________________
૯૯
સરળ ગુજરાતી વ્યાકરણ પ્રથમ પૂર્ણ ભવિષ્યકાળ :
મેં પાઠ વાંચ્યો હશે. • ' અમે-આપણે પાઠ વાંચ્યો હશે. તે પાઠ વાંચ્યો હશે. તમે પાઠ વાચ્યો હશે.
તેણે પાઠ વાંચ્યો હશે. તેમણે–તેઓએ પાઠ વાંચ્યો હશે. દ્વિતીય પૂર્ણ ભવિષ્યકાળ :
મેં પાઠ વાંચેલો હશે. અમે-આપણે પાઠ વાંચેલો હશે. તે પાઠ વાંચેલો હશે. તમે પાઠ વાંચેલો હશે. તેણે પાઠ વાંચેલો હશે. તેમણે–તેઓએ પાઠ વાંચેલો હશે.
પ્રથમના કરતાં દ્વિતીય પૂર્ણ ભવિષ્યકાળ ક્રિયાને વહેલી થયેલી બતાવે છે. પૂર્ણ ભૂતકાળની ક્રિયા નિશ્ચિત અર્થ બતાવે છે, ત્યારે પૂર્ણ ભવિષ્યકાળની ક્રિયા અનિશ્ચિતતા સૂચવે છે. પૂર્ણ ભવિષ્યકાળનાં રૂપોમાં તે તે ભૂતકૃદંત મુખ્ય ક્રિયાપદ તરીકે આવે છે. અને તેને સહાધ્યકારક ક્રિયાપદ હો'ના ભવિષ્યકાળનું રૂપ લાગે છે. ઇચ્છાવાચક ભવિષ્યકાળ : હું પાઠ વાંચનાર-વાંચવાનો હોઈશ. અમે-આપણે પાઠ વાંચનાર -
વાંચવાનાં હોઈશું. મારે પાઠ વાંચવો હશે.
અમારે-આપણે પાઠ વાંચવો હશો. તું પાઠ વાંચનાર-વાંચવાનો હોઈશ. તમે પાઠ વાંચનાર-વાંચવાના હશે. તારે પાઠ વાંચવો હશે.
- તમારે પાઠ વાંચવો હશે. તે પાઠ વાંચનાર-વાંચવાનો હશે. તેઓ પાઠ વાંચનાર-વાંચવાના
હશે. તેને પાઠ વાંચવો હશે.
તેમને-તેઓને પાઠ વાંચવો હશે. અહીં ઈચ્છા દર્શાવેલી છે. તેમાં ઇચ્છા અને ક્રિયા બંને ભવિષ્યમાં થવાનાં હોવાથી બંનેમાંથી ઘણુંખરું એક જ અર્થ નીકળે છે. ઇચ્છાવાચક ભવિષ્યકાળનાં રૂપોમાં ભવિષ્યકદંત (વાંચનાર-વાંચવાનો) કે સામાન્યકૃદંત (વાંચવો) મુખ્ય ક્રિયાપદ તરીકે આવે છે અને તેને સાહાટ્યકારક ક્રિયાપદ ‘હોના ભવિષ્યકાળનાં રૂપો લાગે છે.
આમ, એકંદરે પાંચ શુદ્ધ કળ છે અને બાર મિશ્રકાળ છે. તે દરેક કાળનાં સાધિત ધાતુનાં રૂપ પણ થઈ શકે. દા.ત.
