________________
વૈશેષિક દર્શન
२४३
न यत्र दुःखं न सुखं न चिन्ता न द्वेषरागो न च काचिदिच्छा । रसः स शान्तः कथितो मुनीन्द्रः .
सर्वेषु भावेषु शमप्रधामः ॥ १५७ नित्यं सुखमात्मनो मोक्षे व्यज्यते । न्यायभा० १.१.२२ । १५८ नित्यस्याभिव्यक्तिः संवेदनं ज्ञानमिति । तस्य हेतुर्वाच्यं यतस्तदुत्पद्यत इति ।
__ न्यायभा० १.१.२२ । १५८ सुखवन्नित्यमिति चेत् , संसारस्थस्य मुक्तेनाविशेषः । न्यायभा० १.१.२२। ११० अभ्यनुज्ञाने च धर्माधर्मफलेन साहचर्य योगपद्यं गृह्येत । न्यायभा० १.१.२२ । १११ अनित्यत्वे हेतुवचनम् । न्यायभा० १.१.२२ । ११२ यदि धर्मो निमित्तान्तरं तस्य हेतुर्वाच्यः ... । न्यायभा० १.१.२२ । ११३ योगसमाधिजस्य कार्यावसायविरोधात् प्रक्षये संवेदनाननुवृत्तिः। न्यायभा० १.१.२२ । १६४ यदि धर्मक्षयात् संवेदनोपरमः नित्यं सुख न संवेद्यत इति । किं विद्यमान न
संवेद्यते, अथाविद्यमानमिति नानुमान विशिष्टेऽस्तीति । न्याभा० १.१.२२ । ११५ अप्रक्षयश्च धर्मन्य निग्नुमानमुत्पत्तिधर्मकत्वात् । न्यायभा० १.१.२२ । ११६ यथा मुक्तस्य नित्यं सुखं तत्संवेदनहेतुश्च, संवेदनस्य तूपरमो नास्ति, कारणस्य
नित्यत्वात् , तथा संसारस्थस्यापीति । एवं च सति धर्माधर्मफलेन सुखदुःखसंवेदनेन
साहचर्यं गृह्यतेति । न्यायभा० १.१.२२ । १६७ शरीरादिसम्बन्धः प्रतिबन्धहेतुरिति चेत् ; न, शरीरादीनामुपभोगार्थत्वात् ,
विपर्ययस्य चाननुमानात् । न्यायभा० १.१.२२ । . १६८ इष्टाधिगमार्था प्रवृत्तिरिति चेत् ; न, अनिष्टोपरमार्थत्वात् । ... ... नेष्टमनिष्टे
नाननुविद्धं सम्भवतीति इष्टमप्यनिष्टं सम्पद्यते, अनिष्टहानाय घट्मान इष्टमपि जहाति,
बिवेकहानस्याशक्यत्वादिति । न्यायभा० १.१.२२ । ११८ दृष्टातिक्रमश्च देहादिषु तुल्यः । न्यायभा० १.१.२२ । १७० उपपत्तिविरुद्धमिति चेत्, समानम् । न्यायभा० १.१.२२ । १७१ आयन्तिके च संसारदुःखाभावे सुख वचनादागमेऽपि सत्यविरोधः । न्यायभा०
१.१.२२ । १७२ तृषा शुष्यत्यास्ये पिबति सलिलं स्वादु सुरभि
क्षुधातः सन् शालीन् कवलयति सम्पाकवलितान् । प्रदीप्ते रागाग्नौ घननिबिडमाश्लिष्यति वधू प्रतीकारो व्याधेः सुखमिति विपर्यस्यति जनः ॥ भर्तृहरिवैराग्यशतक