________________
૩૭૪
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર સાથે ભાવાર્થ-ગૃહસ્થાશ્રમ મહા લેશવાળે છે. તેની અંદર ખેતી, પશુરક્ષણ, વ્યાપાર આદિમાં ટાઢ, તાપ, શ્રમ વગેરે કલેશે તથા ઘી, મીઠું આદિની ચિંતા રૂપ કલેશ રહ્યા છેએમ ચિંતવવું; તેમજ દીક્ષા પર્યાય પૂર્વોક્ત કલેશેથી રહિત છે, આરંભ અને ચિંતાદિથી રહિત છે તથા પંડિત પુરુષને પ્રશંસનીય છે. એમ અગિયારમું સ્થાન વિચારવું. (૧૧) ગ્રહવાસ કર્મબંધવાળે છે, કારણું કે તેમાં કરાતાં અનુષ્ઠાને બંધના હેતુભૂત છે. જેમ રેશમને કીડે પિતાના કરેલા તાંતણામાં જ વિંટાઈ બંધાય છે, તેમ ગૃહસ્થીઓ, પિતાના કરેલા કર્મથી જ પિતે બંધાય છે. ચારિત્રપર્યાય મોક્ષ રૂપ છે, કેમ કેતેમાં નિરંતર કમબેડીઓનું તૂટવાપણું છે. એમ બારમું સ્થાન વિચારવું. (૧૨) ગૃહસ્થાશ્રમ પાપવાળે છે, કેમ કે તેમાં જીવહિંસાદિ પાંચ આવો સેવાય છે. સંયમપર્યાય નિર્દોષ છે, કેમ કે અહિંસાદિ વતનું ત્યાં પાલન કરવાપણું છે. એમ તેરમું સ્થાન વિચારવું. (૧૩) ગૃહસ્થીઓના કામગ ચેર, રાજકુલ આદિને સાધારણ ગ્રાહ્ય છે. અર્થાત પ્રાપ્ત થયેલ વિષયે ચેર આદિથી લૂંટાઈ જવાના ભયવાળા હોઈ ગૃહસ્થાશ્રમ અપાય-વિનવાળે છે. એમ ચૌદમું સ્થાન વિચારવું. (૧૪) પુણ્ય-પાપ પ્રત્યેકને ભેગવવાનું છે. માતા, પિતા, પુત્ર, કલત્રાદિને અર્થે કરાએલું પુણ્ય-પાપ તે કરનાર પિતાને જ તેનાં ફળ ભેગવવા પડે છે, માટે મને ગૃહસ્થાશ્રમનું શું પ્રયજન છે ? એમ પંદરમું સ્થાન વિચારવું. (૧૫) અરે ! મનુષ્યનું આયુષ્ય ખરેખર અનિત્ય છે, કેમ કે તે ડાભની અણી ઉપર રહેલા જળના બિંદુની માફક ચંચળ છે અને
