Page Text
________________
૨૧૨
સરળ ગુજરાતી વ્યાકરણ “મારા મિત્રની કોઈ પણ વસ્તુને છડું ... એટલે (તેથી, માટે) એ વસ્તુ તદન બગડી જાય છે.' (સંયુક્ત વાક્ય)
(૪) “મુદલ કરતાં કેટલુંયે વધારે એ આપી ચૂક્યો હતો. પેલા શાહુકારના રાતા ચોપડામાં તેનું દેવું પાંચગણું બોલતું હતું.”,
આ બંને વાક્યોમાં અર્થો એકબીજાથી ઊલટા જણાય છે. એ મુદલ કરતાં ઘણું વધારે આપી ચૂક્યો હતો તેમ છતાં શાહુકારના ચોપડામાંથી તેના કરજમાં ઘટાડો થવાને બદલે તેમાં વધારો જ થતો બતાવાયો છે. આમ, આ વિરોધ બતાવનાર વાક્યનું તોયે’, ‘તો પણ', “છતાં' જેવાં સંયોજકો વડે જોડી સંયુક્ત વાક્ય બનાવી શકાશેઃ
“મુદલ કરતાં કેટલુંયે વધારે એ આપી ચૂક્યો હતો. (તોયે, તો પણ, છતાં) પેલા શાહુકારના રાતા ચોપડામાં તેનું દેવું પાંચગણું બોલતું હતું.' (સંયુક્ત વાક્ય)
(૫) “તેને કાણે જતાં આવડતું નહોતું. તેને આશ્વાસન દેતાં પણ આવડતું નહોતું. આ કારણે તેણે ધીરજકાકાની મદદ માગી.”
અહીં ત્રણ વાક્યોને જોડવાનાં છે. પહેલાં બે વાક્યોના અર્થ એકબીજામાં ઉમેરાય એવા છે એટલે તેમને અને આથી જોડી શકાશે. વળી અહીં કે પણ “અને'ના જેવું જ કામ આપશે, અને આ રીતે સંયુક્ત વાક્ય બનશે. પહેલાં બે વાક્યો કારણ દર્શાવે છે અને છેલ્લું ત્રીજું વાક્ય પરિણામ દર્શાવે છે, માટે પહેલાં બે જોડેલાં વાક્યો સાથે ત્રીજાને જોડવા એટલે,
માટે’, ‘તેથી જેવાં સંયોજકો વાપરીને ત્રણે વાક્યો જોડાતાં સંયુક્ત વાક્ય તૈયાર થશે ? | ‘તેને ન આવડે કાણે જતાં અને (ક) ન આવડે આશ્વાસન દેતાં; એટલે (માટે, તેથી) ધીરજકાકાની મદદ માગી.” (સંયુક્ત વાક્ય)
(૬) “ચોમાસામાં તો જાણે પાતાળલોકની નાગકન્યાઓ પૃથ્વી ઉપર નાચ કરવા નીકળી પડી હોય છે. ચોમાસામાં અનેક ઝરણાં ફૂટી નીકળે છે.”
અહીં બે વાક્યો વચ્ચે સરખામણીનો સબંધ સ્પષ્ટપણે જોઈ શકાય છે. એટલે એમને “જેમ-તેમ'થી જોડી સંકુલ વાક્ય બનાવી શકાશે :
ચોમાસામાં તો જાણે પાતાળલોકની નાગકન્યાઓ પૃથ્વી ઉપર નાચ કરવા નીકળી પડી હોય તેમ અનેક ઝરણાં ફૂટી નીકળે છે.”
(સંકુલ વાક્ય)
| SR No. | 005811 |
| Book Title | Saral Gujarati Vyakaran |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bharat Thakar |
| Publisher | Shabdalok Prakashan |
| Publication Year | 1999 |
| Total Pages | 272 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 18 MB |