________________
૧૩૭ અહીં સમાસ થયો નથી તેથી એકપદ ન થવાથી ઐકાÁ જણાતું ન હોવાથી આ વાક્યમાં બંને શબ્દો જુદા છે તેથી આ સૂત્રથી વિભક્તિનો લોપ થયો નથી. સૂત્રમાં છેકામાં નિમિત્ત સપ્તમી હોવાથી સૈકાથ્ય સંબંધી જ વિભક્તિનો લોપ થશે. પણ તદુત્તર (સમાસ થયા પછી) જે વિભક્તિ થાય તેનો લોપ આ સૂત્રથી થતો નથી. अत एव लुब् विधानात् “नाम... ३-१-१८" इति उक्तौ अपि
દત્તાનાં સમાસઃ - અહીં એક નામ બીજા નામની સાથે સમાસ પામે છે એમ કહ્યું પણ આ સૂત્રમાં સમાસાદિ વૃત્તિના નિમિત્તભૂત સ્વાદિ વિભક્તિના લોપનું વિધાન કર્યું હોવાથી આ સૂત્રના સામર્થ્યથી જ સ્વાદિ વિભજ્યન્ત નામ યાદિ વિભજ્યન્ત નામની સાથે જ સમાસ પામે છે પણ કેવલ નામ કેવલ નામની સાથે નહીં એમ ફલિત થાય છે. જો એ પ્રમાણે નિર્દેશ ન હોત તો આ સૂત્રમાં સ્વાદિ વિભક્તિના લોપનું વિધાન નિરર્થક થાત.
નાચ્ચેસ્વર વિત્યુત્તરપરેડમ: I રૂ-૨-૧. ! અર્થ- સમાસ આરંભક પદોમાં અભ્યપદ તે - ઉત્તરપદ. એવું વિત્
પ્રત્યયાત્ત ઉત્તરપદ પરમાં હોતે છતે (તેની પૂર્વે રહેલા) નામ્યન્ત
એકસ્વરાજો પૂર્વપદથી પર રહેલો અમ લોપાતો નથી. ' સૂત્ર સમાસ- પ વદ થસ્થ તત્ – સ્વરમ્ (બહુ) તે નામ તત્ સ્વરમ્ ૨ -નાગેવસ્વરમ્ તત્ (કર્મ.)
હું ત્ (અનુવશ્વ:) યસ્ય ત–વિત, તસ્મિન-વતિ (બહુ.)
ઉત્તર તત્પર્વ ૨ -૩રપ૬૬, તમિત્ (કર્મ.) 'વિવેચનઃ- ત્રિયંમી, નવમી - અહીં સ્ત્રી અને નાવ શબ્દનો વર્
પ્રત્યયાન્ત કચ શબ્દની સાથે કહ્યુ.. ૩-૧-૪૯ થી તપુરૂષ સમાસ થયો છે. અહીં તે () પ્રત્યય કૃદન્તનો હોવાથી ૩યુ$. ૩-૧-૪૯થી સમાસ થયો છે. અને આ સૂત્રથી સ્ત્રિય અને નાવ માં રહેલી અમ્ વિભક્તિનો લોપ થયો નથી.
