________________
હોવાથી રે.. ૨-૨-૪૬ થી તૃતીયા થઈ છે. તેથી ઉલ તૃતીયાન્ત નામ હોવા છતાં અને વાળ એ ગુણવચન હોવા છતાં આ સૂત્રથી તત્પરૂષ સમાસ થતો નથી. ગુવવિ - સુબા પટ્ટ: પટિવ ફત્યર્થ = દહીંથી હોશિયારી. અહીં પૂરું નામ માત્ર ગુણનું જ વાચક છે. પરંતુ ગુણીનું વાચક નથી. તેથી બા એ તૃતીયાત્ત નામ હોવા છતાં પણ હું એ ગુણવચન નામ ન હોવાથી આ સૂત્રથી તપુરૂષ સમાસ થતો નથી. .
રતત્રીવર્તમ્ રૂ-૨-૬૬. અર્થ:- તૃતીયા વિભજ્યત્ત બદ્ધ નામ તેના વડે જ કરાએલા અર્થ વાચક
વત નામની સાથે તત્પરૂષ સમાસ પામે છે. વિવેચનઃ- સદ્ધરતરત્ર: માત્રા – તૃતીયાન્ત એવા સદ્ધ શબ્દનો વત} શબ્દની
સાથે આ સૂત્રથી તપુરુષ સમાસ થયો છે. કારણ કે અર્ધ્વ શબ્દ વડે જ વત શબ્દ પૂર્ણ કરાએલ છે. વતàતિ વિમ્ ? મર્ડેન વૃતાં વેવી: દ્રોણા = અડધાથી કરેલા ચાર દ્રોણ. અહીં તૃતીયાત્ત એવું મર્દ નામ છે અને તેના જ વડે પૂર્ણ કરાએલ છે. પણ પૂર્ણ થનાર શબ્દ વિતરૂ નથી, વતરું છે. તેથી આ સૂત્રથી સમાસ થયો નથી. સૂત્રમાં વતુર નામ લીધું હોત તો પણ “નામાને તિ વિશિષ્ટચાડપણ” એ ન્યાયથી વંતુરું નાં ગ્રહણથી વત}નું પણ પ્રહણ થાત. પણ વત સ્ત્રીલિંગ સાથે જ સમાસ કરવો છે. પણ બીજા પુંલિંગ કે નપુંસકલિંગ વતુર્ નામની સાથે સમાસ કરવો નથી. આ ઉપરથી એમ ફલિત થયું કે વત નામ સાથે જ સમાસ થશે.
નાર્થપૂર્વાદઃ રૂ-૨-૬૭. અર્થ-તૃતીયાન્ત નામ નાર્થ નામોની સાથે અને પૂર્વાદ્રિ નામોની સાથે
તત્પરૂષ સમાસ પામે છે. સૂત્ર સમાસ- ની મર્થ: વેપાં તાનિ - અનાનિ. (બહુ.) .
પૂર્વ: આદા: વેષાં તાનિ - પૂર્વાન. (બહુ.)
