Page Text
________________
૩.
૪.
આડં થોવું । આપણા જેવા જીવોનું આયુષ્ય પણ અલ્પકાલીન છે. આયુષ્યની અલ્પકાલીનતાનું કારણ આયુષ્યકર્મની સ્થિતિની અલ્પતા છે. શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રમાં પ્રભુ મહાવીર દેવે આયુષ્યની અસ્થિરતા વર્ણવતાં કહ્યું છે
:
कुसग्गे जह ओसबिन्दुए थोवं चिट्ठई लंबमाणए ।
एवं मणुआ जीविअं समयं गोयम ! मा पमायए ||
સારાર્થ ઃ ઘાસની ટોચ ઉપર રહેલું ઝાકળબિંદુ જેમ વધુમાં વધુ થોડો સમય ત્યાં ટકી શકે છે તેમ મનુષ્યનું જીવન પણ ઝાકળબિંદુ જેવું જ છે એથી હે ગૌતમ ! ક્ષણનો પણ પ્રમાદ ન કરીશ.
નીલો ૩ લુમ્નેહા । જીવો પણ લગભગ પાપબુદ્ધિ છે. પાપબુદ્ધિ એટલાં માટે છે, હજી ગ્રંથિભેદ કરી શક્યાં નથી. અહીં એક પ્રશ્ન થાય છે કે જગતમાં ગ્રંથિભેદ કરી ચૂકેલાં જીવો કાયમ અસંખ્યાતા તો હોય જ છે પછી જીવો અભિન્નગ્રંથિક હોવાથી પાપબુદ્ધિ છે એવું કહેવું અવાસ્તવિક નથી ?
સમાધાન : ઉપરોક્ત વિધાન પ્રવાહની અપેક્ષાએ કરવામાં આવ્યું છે તેથી સાચું છે. ગ્રંથિભેદ કરી ચૂકેલાં જીવો કાયમ માટે અસંખ્યાતા હોવા છતાં પ્રવાહ તો ગ્રંથિભેદ નહીં કરી શકેલાં જીવોનો જ રહે છે કેમકે ગ્રંથિભેદ નહીં કરી શકેલાં જીવો કાયમ માટે અનંતા છે. આમ, પ્રવાહ અભિન્નગ્રંથિકોનો હોવાથી ઉપરોક્ત વિધાન સાચું છે.
जं कज्जकरं थोवञ्च तं किंपि सिक्खिअव्वं ।
શ્રુતજ્ઞાન અપાર છે, આયુષ્ય અલ્પ છે, જીવો પાપબુદ્ધિ છે, જ્યાં આવી વિષમ સ્થિતિ છે ત્યાં એવો કાંઇક અલ્પ ઉપદેશ આપવો જોઇએ જે કાર્યસાધક બને.
કયું કાર્ય અહીં પ્રસ્તુત છે અને તેમાં સાધક બનનાર કોણ છે ? પ્રસ્તુત ગ્રંથ સમ્યક્ત્વ અંગેનું પ્રતિપાદન કરનારો હોવાથી ગ્રંથિભેદ અહીં કાર્ય છે અને ગ્રંથિભેદ સ્વરૂપ કાર્યને સાધી આપનારું કારણ શાસ્ત્રનો અધિગમ=પરિચય તેથી ગ્રંથકારે અહીં એવો શાસ્ત્રોપદેશ આપવાની ભાવના વર્ણવી છે જે ગ્રંથિભેદનું નિમિત્ત બને.
✡
* વિષયનિર્દેશિા :
प्रथमसम्यक्त्वलाभविधिं सविस्तरं वर्णयन्नाह—
* ભાવાર્થ :
સમ્યક્ત્વની પહેલ વહેલી પ્રાપ્તિના અંગોનું વિસ્તારથી વર્ણન કરે છે—
सम्यक्त्वरहस्यप्रकरणम्, गाथा-३
३७
| SR No. | 005776 |
| Book Title | Samyaktva Rahasya Prakaranam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Siddhasensuri, Hitvardhanvijay |
| Publisher | Kusum Amrut Trust |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 194 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 5 MB |