________________
८४
સરળ ગુજરાતી વ્યાકરણ સાંભળનાર બીજો પુરુષ કહેવાય. અહીં બીજો પુરુષ ‘પુલિન છે. પહેલા અને બીજા પુરુષ જેના વિશે વાત કરે છે તે ત્રીજો પુરુષ કહેવાય. અહીં ત્રીજો પુરુષ નેહી છે. પહેલા પુરુષ માટે હું'. બીજા પુરુષ માટે “તું” અને ત્રીજા પુરુષ માટે તે સર્વનામ વપરાયાં છે. આ “હું, તું, તે પુરુષવાચક સર્વનામ છે. પુરુષ બતાવતાં સર્વનામ પુરુષવાચક સવનામ કહેવાય છે.
ગીતાએ અરુણાને કહ્યું, “હું વાંચીશ, તું લખજે.'
અહીં “ગીતા માટે વપરાયેલું સર્વનામ છે, માટે હું પહેલો પુરુષ સર્વનામ છે. તું અરણા માટે વપરાયેલું સર્વનામ છે, માટે તું બીજો પુરુષ સર્વનામ છે.
નામ ગમે તે જાતિમાં હોય પરંતુ તેમને માટે વપરાયેલા શબ્દો હું, તું, તે વગેરે પુરુષવાચક સર્વનામો હોય છે. - હું, મેં, મને, તું, તને, અમે, અમને, તે, તેને, તે, તમે, તમને, તેઓ, તેઓએ, તેમને, આપ, આપને, આપે વગેરે પુરુષવાચક સર્વનામો છે. પુરુષવાચક સર્વનામોના ત્રણ પ્રકાર પાડી શકાય : (૧) પહેલો પુરુષ સર્વનામ, (૨) બીજો પુરુષ સર્વનામ અને (૩) ત્રીજો પુરુષ સર્વનામ. ૨. દર્શક સર્વનામ :
નીચેનાં વાક્યો વાંચો :
૧. શિક્ષકે ઇંગ્લેન્ડના વડાપ્રધાન ચર્ચિલની છબી બતાવતાં કહ્યું. આ રહ્યા ઇંગ્લેન્ડના એક યશસ્વી વડાપ્રધાન.'
૨. કેરોસીન તરફ દૂરથી આંગળી ચીંધી માતાએ કહ્યું. “એ રહ્યું પૂરતા જથ્થામાં મારી પાસે.”
૩. પુલિને દૂરથી આવતા શૈલને બતાવી હેતલને કહ્યું, પેલો કોણ આવે છે, વારું?”
પહેલા વાક્યમાં ‘આ’ સર્વનામ ચર્ચિલ માટે વપરાયું છે. બીજા વાક્યમાં એ સર્વનામ કેરોસીન માટે વપરાયું છે. ત્રીજા વાક્યમાં ‘પેલો સર્વનામ શૈલ માટે વપરાયું છે. આ ત્રણે સર્વનામ કોઈ વ્યક્તિ કે પદાર્થને દર્શાવવાની કામગીરી
