________________
८ स्थानकाध्ययने जम्बूगुहावक्षारनगरी अर्हदादिदीर्घवैताढ्यचूलिकादिग्हस्तिकूटकल्पादि ६३५ -६४४ सूत्राणि श्री स्थानाङ्ग सूत्र सानुवाद भाग २ સોત્થિતે ત અમોહે ય, હિમવું મળે તા । હતો તનુત્તમે અંડે, અક્રમે તે સુવંસળે ।।।।૧, तत्थ णमट्ठ दिसाकुमारिमहत्तरियाओ महिड्डियातो जाव पलिओवमट्टितीताओ परिवसंति, इलादेवी सूरादेवी, पुढवी पउमावती। एगनासा णवमिता सीता भद्दा त अट्ठमा ॥१॥ ६, जंबूमंदरउत्तररुयगवरे पव्वते अट्ठ कूडा पन्नत्ता, तंजहा—
તનહા
रणरणुच्चते ता, सव्वरयण रयणसंचते चेव । विजये वेजयंते जयंते अपराजिते ॥ १ ।। ७, तत्थ णं अट्ठ दिसाकुमारिमहत्तरियातो महड्डिताओ जाव पलिओवमद्वितीताओ परिवसंति तंजा अलंबुसा मिस्सकेसी, पोंडरिगी त वारुणी । आसा सव्वगा चेव, सिरी हिरी चेव उत्तरतो ॥१॥ ८, अट्ठ अहेलोगवत्थव्वातो दिसाकुमारिमहत्तरितातो पन्नत्ताओ, जहा
भोगकरा भोगवती, सुभोगा भोगमालिणी । सुवच्छा वच्छमित्ता य, वारिसेणा बलाहगा ।। १ ।। १ अट्ठ उड्डलोगवत्थव्वाओ दिसाकुमारिमहत्तरितातो पन्नत्ताओ, तंजा
मेहकरा मेहवती, सूमेघा मेघमालिणी । तोयधारा विचिता य, पुप्फमाला अणिंदिता ||१|| २ || सू० ६४३ ।। अट्ठ कप्पा तिरितमिस्सोववन्नगा पन्नत्ता, तंजहा- सोहम्मे जाव सहस्सारे ३, एतेसु णमट्टसु कप्पेसु अट्ठ इंदा पन्नत्ता, तंजहा—सक्के जाव सहस्सारे ४, एतेसि णं अट्टहमिंदाणं अट्ठ परियाणिया विमाणा पन्नत्ता, . તનહાપાનતે, પુતે, સોમાસે, સિવિ છે, વિયાવત્તે, જામને, પીતિમળે, વિમલે ।।સૂ॰ ૬૪૪||
(મૂ0) સુદર્શન નામા જંબૂવૃક્ષ, આઠ યોજનપ્રમાણ ઊર્ધ્વ ઊંચપણે, બહુમધ્ય દેશભાગમાં આઠ યોજન વિષ્લેભ (પહોળાઈ) વડે અને કંઈક અધિક આઠ યોજન સર્વાગ્ર–સર્વપરિમાણથી કહેલ છે. ૧. ફૂટ સાલ્મલીવૃક્ષ, આઠ યોજનપ્રમાણ એ રીતે જ કહેલ છે ૨. II૬૩૫॥
તિમિશ્ર ગુફા, આઠ યોજનની ઊર્ધ્વ ઊંચાઈથી કહેલી છે ૩, ખંડપ્રપાતગુફા, આઠ યોજનની ઊર્ધ્વ ઊંચાઈથી એમ જ કહેલી છે ૪. II૬૩૬॥
જંબુદ્રીપમાં મેરુપર્વતની પૂર્વ દિશાએ શીતા નામની મહાનદીના બન્ને તરફના કિનારા ઉપર આઠ વક્ષસ્કાર પર્વતો ફહેલા છે, તે આ પ્રમાણે—ચિત્રકૂટ, પશ્નકૂટ, નલિનકૂટ, એકશૈલ, ત્રિકૂટ, વૈશ્રમણકૂટ, અંજન અને માતંજન ૧, જંબુદ્રીપમાં મેરુપર્વતની પશ્ચિમ દિશાએ શીતોદા નામની મહાનદીના બન્ને કિનારા ઉપર આઠ વક્ષસ્કાર પર્વતો કહેલા છે, તે આ પ્રમાણે—અંકાવતી, પદ્માવતી, આશીવિષ, સુખાવહ, ચંદ્રપર્વત, સૂરપર્વત, નાગપર્વત અને દેવપર્વત ૨, જંબુદ્વીપમાં મેરુ પર્વતની પૂર્વ દિશાએ શીતાનામની મહાનદીના ઉત્તરમાં ચક્રવર્તિઓની આઠ વિજયો કહેલી છે, તે આ પ્રમાણે—કચ્છ, સુકચ્છ, મહાકચ્છ, કચ્છાવતી, આવર્ત યાવત્ મિંગલાવર્ત્ત, પુષ્કલ] પુષ્કલાવતી ૩, જંબૂદ્રીપમાં મેરુપર્વતની પૂર્વદિશાએ અને શીતા નામની મહાનદીના દક્ષિણમાં ચક્રવર્તિઓની આઠ વિજયો કહેલી છે, તે આ પ્રમાણે—વત્સ, સુવત્સ, યાવત્ મિહાવત્સ, વત્સાવતી, રમ્ય, રમ્યક્, રમણીય] મંગલાવતી ૪, જંબુદ્વીપમાં મેરુપર્વતની પશ્ચિમદિશાએ શીતોદા નામના મહાનદીના દક્ષિણમાં ચક્રવર્તિઓની આઠ વિજયો કહેલી છે, તે આ પ્રમાણે—પક્ષ્મ યાવત્ સુપક્ષ્મ, મહાપક્ષ્મ, પક્ષ્માવતી, શંખ, નલીન, કુમુદ]સલિલાવતી ૫, જંબુદ્રીપમાં મેરુપર્વતની પશ્ચિમ દિશાએ શીતોદા નામની મહાનદીના ઉત્તરમાં ચક્રવર્તિઓની આઠ વિજયો કહેલી છે, તે આ પ્રમાણે—વપ્ર, સુવપ્ર, યાવત્ [મહાવપ્ર, વપ્રાવતી, વલ્કુ, સુવલ્લુ, ગંધિલ] ગંધિલાવતી ૬, જંબૂદ્વીપમાં મેરુપર્વતની પૂર્વ દિશાએ શીતા નામની
'1. અન્યત્ર નલિનાવતી નામ છે.
247