________________
સિદ્ધહેમ બાલાવબોધિની
૮૯ ]
રકારાન્ત અને નામી સંજ્ઞક સ્વરાઃ ધાતુથી પર રહેલ જે પરોક્ષા, અદ્યતની અને શિષ્ય વિભક્તિ, સંબંધિ જે ધ, તેને
આદેશ થાય છે.
(, + = + તી + મ = તીર્તવમ્ = તમે તરી ગયા. રતુ + = તુષ્ટ્ર = તુટુ = તમે સ્તુતિ કરી ).
દાડતસ્થાક્યા વા ૨-૧-૮૨ |
હ અને અન્તસ્થાયી પર રહેલ જે ગ્નિ અને ઈ, તેથી પર રહેલ પરિક્ષા, અદ્યતની અને આશિષ વિભક્તિ સંબંધિ જે ધ, તેને, વિકલ્પ “ઢ” આદેશ થાય છે.
(પ્રદુ + દામ્ = = ( ) + + (૬) + દવમ્ = aartવમ્, અargવમૂત્ર તમે ગ્રહણ કરે).
ઢો છુટું-તાજે છે ૨-૧-૮૨ છે. હકારને, ધુડાદિ પ્રત્યય પર છતાં અને પદાનમાં “ઢ આદેશ થાય છે.
(સેલીતિ = [ સિદ્ + ત = સ્ટે + તા (ઘા = ar) = ત્ + ] = = ચાટનારે, મધુ રોહીતિ = [ નg + સ્ટિ + gિ +fણ ] મધુઝિદ્ મધુરિ = ભમરો.)
આ છે ૨-૨-૮૩ . દકાર છે આદિ અવયવ તે જેને, એવા ગ્વાદિ ધાતુના ને ધુડાદિ પ્રત્યય પર છતાં અને પદાન્તમાં “ધૂ આદેશ થાય છે.
( ત્તિ = [ડુત્ + ક્ = રદ્ + (g) = + ત્તિ (૩) = રોપા = દેહનાર, ગોપાલ)
