________________
આત્મપદનો વર્તમાનાનો તે પ્રત્યય થયો છે. અર્થ- મોક્ષ માટે પ્રયત્ન કરે છે. સૂર્ણ તિ વિમ્ ? - = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ઊદ્ધ ચેષ્ટા થી ભિન્ન જ ચેષ્ટાવાચક ઉદ્ ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા સ્થા ધાતુને કત્તમાં આત્મપદ થાય છે. તેથી માલનાડુત્તિતિ અહીં ઊર્ધ્વ ચેષ્ટાર્થક ક્ + થા ધાતુને આ સૂત્રની સહાયથી આત્મપદ ન થવાથી શેષાત્ પરશ્ન રૂ-રૂ-૨૦૦” ની સહાયથી પરસ્મપદનો તિવુ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થાય છે. અર્થ- આસન ઉપરથી ઊભો થાય છે. તિ,?િ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ઊદ્ધ ચેષ્ટાથી ભિન્ન ચેષ્ટાવાચક જ ઉલ્ + થા ધાતુને કત્તમાં આત્મપદ થાય છે. તેથી પ્રાચ્છતમુનિષ્ઠતિ અહીં ઉત્પજ્યર્થક સત્+સ્થા ધાતુને આ સૂત્રની સહાયથી આત્મપદ ન થવાથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ પરસ્મપદનો તિવુ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થાય છે. અર્થ - ગામમાંથી સો ઉત્પન્ન થાય છે. (મળે છે.) અહીં ચેતનના પ્રયત્ન સ્વરૂપ ચેષ્ટા સ્વરૂપ અર્થ ગમ્યમાન નથી - એ સ્પષ્ટ છે. દ્રા
-વિ-પાડવાનું રીપાદરા
સમ્ વિ ... અને કવ ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા થા ધાતુને કર્તામાં આત્મપદ થાય છે. સમુ+થા; વિ+સ્થા; પ્રસ્થા અને નવ + થા ધાતુને આ સૂત્રની સહાયથી કત્તામાં આત્મનેપદનો વર્તમાનાનો તે પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી સતિષ્ઠતે વિતિષ્ઠતે પ્રતિષ્ઠત અને ગતિષ્ઠત આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- રહે છે. પ્રતિકૂળ રહે છે. પ્રયાણ કરે છે. રહે છે.
રીસા - એ દુકા
જ્ઞીક્ષા અને ધ્યેય વિષયાર્થક થા ધાતુને કત્તમાં આત્મનેપ્રદ થાય છે. બીજાને પ્રસન્ન કરવા પોતાનું સૌન્દર્ય વગેરે દર્શાવવું તેને ફીફા કહેવાય
४८
