Siddha Hemchandra Shabdanushasanam Part 02

SR No.: 005770
Original Sutra Author: N/A
Author: Jagdishbhai
Publisher: Jagdishbhai
Publication Year: 2013
Total Pages: 396
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 189

પપ૭.
શ્રીસિદ્ધહેમચન્દ્રશબ્દાનુશાસન ભાગ-૨ माहेश थत "उच्चस्तराम्" भने "उच्चस्तमाम्" शो प्राप्त थाय छे. वे भाजधान अव्ययप थवाथी "अव्ययस्य" (3/२/७) सूत्रथी स्याह विमतिनो लो५ थाय छे.
__ -: न्याससारसभुद्धार :वत्तस्यामिति । आमिति षष्ठीबहुवचनस्य तद्धितस्य परोक्षास्थाननिष्पन्नस्य चाविशेषेण त्रयाणामपि ग्रहणं प्राप्नोति, द्वयोरेव चेष्यतेऽतोऽतिव्याप्त्युपहतत्वादलक्षणमेतद् इत्याह-वत्तसीति ।
-: વાસસારસમુદ્ધારનો અનુવાદ - ઉપરોક્ત તમામ પંક્તિઓનો અનુવાદ શબ્દમહાર્ણવન્યાસમાં આવી ગયેલ છે.
(न्या०स०) तद्धितस्येत्युपलक्षणम्, ततः "धातोरनेकस्वरात्०" [३.४.४६.] इत्यादिना विहितस्याप्यामो ग्रहणम्, तेन पाचयाञ्चक्रुषेत्यादौ टालोपे पदत्वादनुस्वारसिद्धिः ।
अनुवाद :- "तद्धितस्य" में प्रभारी उपलक्ष। २१३५ सम४यो. तेथी "धातोः अनेकस्वराद्..." (3/४/४६) सूत्रथा विधान २॥येल. "आम्"Y ५४॥ ९॥ १६ ॥.शे. तेथी "पाचयाञ्चक्रुषा" तृतीया श्वयन "टा"नो दो५ थत ५६५j प्राप्त थवाथी "पाचयाञ्चक्रुषा" प्रयोगमा (१/ 3/१४) सूत्रथा अनुस्वार स्१३५१mi "पाचयाञ्चक्रुषा" प्रयोगनी ५५ सिद्धि थशे.
(न्या०स०) न चोपलक्षणात् षष्ठीबहुवचनस्यापि ग्रहणं किं न स्यादिति वाच्यम्, यतो य आम् आमेव भवति स एव गृह्यते, अयं तु नाम् साम् वा भवतीति । यद्वा वत्तसी अविभक्ती, तत्साहचर्यादामोऽपि अविभक्तेरेव ग्रहणम्, ततो दरिद्राञ्चकृवद्भिरित्यत्र क्वसुस्थाननिष्पन्नस्य पचतितरामित्यत्र “किंत्याद्येऽव्यय०" [७.३.८.] इति विहितस्य च ग्रहणं भवति, यत एतावेव तयोर्वत्-तस्योरविभक्तित्वेन हिता-विति व्युत्पत्त्या तद्धितावित्यभिधीयते । अस्मिश्च व्याख्याने "कित्याद्येऽव्यय०" [७.३.८.] इत्यनेन इत्यन्तेन इदमेव सूत्रं संपूर्णं गृह्यते, आदिशब्देन तु "धातोरनेकस्वर०" [३.४.४६.] इति विहितस्य क्वसु-कानस्थानस्येति । तथा दरिद्राञ्चकृवद्भिरित्यत्रामन्तस्याव्ययत्वेऽपि कुत्सिताद्यर्थे "अव्ययस्य को द् च" [७.३.३१.] इति अक् न भवति, अपरिसमाप्तार्थत्वेनामन्तस्य कुत्सितार्थासंभवाद् इति । उच्चै-स्तरामिति-"क्वचित् स्वार्थे" [७.३.७.] इति प्रकृष्टे चार्थे तरप् ॥३४॥
અનુવાદ :- ઉપરોક્ત તમામ પંક્તિઓનો સંપૂર્ણ અનુવાદ શબ્દમહાર્ણવન્યાસમાં આવી ગયેલ છે. પરંતુ ઉપલક્ષણથી જેમ પરોક્ષનો મામ્ ગ્રહણ કરાય છે, તેમ કંઠી બહુવચનનો