Page Text
________________
૧૨૬
ઉપશમનાકરણ ભાગ-૧
संखेज्जगुणं, चरिमखंडगं आघातिज्जमाणं गुणसेढीए संखेज्जतिभागो अन्नाओ य उवरि संखेज्जगुणाओ ठिततो आघातिज्जंति, सम्मत्तस्स चरिमे ठितिखंडगे पढमसमये आघात वट्टज्जमाणीसुठितीसुजं पदेसग्गं उदये दिज्जति तं थोवं, से काले असंखेज्जगुणं असंखेज्जगुणं जाव ट्ठितीखंडगस्स पढमसमयं पत्तो त्ति । सा चेव द्विती गुणसेढीसीसगं जातं । एवं सम समए उक्किरिज्माणं दलियं चरिमसमए उक्कड्डूमाणो उदए पदेसग्गं थोवं देदि, से काले असंखेज्जगुणं जाव गुणसेढीसीसगं । चरिमट्ठितिखंडगे निट्ठिए कयकरणिज्जो त्ति भण्णति । ”
કર્મપ્રકૃતિ ઉપશ્ચમનાકણ ગા.૩૨ની ટીકામાં મલરિ મહારાજે પણ કહ્યુ છે“द्विचरमात्तु खण्डाच्चरमखण्डं सङ्ख्येयगुणम् । तदपि च गुणश्रेण्याः सङ्ख्येयतमो भागः, अन्याश्च तदुपरि सङ्ख्येयगुणस्थितयः, उत्कीर्य च तद्दलिकमुदयसमयादारभ्यासङ्ख्येयगुणतया प्रक्षिपति । तद्यथा उदयसमये स्तोकं, ततो द्वितीयसमयेऽसङ्ख्येयगणं, ततोऽपि तृतीयसमयेऽसङ्ख्येयगुणं। एवं तावद्वाच्यं यावद् गुणश्रेणिशिरः । अत ऊर्ध्वमुत्कीर्यमाणमेव चरमस्थितिखण्डं । ततो न तत्र प्रक्षिपति । चरमे च स्थितिखण्डे उत्कीर्णे सत्यसौ क्षपकः कृतकरण इत्युच्यते ।”
धर्मप्रकृति उपशमनाङरश गा. उरनी उया. टीडा- “द्विचरमाच्च स्थितिखण्डादन्तिमं स्थितिखण्डं सङ्ख्येयगुणं, तस्मिँश्चान्तिमे स्थितिखण्डे खण्ड्यमाने सङ्ख्येयभागं गुणश्रेण्याः खण्डयति, अन्याश्च तदुपरितनीः सङ्ख्येयगुणाः स्थितीः तावन्मानत्वादेव चरमखण्डस्य उत्कीर्य च तद्दलिकमुदयसमयादारभ्यासङ्ख्येयगुणनया प्रक्षिपति, तद्यथा - उदयसमये स्तोकं, ततो द्वितीयसमयेऽसङ्ख्येयगुणं, ततोऽपि तृतीयसमयेऽसङ्ख्येयगुणं एवं तावद्वाच्यं यावद् गुणश्रेणिशिरः । अत ऊर्ध्वं तूत्कीर्यमाणमेव दलिकं प्राप्यते न तत्प्रक्षेपाधारभूतमिति न तत् क्वापि प्रक्षिपति । चरमे च स्थितिखण्डे उत्कीर्णे सत्यसौ क्षपकः कृतकरण इति परिभाष्यते । ”
આમ ઉપરોક્ત પાઠો ઉપરથી જણાય છે કે ચમખંડ ઉકેતા તેના દલિકોનો નિક્ષેપ દરેક સમયે તે ખંડ સિવાયની સ્થિતિઓમાં થાય છે, પણ ઉત્કીર્રમાણ ખંડમાં થતો નથી. પંચસંગ્રહતી મલગિરિ ટીકામાં પણ આ જ પ્રમાણેનો ભાવ છે.
उषायप्राकृतयूर्शि अनुसार यरमचंड वध्र्वव्यता :
હવે કષાયપ્રામૃત અનુસારે ચશ્મખંડની વતવ્યતા જણાવીએ છીએ. ચમખંડ ઘાત થયા પછી રહેતારી સમ્યક્ત્વમોહાયની સ્થિતિ કરતા દ્વિચષ્મખંડ સંખ્યાતગુણો છે, તેથી ચશ્મખંડ સંખ્યાતગુણો છે. વળી ચશ્મખંડનો ઘાત કરતા તેની સાથે ગુણશ્રેણિતા સંખ્યાતમા ભાગનો ઘાત કરે છે અને ગુણણિતા સંખ્યાતમા ભાગનો અને તેથી સંખ્યાતગુણ " सम्मत्तस्स સ્થિતિપ્રમાણ ચશ્મખંડ છે. કષાયપ્રાભૂતચૂર્ણિના અક્ષરો આ પ્રમાણે છે मिट्ठदिखंड णिट्ठिदे जाओ द्विदीओ सम्मत्तस्स सेसाओ ताओ द्विदीओ थोवाओ ।
-
| SR No. | 005791 |
| Book Title | Upshamanakaran Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hemchandrasuri |
| Publisher | Jinshasan Aradhana Trust |
| Publication Year | 2012 |
| Total Pages | 372 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 8 MB |