Page Text
________________
૮૬
સૂત્ર સંવેદના
કરવાનું નિમિત્ત મળ્યું હોય તો તેની ઉપશાંતિ થાય, વિનય અને ઔચિત્યની જાળવણી થાય તથા પોતાના આત્માની શુદ્ધિ થાય. આ રીતે ઉપયોગપૂર્વક બોલનાર સાધક ભવિષ્યમાં ગુરુ વિષયક અપરાધ તો નથી જ કરતો, પરંતુ સમર્પિત બની ગુરુ આજ્ઞા અનુસાર જીવન બનાવવા પ્રયત્ન પણ કરે છે.
હવે થયેલા અપરાધોને વિશેષ પ્રકારે ખમાવવા અપરાધોને નીચે પ્રમાણે ત્રણ વિભાગમાં વહેંચી, તે સર્વે અપરાધોની ક્ષમા મંગાય છે.
૧. નવિર સપત્તિ થી ૩રિમાસાણ સુધીનાં પદો વડે, આહાર-પાણીવિનય-વેયાવચ્ચ-આલાપ-સંલાપ કે બેસવા આદિ જુદા જુદા કાર્યોથી ગુરુને અપ્રીતિ કે વિશેષ અપ્રીતિ થઈ હોય તેની ક્ષમા માંગવામાં આવે છે.
૨. નર્જિરિમ વિ ... આદિ પદોથી પોતાના ખ્યાલમાં જે હોય તેવા વિનયરહિત થઈ ગયેલા અપરાધો બદલ ક્ષમા માંગવામાં આવે છે.
૩. તમે નાદ ... વગેરે પદો દ્વારા પોતાને ખ્યાલ ન હોય અને ગુરુને ખ્યાલ હોય તેવા વિનયરહિત અપરાધો બદલ ક્ષમા માંગવામાં આવે છે. ન વિધિ અપત્તિયં, પરંપત્તિઃ જે કાંઈ અપ્રીતિકર કે વિશેષ અમીતિકર વર્તન થયું હોય.
અહીં અપ્રીતિ કે વિશેષ અપ્રીતિ બે રીતે લેવાની છે. એક તો ગુરુને શિષ્યના અયોગ્ય કાર્યથી અપ્રીતિ થઈ હોય તે અને બીજી પોતાની અયોગ્યતાના કારણે ગુરુના તેવા પ્રકારના વર્તનથી ગુરુના વિષયમાં શિષ્યને અપ્રીતિ થઈ હોય તે. આ બન્ને પ્રકારની અપ્રીતિ જ્યારે વિશેષ બને છે ત્યારે તેને પર-અપ્રીતિકર કહેવાય છે.
વળી, પર-અપ્રીતિકરનો બીજો અર્થ પરહેતુક અપ્રીતિ પણ થાય છે. એટલે કે પરના નિમિત્તે ગુરુને શિષ્ય ઉપર અપ્રીતિ થઈ હોય અથવા પરના નિમિત્તે શિષ્યને ગુરુ પ્રત્યે અપ્રીતિ થઈ હોય તે.
શિષ્ય સમજતો હોય છે કે, ગુરુને લેશ પણ અપ્રીતિ થાય તેવું વર્તન પોતે ક્યારેય પણ ન જ કરવું જોઈએ. ગુરુની ગમે તેવી કઠોર આજ્ઞા હોય તો પણ તેમની આજ્ઞા કે ઈચ્છાનું આરાધન કરતાં લેશ પણ દ્વેષ ન જ કરવો જોઈએ, તો પણ કષાયની આધીનતાથી, આહાર-પાણી આદિ વિષયોમાં પોતાનાથી ગુરુને જે લેશ પણ અપ્રીતિ થઈ હોય તો તેનું આ શબ્દો દ્વારા મિચ્છા મિ દુક્કડઅપાય છે.
| SR No. | 005835 |
| Book Title | Sutra Samvedana Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Prashamitashreeji |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 244 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |