________________
અને સન્ કિત્ થયા.
नामिनोऽनिट् । ४-३-३३
અર્થ:- નામ્યન્ત ધાતુથી પરમાં રહેલ અનિટ્ સત્ પ્રત્યય કિત્ થાય છે. વિવેચન - રિીતિ = ભેગું કરવાની ઈચ્છા કરે છે. સાધુનિકા ૪-૧-૩૫ માં જણાવેલ નીતિ પ્રમાણે થશે. પણ અહીં ૪-૧-૩૫ સૂત્ર નહીં લાગે. આ સૂત્રથી અનિટ્ સન્ કિત્ થવાથી ત્તિ ધાતુનાં રૂ નો ગુણ થયો નથી એજ પ્રમાણે - તુતિ, નુભૂતિ, ચિઔષતિ, તિતીર્થંતિ, અનિકિતિ વિમ્ ? શિશયિષતે. – ઊંઘવાની ઈચ્છા કરે છે. શી+સ તુમń... ૩-૪-૨૧ થી સન્ પ્રત્યય. શીશીસ - સુન્... ૪-૧-૩ થી આઘ એકસ્વરાંશ દ્વિત્ય. शिशीस હ્રસ્વ: ૪-૧-૩૯ થી પૂર્વનો સ્વર હ્રસ્વ.
=
૪૪૧
शिशीइस સ્તાઘ... ૪-૪-૩૨ થી ટ્
શિશેસ - નમિનો... ૪-૩-૧ થી ડ્ નો ગુણ ૬.
શિયિસ - દ્વૈતો... ૧-૨-૨૩ થી ૫ નો અમ્.
. शिशयिष નામ્ય... ૨-૩-૧૫ થી સ્ નો પ્.
તે પ્રત્યય, શબ્, સુાસ્યા... થી શિશયિષતે પ્રયોગ થશે. અહીં સેટ્ સન્ થતો નથી તેથી ગુણ થયો.
પ્રત્યય હોવાથી આ સૂત્રથ કિ
-
–
અહીં ા અને સ્થા ધાતુ
આ સૂત્રથી અનિટ્ સન્ કિત્
नामिन इति किम् ? पिपासति तिष्ठासति સ્વરાન્ત છે પણ નામ્યન્ત નથી તેથી થયો નથી.
-
સનિત્યેવ - શ્વેતા, નેતા - અહીં ત્તિ અને નૌ ધાતુ નામ્યન્ત છે પણ
–
અનિટ્ સન્ પ્રત્યય પરમાં નથી શ્વસ્તનીનો તા પ્રત્યય છે તેથી આ સૂત્રથી કિદ્ભાવ ન થવાથી ગુણ થયો છે.
૩૫ાન્ય । ૪-રૂ-રૂ૪
અર્થઃ- નામી સ્વર ઉપાજ્યમાં હોય તેવા ધાતુથી પરમાં રહેલ અનિટ્ સન્ પ્રત્યય કિત્ થાય છે.
વિવેચન - વિમિત્કૃતિ = ભેદવાની ઈચ્છા કરે છે. મિવુંપી-નિવારણે (૧૪૭૭)
