________________
૩૦ 9
વિશિષ્ટના અભાવે કયાં મળે ? - બી ,,બા વિશિષ્ટ બાન માં મળે છે કે ત્રણ સંગમાં મળે -
(૧) જયાં વિશેષણ ન હોય, અર્થાત્ અનુમિતા હોય, (યાને અનુમિતાવિરહ સ્વરૂપ વિશેષણ ન હોય) - (૨) જ્યાં વિશેષ્ય ન હોય અર્થાત્ સિદ્ધિ ન હોય,
(૩) જયાં ઉભય ન હોય અર્થાત્ અનુમિત્સા હોય, ને સિદ્ધિ ન હોય.
• આ ત્રણ સચેમાં ત્યાં વિશિષ્ટ પદાર્થ નથી, માટે વિશિષ્ટ અભાવ મળે, એટલે કે પ્રતિબંધકનો અભાવ મળે. ત્યાં અનુમિતિ થાય, કરી શકાય.
આને આ રીતે કહી શકાય કે, વિશિષ્ટાભાવ એટલે કે વિશિષ્ટનો અભાવ ત્રણ રીતે મળે, કાં વિશેષણ ન હેય, કાં વિશેષ ન હોય, કાં ઉભય ન હોય ત્યાં વિશિષ્ટ નથી એટલે કે વિશિષ્ટાભાવ છે. આને આમ બેલાય,– (ખ્યાલમાં રહે કે પ્રસ્તુતમાં અનુમિત્સા નહિ પણ તેને અભાવ એ વિશેષણ છે.)
વિશિદમાવઃ ત્રિત પ્રયુ (પ્રેરિત) (૨) વિશેષળામાવાયુ વિશિષ્ટમાવ (૨) જિગ્યામ યુt »
(૨) મથામવ પ્રયુત ' , - દા.ત. વિશિષ્ટદામાવલ ક્યાં મળે ? તોકે (૧) જ્યાં એકલો ઘટ છે ત્યાં ઘટવિશિષ્ટ પટ નથી અર્થાત્ ઘટ