________________
૩)
શ્રી લબ્ધિ પ્રતિક્રમણ સૂત્ર ચિંતતિકા ––––––––––––––
શાસ્ત્રમાં આલોચના અને પ્રાયશ્ચિત અલગ છે. ગુરુ સમક્ષ આપણા પાપો પ્રગટ કરવા તે આલોચના છે. આપણી ભૂલો અપરાધની શુધ્ધિ માટે જે પવિત્રક્રિયા ચિત્ત નિર્મળ કરવાની પ્રક્રિયા તે પ્રાયશ્ચિત છે.
પ્રાયશ્ચિત આપનાર આચાર્ય ભગવંત કેટલા ગંભીર કેટલા ગીતાર્થ અને કેટલા ઉદાર હોય. પ્રાયશ્ચિત્ત લેનારની જાહેરાત ના કરે – પ્રાયશ્ચિત્તની જાહેરાત ન કરે-ક્યા અપરાધનું પ્રાયશ્ચિત કર્યું તેની પણ ક્યારેય જાહેરાત ના કરે. .
પ્રાયશ્ચિત્ત લેનાર આત્માને વિશ્વાસ છે. કદાચ મારી જન્મદાતા મારી ભૂલની જાહેરાત કરી દેશે. પણ પ્રાયશ્ચિત આપનાર મહાપુરુષ મારા પાપની જાહેરાત નહિ કરે, પણ પ્રાયશ્ચિત્ત દ્વારા મારા આત્માની શુધ્ધિ કરશે કે બીજીવાર મો રિો આત્મા અશુધ્ધ જ નહિ થાય.
૧૮ દેશના અધિપતિ કુમારપાલ મહારાજે કલિકાલ સર્વજ્ઞ હેમચંદ્રાચાર્યમ. પાસે પ્રાયશ્ચિત્ત લીધું. પ્રભુ! ઘેબર ખાતા જુના સંસ્કાર જાગ્રત થઈ ગયા. મેં આરોગ્યાઘેબર પણ સ્વાદ આવ્યો વિચિત્ર. ગુરુદેવ! ગુરુદેવ! આપ સર્વજ્ઞ છો. મારા પાપનું પ્રાયશ્ચિત્ત આપો.
રાજ કુમારપાલ! બત્રીસ દાંતે પાપ કર્યું. તો બત્રીસ દાંત તોડી નાંખ પ્રભુ ! આજ્ઞા શિરસાવંદ્ય – કુમારપાલ મહારાજા - પત્થર લઈ દાંત તોડવા પ્રયત્ન કરે છે. - ગરવા ગુરુવર કુમારપાલનો હાથ પકડે છે. વિશુધ્ધ આત્મા તારું પ્રાયશ્ચિત્ત થઈ ગયું. - મહાનું ગુરુવરે મહાન્ ભક્તના આત્માની વિશુધ્ધિ માટે વીતરાગ સ્તોત્રના વીસ પ્રકાશ અને યોગશાસ્ત્રના બાર પ્રકાશની રચના કરી. બત્રીસ દાંતની શુદ્ધિ માટે પ્રાતઃકાળે આ બત્રીસ પ્રકાશના સ્વાધ્યાય પછી જ અન્નજળને મુખમાં પ્રવેશ મળતો હતો.
પ્રાયશ્ચિત્તના અનેક વિધાન, પણ પ્રાયશ્ચિત્ત - લેનાર આત્માની
