________________
૧૩૬
અવ્યયસ્થતિ વિમ્ ? અત્યુવૈત: - અહીં ગતિ અને શબ્દનો પ્રત્યવ... ૩-૧-૪૭ થી તપુરૂષ સમાસ થયેલો છે. સર્વે અવ્યય છે. તેના પછી રહેલી ૩ ષષ્ઠી વિભક્તિ છે. તે અવ્યય સંબંધી નથી પણ અત્યુન્વેસ્ નામ સંબંધી છે તેથી આ સૂત્રથી ૩{ નો લોપ થયો નથી.
ઉર્ટેિ રૂ-૨-૮. અર્થ - Dાર્થમ્ - પદ્યમ્ - સમાસ, તદ્ધિત, કૃદન્ત અને નામધાતુ થયા
પછી તે પદોનો અર્થ એકાદથી જણાય છે. તેથી તે સમાસાદિ પદોને એકપદ્ય કહેવાય છે. તેવા એકપઘના નિમિત્તભૂત સ્વાદિ
વિભક્તિનો લોપ થાય છે. સૂત્ર સમાસ- ઇ મર્થ: વેસ્ટ :-વાર્થ: (બહુ.)
एकार्थस्य भावः - ऐकाखू, तस्मिन्. વિવેચન-વિત્ર - અહીં વિત્રા અને જો નામનો અર્થ.. ૩-૧-૨૨ થી
બહુવ્રીહિ સમાસ થયો છે. સમાસ થયા પહેલાંની ત્રિા અને જો નામની સિ વિભક્તિનો લોપ આ સૂત્રથી થયો છે. આ સમાસ ૩૧-૧૫૦ સૂત્રમાં આવી ગયો છે. પુત્રીતિ = પુત્રની ઇચ્છા કરે છે. અહીં નામ ધાતુ છે. પુર્વ રૂછત અર્થમાં પુત્ર નામને સમવ્યિથા.. ૩-૪-૨૩ થી વચન પ્રત્યય થવાથી પુત્ર+વન+તિ. નામધાતુ હોવાથી આ સૂત્રથી કમ્ નો લોપ થવાથી પુત્રય+તિ-પુત્રયતિ. વનિ-૪-૩-૧૧૨ થી પુત્ર નામ નો છું થવાથી પુત્રીત થયું. ગૌપાવ: = જેની પાસે ગાય છે તેનું સંતાન. ૩૫શુ: નામને અપત્ય અર્થમાં ડો. ૬-૧-૨૮ થી તદ્ધિતનો પ્રત્યય. ૩૫ માં રહેલી ડસ્ વિભક્તિનો તદ્ધિત હોવાથી આ સૂત્રથી લોપ થયો છે. વૃદ્ધિ. ૭-૪-૧ થી ૩૫ ના આદિ ૩ ની વૃદ્ધિ નૌ અને સ્વય... ૭-૪-૭૦ થી અંત્ય ૩ નો અર્ થવાથી ગૌપાવ: થયું. ऐकार्थ्य इति किम् ? चित्रा गावः यस्य इत्यादि वाक्ये मा भूत् -
