________________
ઉપશમનાકરણ ભાગ-૧
१७८
ઉપશાંત થઈ જાય. અહીં પૂર્વપૂર્વથી ઉત્તરોત્તર સમયે ઉપશમ્યમાન દલિક અસંખ્યગુણ હોય છે, જયારે સંક્રમ્યમાણ લિક વિશેષહીન હોય છે.
'अवेयगो जं तं समऊण दुआवलियबंधं अणुवसंतं तं असंखेज्जगुणसेढीए उवसामिज्जति, परपगतिए पुण अहापवत्तसंकमेण संकामेति । पढमसमयवेयगस्स संकमो बहुगो से काले 'विसेसहीणो, एवं जाव उवसामणंतो ।"- र्भप्रकृति उपशमनाङरा गा. ४७नी यूर्शि.
44
અહીં જે વિશેષહીતના ક્રમે પપ્રકૃતિમાં સંક્રમ કહ્યો છે, તે એક સમયમાં બંધાયેલા લિકની અપેક્ષાએ સમજવો. એટલે કે કોઈપણ સમયે બંધાયેલું દલિક તેની બંધાલિકા પછી સંક્રમવા માંડે ત્યારે પહેલા સમયે ઘણું સંક્રમે, બૌજા સમયે તેથી વિશેષહીન સંક્રમે, ત્રીજા સમયે વિશેષહીંન સંક્રમે એમ ચાવતુ સંક્રમના ચશ્મ સમય સુધી જાણતું. પરંતુ કુલ સંક્રમ્યમાણ દ્રવ્યમાં વિશેષહીત જ રહે, એમ નહીં. ચારે પ્રકારે હોઈ શકે, કેમકે યોગની વૃદ્ધિ-તિ ચાર પ્રકારે છે, તેથી બધ્યમાન લિક પણ ચારે પ્રકારે વૃદ્ધિતિવાળું હોય.
१. “बंधावलियादिक्कंतणिरुद्धसमयपबद्धमधापवत्तभागहारेण खंडिदेकखंडं पढमसमए संकामियूण पुणो विदियसमए तं चेव समयपबद्धं पढमसमयसंकंतोवसंतं सगासंखेज्जभागपरिहीणमधापवत्तभागहारेण खंडणेयखंडमेत्तं संकामेदि त्ति एदेण कारणेण समयं पडि विसेसहीणं चेव संकामिज्जमाणं पदेसग्गं दट्ठव्वं ।" - ४यघवता पृ. १८५०.
२. “पढमसमयअवेदेण संकामिज्जमाणपदेसग्गं बहुअं से काले विसेसहीणं । एस कमो जाव सव्वमुवसंतं इदि । एगसमयपबद्धमधिकिच्च एदं उत्तं । जोगापत्ताणं णाणासमयपबद्धाणं उत्तकमाणुववत्तदो । धवला, पृ. ३०७, पुस्त ६.
" तथा पुंवेदनवकबन्धस्यैकसमयप्रबद्धद्रव्यं अपगतवेदप्रथमसमये यथाप्रवृत्तभागहारेण खण्डयित्वा तदेकभागद्रव्यं संज्वलनक्रोधद्रव्ये संक्रमयति अवशिष्टबहुभागद्रव्यं पुनरप्यथाप्रवृत्तभागहारेण खण्डयित्वा तदेकभागद्रव्यं द्वितीयसमये संक्रमयति अवशिष्टं तद्बहुभागद्रव्यं पुनरप्यथाप्रवृत्तभागहारेण खण्डयित्वा तदेकभागं तृतीयसमये संक्रमयति एवमनेन क्रमेण समयोनयावलिचरमसमयपर्यन्तं विशेषहीनं द्रव्यं संक्रमयति । तथा पुनः पुंवेदनवकबन्धस्यापरं समयप्रबद्धद्रव्यं प्रतिसमयं संख्यात भागहीनक्रमेण संक्रमयति । पुनरन्यत् समयप्रबद्धद्रव्यं प्रतिसमयमसंख्यातभागहीनक्रमेण, पुनरन्यत् समयप्रबद्धद्रव्यं संख्यातगुणहीनक्रमेण संक्रमयति । पुनरपरं समयप्रबद्धद्रव्यं प्रतिसमयमसंख्यातगुणहीनक्रमेण संक्रमयति । पुनरन्यत् समयप्रबद्धद्रव्यं प्रतिसमयं संख्यातभागवृद्धिक्रमेण तथा पुनरन्यत् समयप्रबद्धद्रव्यं प्रतिसमयमसंख्यातभागवृद्धिक्रमेण, पुनरन्यत् समयप्रबद्धद्रव्यं संख्यातगुणवृद्धिक्रमेण, पुनरेकं समयप्रबद्धद्रव्यं असंख्यातगुणवृद्धिक्रमेण संक्रमयति, चतुःस्थानपतितहानिवृद्धिपरिणतयोगसंचितसमयप्रबद्धानां द्रव्यहीनाधिकभावमाश्रित्य तत्संक्रमणद्रव्यस्यापि चतुः स्थानहानिवृद्धिक्रमस्य प्रवचनयुक्त्या प्रवृत्तिर्दर्शिता ।" सब्धिसार, गा. २६हुनी टीडा.
-