________________
સરળ ગુજરાતી વ્યાકરણ
૧૦૦
શુદ્ધ વર્તમાનકાળ : હું પાઠ વંચાવું. અપૂર્ણ વર્તમાનકાળ : હું પાઠ વંચાવું છું. પ્રથમ અને દ્વિતીય પૂર્ણ વર્તમાનકાળ : મેં પાઠ વંચાવ્યો છે - વંચાવેલો
છે.
ઇચ્છાવાચક વર્તમાનકાળ : હું પાઠ વંચાવનાર છું - વંચાવવાનો છું. મારે પાઠ વંચાવવો છે. નિયમિત શુદ્ધ ભૂતકાળ : હું પાઠ વંચાવતો.
પ્રથમ અને દ્વિતીય શુદ્ધ ભૂતકાળ : મેં પાઠ વંચાવ્યો - વંચાવેલો. અપૂર્ણ ભૂતકાળ : હું પાઠ વંચાવતો હતો. પ્રથમ અને દ્વિતીય પૂર્ણ ભૂતકાળ ; મેં પાઠ વંચાવ્યો હતો – વંચાવેલો
હતો.
ઇચ્છાવાચક ભૂતકાળ : હું પાઠ વંચાવનાર હતો - વંચાવવાનો હતો. મારે પાઠ વંચાવવો હતો.
શુદ્ધ ભવિષ્યકાળ : હું પાઠ વંચાવીશ. અપૂર્ણ ભવિષ્યકાળ : હું પાઠ વંચાવતો હોઈશ.
પ્રથમ અને દ્વિતીય પૂર્ણ ભવિષ્યકાળ : મેં પાઠ વંચાવ્યો હશે - વંચાવેલો હશે:
ઇચ્છાવાચક ભવિષ્યકાળ : હું પાઠ વંચાવનાર હોઈશ - વંચાવવાનો
હોઈશ. મારે પાઠ વંચાવવો હશે.
ક્રિયાપદના અર્થો :
ક્રિયાપદના રૂપમાંથી ક્રિયાનો નિર્દેશ થતો હોય અથવા ક્રિયા કરવાની આજ્ઞા કે ફરજ કે સંભાવના પ્રગટ થતી હોય છે, આને ક્રિયાપદના ‘અર્ધ' કહે છે. ક્રિયાપદના અર્થ છ છે :
૧. નિશ્ચયાર્થ કે નિર્દેશાર્થ ઃ ક્રિયાપદ જ્યારે ક્રિયા વર્તમાનકાળમાં થતી હોવાનો, ભૂતકાળમાં થઈ હોવાનો કે ભવિષ્યકાળમાં થવાની હોવાનો નિર્દેશ કરે ત્યારે તે ક્રિયાપદનો અર્થ નિશ્ચયાર્થ કે નિર્દેશાર્થ છે એમ કહેવાય. આ અર્થ ત્રણે કાળમાં હોય છે. દા.ત.
તે ખાય છે. તેણે ખાધું. તે ખાશે.
૨. આજ્ઞાર્થ : જે ક્રિયાપદના રૂપમાંથી આજ્ઞા, હુકમ, ફરમાન,
