________________
૧૫૮
ઉપશમનાકરણ ભાગ-૧
મોહનીયતો સ્થિતિબંધ | સર્વધ્ય નામગોત્રનો સ્થિતબંધ અસંખ્યગુણ જ્ઞાનાવરણાદનો સ્થિતબંધ |
| વેદનીયતો સ્થિતિબંધ અસખ્યગુણ | ઉકૂત ક્રમે હજારો સ્થિતબંધ ગયા પછી એક જ સરાહે જ્ઞાનાવરણદિલો સ્થિતિબંધ નામગોત્રથી નીચે જાય, એટલે કે નામગોત્રના સ્થિતબંધથી જ્ઞાનાવરણાદનો સ્થિતિબંધ અત્યારસુધી અસંખ્યગુણ થતો હતો તેને બદલે હવે આ સ્થિતિબંધ વખતે જ્ઞાનાવરણાદનો સ્થિતબંધ નામગોત્રથી અસંખ્યગુણહીન થાય છે. આ વખતે વદીયનો સ્થિતિબંધ લાસગોત્રના સ્થિતિબંધથી વિશેષાધિક હોય છે. એટલે અલ્પબદુત્વ આ પ્રમાણે થયું
મોહનીયતો સ્થિતિબંધ સર્વલ્પ જ્ઞાનાવરણાદ-૩ની સ્થિતિબંધ | અસંખ્યગુણ | નામગોત્રનો સ્થિતિબંધ અસંખ્યગુણ |
| વેદનીયતો સ્થિતિબંધ | વિશેષાધિક કષાયમામૃતમાં કહ્યું છે - “સિરાUિT મોદwીયસ ફિવિંધો હોવો | णाणावरणीय-दसणावरणीय-अंतराइयाणं तिण्हं पि कम्माणं ठिदिबंधो तुल्लो असंखेजगुणो । णामगोदाणं ठिदिबंधो असंखेजगुणो । वेदणीयस्स ट्ठिदिबंधो 'विसेसाहिओ । एत्थ वि णत्थि वियप्पो तिपहं पि कम्माणं ट्ठिदिबंधो णामगोदाणं ठिदिबंधादो हेट्ठदो जायमाणो एक्कसराहेण असंखेजगुणहीणो जादो, वेदणीयस्स ट्ठिदिबंधो ताधे चेव નામોલા ડ્રિવિંધાવો વિસાહિત્રો નાતો " - મૃ. ૧૮૩૪.
અહીંયા ક્રમશઃ સંખ્યાલગુણહીન વિશેષહીંનાદ થઈ અસંખ્યગુણહીન નથી થતો, પરંતુ અસંખ્યગુણનું સીધુ અસંખ્યગુણહીન થાય છે તે બતાવવાં “વસરાઈ' શબ્દ વાપર્યો છે.
અહીંયા પંચસંગ્રહના મતે નામગોત્ર કરતા વેદનીયનો તિબંધ અસંખ્યગુણ થાય છે. “તતઃ સ્થિતિવંદપુ મતેષ સત્યુ વિંશતિશયોમોત્રિયોરમાને પાતનિ ज्ञानावरणादीनि त्रीणि बध्यन्ते, नामगोत्रापेक्षया ज्ञानावरणीयादीनां स्थितिबन्धोऽसङ्ख्येयगुणहीनो भवतीत्यर्थः । अत्राल्पबहुत्वं-सर्वस्तोको मोहनीयस्य स्थितिबंधः। ततो ज्ञानावरणदर्शनावरणान्तरायाणामसङ्ख्येयगुणो स्वस्थाने तु परस्परं तुल्यः, ततोऽपि नामगोत्राणामસંધ્યેયમુન: સ્થાને પરસ્પર તુન્ય, તતોડપિ વેનીયાસક્યેય: ' - પંચસંગ્રહ ઉપશમનાકરણ ગા. પની મલય. ટીકા.
હવેથી સંખ્યાતા વર્ષનો સ્થિતબંધ પ્રારંભ ન થાય ત્યાં સુધી ઉકૂતક્રમે સ્થિતબંધનું