Upshamanakaran Part 01

SR No.: 005791
Original Sutra Author: N/A
Author: Hemchandrasuri
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust
Publication Year: 2012
Total Pages: 372
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 8 MB

Page 305

૨૬૪
ઉપશમનાકરણ ભાગ-૧
આયુષ્યકર્મમાં સોપશમનાના બે પ્રકૃતિસ્થાન છે - ૨, 1.
પરભવાય, બંધાઈ ગયા પછી ૨ નું પ્રકૃતિસ્થાન હોય, પરભવાય. તું બંધાયુ હોય ત્યાં સુધી એકનું પ્રકૃતિસ્થાન હોય.
ગોત્રકર્મમાં પણ દેશોપશમનાના બે પ્રકૃતિપ્પાનો છે - ૨, ૧.
૨ ની સત્તાવાળાને ૨ નું પ્રકૃતિસ્થાન હોય અને ૧ની સત્તાવાળાને ૧નું પ્રકૃતિસ્થાન હોય. (૬૯) હવે સ્થિતિદેશોપશમના કહે છે -
ठिइसंकमो व्व ठिइउवसमणा नवरि जहन्नया कज्जा ।
अभव्वसिद्धिजहन्ना उव्वलगणियट्टिगे वियरा ।।७०॥ અક્ષરાઈ - સ્થિતિશોપશમના સ્થિતિસંક્રમ પ્રમાણે જાણવી. ફરક એટલો કે સર્વ કર્મની જઘન્ય સ્થિતિદેશોપશમના અભપ્રાયોગ્ય જઘવ્ય સ્થિતિસત્તાવાળા એકેન્દ્રિય
જીવને થાય છે. જે કર્મોની જઘન્ય સ્થિતિસત્તા અભuપ્રાયોગ્ય ન મળે તેમની જઘન્ય સ્થિતદેશોપશમના ઉદ્qલના કરનારને હોય અથવા અપૂર્વકરણવતી જીવન હોય. (60)
વિરોષાઈ - સર્વે મૂલપ્રકૃતિ અને ઉત્તરપ્રકૃતિના ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિસંક્રમના જે સ્વામી પૂર્વે કહ્યા હતા તે જ અહીં ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિદેશપામવાના સ્વામી જાણવા. જઘન્ય સ્થિતિદેશોપશમનાના સ્વામિ અભવ્યપ્રાયોગ્ય જઘન્ય સ્થિતિસત્તાવાળા એકેન્દ્રિય જીવો હોય છે. જે ૨૩ પ્રકૃતિઓની ઉGના થાય છે, (આહારક-૭, વૈક્રિય-, દેવ-૨, મg.-૨, નરક૨, ઉચ્ચ, સમય, મિશ્ર.) તેમની જઘન્ય સ્થિતિદેશો પામવાના સ્વામી છે. તે પ્રકૃતિની ઉદ્દઘુલના કરનાર, પલ્યોપમના અસંખ્યાતમાં ભાગ પ્રમાણ ચરમસ્યતખંડમાં વર્તમાન જીવો હોય છે. આહારક-g, સમ્યક્ત્વ મોહનીય, મિશ્ર મોહળીય આ ૯ પ્રકૃતિઓની ઉઠ્ઠલના કરનાર જીવ એકેન્દ્રિય હોય અથવા એકેન્દ્રિય સિવાયનો પણ હોય. શેષ ૧૪ પ્રકૃતિની ઉદ્qલના કરનાર જીવ એકેન્દ્રિય જ હોય છે. જિનનામ.ની જઘન્ય સ્થિતિસત્તા અભવ્યપ્રાયોગ્ય નથી મળતી, એટલે જિનામની જઘન્ય સ્થિતિદેશોપશમનાના સ્વામી અપૂર્વકરણગુણસ્થાનકતા ચરમસમયે વર્તમાન જીવો જાણવા.
જો કે અનંતાનુબંધ-૪ અને મિથ્યાત્વમોહીયલ જઘવ્યસ્થિતિમાં પણ પોતપોતાના નવૃત્તિકરણમાં ઉદ્ઘલના શરૂ કર્યા પછી પલ્પોમના અસંખ્યાતમા ભાગ પ્રમાણ ચરમસ્થતખંડમાં વર્તમાન જીવને હોય છે, છતાં અપકરણ સુધી જ દેશોપશમના થતી