________________
૩૧૦
ધર્મિલકુમાર રાસા કર્યું. હાથમાં પોતાના શસ્ત્ર અને વસ્ત્રને ગ્રહણ કરી લીધાં. પા કનકવાલુકા નદીના કિનારે આસપાસ કુમાર જોવા લાગ્યો. નજીકમાં જોતાં જોતાં ભમતો હતો. નદીની દક્ષિણ દિશા તરફ જતાં કુમારે કૌતુક જોયું. વનમાં ઘટાદાર વૃક્ષો છે. વૃક્ષોને ઘણી બધી વેલડીઓ વીંટાઈને રહી છે કે જે કારણે સૂર્યનું એક કિરણ પણ તેમાં જઈ શકતું નથી. Ill.
એવા સુંદર મજાના ઘટાદાર વનમાં એક વૃક્ષની ડાળીએ લટકતી તલવાર ધમિલના જોવામાં આવી. જે તલવાર સુંદર મજાની, ચમકતી હતી. જેની પકડવાની મૂઠ ઉપર મીનાકારીગરીથી સર્પાકારે સુંદર રત્નો પણ જડેલાં હતાં. આ જોઈને ધમ્મિલને નવાઈ લાગી. IIણી ધમ્મિલ વિચારે છે કે આ ઘટાદાર ઘોર વનમાં તલવાર ક્યાંથી? રખે કોઈ વિદ્યાધરની હશે. તે કદાચ ભૂલી ગયો હશે. છતાં વનમાં ચારે કોર નજર કરી. જો કદાચ કોઈ પુરુષ હોય ને તેની હોય તો ! ચારે કોર નજર કરતાં કોઈપણ તેને દેખાયું નહીં. //૮
તેથી ધમિલે તે ખગને હાથમાં લીધું. ચક્રવર્તી ખગ (રત્ન)ને જોવે તેમ ધમ્મિલ ચારે કોર ઉપર નીચે ફેરવીને ખગ બરાબર ધારી ધારીને જોવા લાગ્યો. તલવાર પાણીદાર, તલના તેલની ધારા જેવી તેજસ્વી લાગી. મ્યાનમાંથી બહાર કાઢી. II અળશીકુસુમ સરખી તેની તેજસ્વી પ્રભા વીજળીની જેમ દૂર દૂર સુધી ઝળકી રહી હતી. આવું સુંદર ખગરત્ન જોઈને ધમિલ ઘણો અચંબો પામ્યો. તે અસિરત્નની વિશેષ પરીક્ષા કરવા ધમિલ હાથમાં લઈને ચાલ્યો. ૧૦ના
જયાં ગાઢ - કઠણ - જાડા વાંસનાં જાળાં પરસ્પર વીંટળાયેલાં બંધાયેલાં હતા. ત્યાં તે આવ્યો. અર્થાતુ બધા જ વાંસના ઘનમૂળિયાં એકી સાથે ઊગેલાં છે તેવા સાઠી વાંસવાળા વનમાં આવ્યો. ૧૧૫ બે પગ પહોળા કરીને રહેલા ધમિલે એક જ ઝાટકે વંશજાળના મૂળને છૂંદી નાંખ્યાં અને ખગની ધાર જોવા લાગ્યો. ધાર ઉપર રૂધિર જોઈને વિસ્મય પામ્યો. હૈયે અરેરાટી ઊપજી. ૧રો.
- સાધક હણાયો - વળી વંશજાળામાં જઈને જોવા લાગ્યો. તો ત્યાં નજીકમાં યજ્ઞકુંડ હતો. જેમાંથી ધૂમાડા ઘણા નીકળતા હતા. એક મનુષ્યના હાથમાં જપમાળા રહેલી છે. તે મનુષ્યનું, કુંડળથી યુક્ત માથું દૂર પડેલું છે. ૧૩ી લોહીથી ઝરતું ધડ અને દૂર પડેલું મસ્તક જોઈને ધમ્મિલ પશ્ચાતાપ કરવા લાગ્યો. અરેરે ! મારાથી આ શું થઈ ગયું ? આ વિદ્યા સાધનાર સાધક મારા હાથે, વિના અપરાધે હણાયો. કેવી મારી ભૂલ ! રે ! નિરપરાધી આ સાધકને વૃથા મેં હણી નાંખ્યો રે ! કેવો અધમ ! ૧૪ll.
પોતાની નિંદા કરતો તે મહાસત્વશાળી ધમ્મિલ ત્યાંથી બહાર નીકળ્યો. આગળ ચાલ્યો. નંદનવન સરખું શોભતું સુંદર ઉદ્યાન જોયું. ઠંડા અને મીઠા પાણીની વાવ પણ જોઈ. વાવની નજીકના વૃક્ષની ડાળી પકડીને
ત્યાં એક બાળા ઊભી રહેલી કુમારના જોવામાં આવી. ૧પણી કુમાર વિચારે છે કે આ સુંદર વનની રખેવાલિકા કોઈ કિન્નરી હશે? અથવા કોઈ વ્યંતરી હશે? કોઈ માનવકન્યા લાગતી નથી. //૧૬ll
અથવા કોઈ વિદ્યાધરી, સુકુમાલી અહીંયાં આ ઉદ્યાન જોવા માટે ઊતરી હશે. અહો ! આના મુખની કાંતિ તો ચંદ્ર જેવી છે અને તેના રક્તવર્ણા હોઠ પરવાળાના રંગ જેવા છે. ૧ળા અથવા તો શું જાણે કનકવાલુકા નદીની અધિષ્ઠાયિકા જલદેવી તો નહીં હોય? આ વાવડીમાં નાહીને બહાર આવેલી તેણીની કાયા કેવી સુવર્ણવર્ણ દીપે છે ! ૧૮
મનમાં વિચારતો, વૈર્યને ધારણ કરતો, ધમિલ આ બાળાની નજીક આવ્યો. કુંવરી પણ તેના