો હોય તો યથાતથા કર્યો હોય અથવા બાહ્યથી પૂર્ણ વિનય છતાં અંતરંગ રીતે તેમના પ્રત્યેના બહુમાનભાવની વૃદ્ધિ થાય તેવા યત્નપૂર્વક ન કર્યો હોય, તો તે સર્વ ક્રિયા વિનયવિહીન કહેવાય છે. તે વિનયના વિષયમાં થયેલા અપરાધોની આ પદ દ્વારા માંફી મંગાય છે.
ગુરુને આહાર-પાણી લાવી આપવા, શરીર સંબંધી શુશ્રુષા કરવી, પગ કે માથાની પીડાના નિવારણ માટે દાબવું, ચાંપવું કે ચોળવું વગેરે રૂપ ગુરુની .