________________
મળ્યો બોધ સુખસાજ
‘ભારતના સાધુને લઈ જવા મુશ્કેલ છે.' સિકંદરે ગર્વથી કહ્યું કે ‘સિકંદરમાં એવી તાકાત છે કે એ ચાહે તો આખા પર્વતને બાંધીને યુનાન લઈ જાય, ઇચ્છે તો આખો દેશ બાંધીને લઈ જાય! એક સાધુને નહીં લઈ જઈ શકે તો એની તલવાર શું કામની?' સેનાપતિએ કહ્યું કે જેની સામે તલવાર પણ નકામી ઠરે, નીચે પડી જાય એ જ તો છે સાધુ!' સિકંદરને આશ્ચર્ય થયું, છતાં એણે સાધુની શોધ શરૂ કરાવી. થોડા વખતમાં ખબર મળી કે એક સાધુ નદીના કિનારે રહેતા હતા. સિકંદરે સૈનિકીને એ સંદેશા સાથે સાધુ પાસે મોકલ્યા કે સિકંદરની આજ્ઞા છે કે એમન્ની સાથે યુનાન ચાલો. સન્માન મળશે, પ્રતિષ્ઠા મળશે. સાધુએ કોઈ પ્રતિભાવ ન આપ્યો. સિકંદર અપમાનિત થયો. એ તો ધસી ગયો ખુલ્લી તલવાર સાથે. સાધુને તલવારના બળ પર લઈ જવા એણે ઇછ્યું. પણ સાધુ તો નિશ્ચળ રહી બોલ્યા, જેને તમે તલવારના બળ પર લઈ જવા ઇચ્છો છો તે તો ઘણા કાળ પહેલાં અમે છોડી દીધું છે. ઘણા સમયથી તેનો અને અમારો સંબંધ તૂટી ગયો છે. ચલાવો તલવાર. જેને તમે સમાપ્ત કરવા ઇચ્છો છો તેને આ દેહને તો અમે ક્યારનોય પોતાથી છૂટો કરી દીધો છે. હવે તો તમે અને અમે બન્ને એને નષ્ટ થતાં દેખીશું. હું પણ દ્રષ્ટા અને તમે પણ દ્રષ્ટા! બન્ને આ દશ્યને જોઈશું. જેને તમે નષ્ટ કરશો તે હું નથી. હું તો એ છું, જે એને નષ્ટ થતાં જોશે. જે કાપી શકાય છે, નષ્ટ કરી શકાય છે તે તો મારાથી ભિન્ન . છે. હું તો એનાથી સાવ ભિન્ન છું. એની પાછળ દૂર, ખૂબ દૂર ઊભો છું. એનો માત્ર જાણનાર છું.'
૫૨
-
