Samyaktva Rahasya Prakaranam

SR No.: 005776
Original Sutra Author: N/A
Author: Siddhasensuri, Hitvardhanvijay
Publisher: Kusum Amrut Trust
Publication Year: 2010
Total Pages: 194
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 5 MB

Page 55

“कोद्रवदृष्टान्तेनाऽपूर्वकरणेन मिथ्यात्वं त्रिपुचं कृत्वाऽनिवृत्तिकरणेन तत्प्रथमतया क्षायोपशमिकसम्यक्त्वमासादयति । ततः परिणामवशतः कालान्तरेण मिश्रं मिथ्यात्वं वा गच्छति । यस्त्वपूर्वकरण-मारूढोऽपि मन्दाध्यवसायतया मिथ्यात्वं त्रिपुञ्जीकर्तुमसमर्थः सोऽनिवृत्तिकरणमुपगतोऽन्तरकरणं कृत्वा तत्र प्रविष्टो न किञ्चिदपि वेदयते स च . त्रयाणामन्यतमदप्यवेदयमान उपशमकः सम्यग्दृष्टिरूच्यते ॥” ।
સારાર્થ અપૂર્વકરણમાં મિથ્યાત્વના ત્રણ પુંજ જે કરી દે છે તે અનિવૃત્તિકરણ કરીને પહેલું ક્ષયોપશમ સમ્યકત્વ પામે છે. કાળાંતરે તે મિથ્યાત્વ પામે એ શક્ય છે. જેના પરિણામો મંદ છે તે અપૂર્વકરણમાં ત્રણ પુંજ કરી શકતો નથી. અનિવૃત્તિકરણ દરમિયાન અંતરકરણ કરીને તે આત્મા પહેલું ઉપશમ સમ્યકત્વ પામે છે.
विशेषावश्यक-भाष्यनी वृत्तिभामापातनविशेषस्पष्टी:२५॥ ययुंछ. निम्नलिमितछे
“अनादिमिथ्यादृष्टिः सनकृतत्रिपुञ्जो मिथ्यात्वमोहनीयस्याऽविहितशुद्धाऽशुद्ध-मिश्र पुञ्जत्रय-विभागोऽक्षपित मिथ्यात्वो लभते सम्यक्त्वम् तस्याऽपान्तरकरणप्रविष्टस्यौपशमिकं सम्यक्त्वमवाप्यते । क्षपितमिथ्यात्वपुञ्जोऽप्यविद्यमानत्रिपुञ्जो भवति, अतस्तद् व्यवच्छेदार्थमुक्तम्, अक्षपितमिथ्यात्वः सन् योऽत्रिपुञ्जः सम्यक्त्वं लभते तस्यैवीपशमिकं सम्यक्त्वमवाप्यते, क्षपित मिथ्यात्वः क्षायिकसम्यक्त्वमेव लभत इति भावः xx ॥" [५२९ तम गाथायाः वृत्त्याम्] + सारार्थ :
જેણે ત્રણ પુંજ કર્યા નથી અને જેનું અશેષ મિથ્યાત્વક્ષય પામી ગયું નથી તેવો આત્મા પહેલું ઉપશમ સમ્યકત્વ પામે. જેનું મિથ્યાત્વ સંપૂર્ણતયા ક્ષય પામ્યું છે તેવો આત્મા પહેલું સાયિક સમ્યકત્વ પામે.
આમ, ગ્રંથિભેદને અનુલક્ષીને અહીં સમ્યકત્વ પ્રાપ્તિનું વિસ્તારથી વર્ણન કરવામાં આવ્યું.
* विषयनिर्देशिका :
सम्यक्त्वे जिनाज्ञारागस्याऽवश्यम्भावित्वन्द्रव्यसम्यक्त्वे चाऽपि तत्सम्भवित्वम्मण्डयन्नाह* भावार्थ:
સમ્યક્ત્વમાં જિનાજ્ઞાનો રાગ અવયંભાવી પણ રહેલો છે અને દ્રવ્ય સમત્વમાં પણ જિનાજ્ઞાનો - રાગ સંભવિત છે એવું પ્રતિપાદન કરતાં કહે છે–
'बोधिपताका' टीकया विभूषितं