________________
૪૪૨.
fમસ - તુમ... ૩-૪-૨૧ થી સન્ પ્રત્યય. fમ - આ સૂત્રથી સન ને દ્વિદ્ભાવ. ઉપમ - સન્... ૪-૧-૩ થી આઘ એકસ્વરાંશ કિત્વ. વિપિ - દિતી. ૪-૧-૪ર થી પૂર્વનાં ૬ નો . વિમિત્સ - મોપે. ૧-૩-૫૦ થી ૬ નો તુ. તિર્ પ્રત્યય, વુિ, તુસા.. થી મિત્કૃતિ પ્રયોગ થશે. કિવતું થવાથી પિત્ ધાતુનાં ઉપાજ્ય રૂ નો ગુણ થયો નથી એજ પ્રમાણે - વધુ-વુમુત્સતે, વૃ-વિવૃત્મતિ, રમ્-ઉધર્મીતિ.
નડિત્યેવ - વિતિષતે = વર્તન કરવાની ઈચ્છા કરે છે. વૃત્ત - ૩-૪-૨૧, વૃતિય - ૪-૪-૩૨, વૃવૃતિ - ૪-૧-૩, વેવૃતિન - ૪૧-૩૮, વિવૃતિ - ૪-૧-૫૯, વિવતિન - ૪-૩-૪, વિતિષ - ૨ - ૩-૧૫, વિષમતે – ૩-૩-૬, વિવર્તિપ++તે – ૩-૪-૭૧, વિવતિષતે - ૨-૧-૧૧૩ અહીં સત્ પ્રત્યય લે છે અનિટુ નથી તેથી આ સૂત્રથી કિડ્વભાવ ન થવાથી ગુણ થયો. એજ પ્રમાણે –વૃધુ-વિવધપતે. નમન રૂત્યેવ - વિચક્ષતિ = હોમ કરવાની ઈચ્છા કરે છે. યન્સ - ૩-૪-૨૧, યન્સ - ૪-૧-૩, યિયનH - ૪-૧-૫૯, થિયર્સ - ૨-૧-૮૭, યિસ - ૨-૧-૬૨, થિયષ - ૨-૩-૧૫, યિયક્ષ-તિ. - ૩-૩-૬, યિયક્ષ+3+તિ – ૩-૪-૭૧, યિયક્ષતિ - ૨-૧-૧૧૩. એજ પ્રમાણે વર્-વિવત્સતિ. અહીં યન્ અને વન્ ધાતુથી પરમાં અનિટુ સનું પ્રત્યય છે પણ ઉપાજ્યમાં નામી સ્વર ન હોવાથી આ સૂત્રથી સન્ કિડ્વત થયો નથી. અન્યથા દ્વિત્ થવાથી વૃની પ્રાપ્તિ આવત.
નિત્યેવ - મેરા = ભેદશે. અહીં અનિદ્ સત્ પ્રત્યય પરમાં નથી થસ્તનીનો તા પ્રત્યય છે તેથી આ સૂત્રથી કિદ્રવત્ ન થવાથી પિત્ ધાતુનાં ઉપાજ્ય ફુ નો ગુણ પ થયો છે.
सिजाशिषावात्मने । ४-३-३५ અર્થ-નામી સ્વર ઉપાજ્યમાં હોય તેવા ધાતુથી પરમાં રહેલ આત્મપદનાં
વિષયભૂત અનિદ્ સત્ પ્રત્યય અને આશીર્વાદનાં પ્રત્યયો કિવત્ થાય છે.
