________________
श्री स्थानाङ्ग सूत्र सानुवाद भाग १ ४ स्थानकाध्ययने उद्देशः ४ तरककुम्भसमपुरुषाः ३५९-३६० सूत्रम् દેખાડવાથી તુચ્છ જેવો દેખાય છે, ચોથો સુગમ છે. (૪) બે ઉદકસૂત્રની માફક બે ઉદધિસૂત્ર પણ દાષ્ટ્રતિક સહિત સમજવા અથવા એક ઉદધિ-સમુદ્રનો દેશ છીછરો હોવાથી ઉત્તાન-પ્રથમ અને પછી પણ છે કેમ કે મનુષ્યક્ષેત્રની બહારના સમુદ્રોને વિષે વેલનો અભાવ હોય છે, આ એક, બીજા તો પ્રથમ ઉત્તાન અને પછી ગંભીર-વેલના આવવાથી, ત્રીજો પ્રથમ ગંભીર અને પછી વેલના ચાલ્યા જવાથી ઉત્તાન છે, ચોથો સુગમ છે. (પ-૮) ૩૫૮
સમુદ્રના પ્રસ્તાવથી તેના તરનારાઓનું વર્ણન એ સૂત્ર વડે કરે છે– चत्तारि तरगा पन्नत्ता, तंजहा-समुदंतरामीतेगे समुइं तरति, समुइं तरामीतेगे गोप्पतं तरति, गोप्पतं तरामीतेगे ह्र [४] (१) । चत्तारि तरगा पन्नत्ता, तंजहा-समुइंतरित्ता नाममेगे समुद्दे विसीतति, समुदं तरेत्ता णाममेगे गोप्पते. विसीतति, गोप्पतं ह्र [=४] (२) ।। सू० ३५९॥ चत्तारि कुंभा पन्नत्ता, तंजहा-पुण्णे नाममेगे पुन्ने, पुन्ने नाममेगे तुच्छे, तुच्छे णाममेगे पुण्णे, तुच्छे नाममेगे तुच्छे (१) एवामेव चत्तारि पुरिसजाता पन्नत्ता, तंजहा-पुन्ने नाममेगे पुन्ने ह्र [= ४] (२)। चत्तारि कुंभा पन्नत्ता, तंजहा-पुन्ने नाममेगे पुण्णोभासी, पुण्णे नाममेगे तुच्छोभासी, [तुच्छे नाममेगे पुनोभासी, तुच्छे नाममेगे तुच्छोभासी] ह्र [४] (३) एवामेव चत्तारि पुरिसजाता पन्नत्ता, तंजहा-पुन्ने नाममेगे पुनोभासी ह्र [-४] (४)। चत्तारि कुंभा पन्नत्ता, तंजहा-पुण्णे नाममेगे पुनरूवे, पुन्ने नाममेगे तुच्छरूवे ह्र [-४] (५) एवामेव चत्तारि पुरिसजाता पन्नत्ता, तंजहा-पुण्णे नाममेगे पुन्नरूवे ह्र [-४] (६)। चत्तारि कुंभा पन्नत्ता, तंजहा-पुन्ने वि एगे पियट्टे, पुने वि एगे अवदले, तुच्छे वि एगे पियटे, तुच्छे वि एगे अवदले ४ । (७) एवामेव चत्तारि पुरिसजाता पन्नत्ता, तंजहा-पुन्ने वि एगे पियट्टे ४ (८) तहेव। चत्तारि कुंभा पन्नत्ता, तंजहा–पुग्ने वि एगे विस्संदति, पुन्नेवि एगे नो विस्संदति, तुच्छे वि एगे विस्संदइ, तुच्छे वि एगे नो विस्संदइ ४ (९)। एवामेव चत्तारि पुरिसजाया पन्नत्ता, तंजहा-पुन्नेवि एगे विस्संदति ४ (१०) तहेव। चत्तारि कुंभा पन्नत्ता, तंजहा–भिन्ने, जज्जरिए, परिस्साई, अपरिस्साई ४ (११)। एवामेव चउव्विहे चरित्ते पन्नत्ते तं जहा-भिन्ने जाव अपरिस्साई ४ (१२)। चत्तारि कुंभा पन्नत्ता, तंजहा–महुकुंभे णाममेगे महुप्पिहाणे, महुकुंभे णाममेगे विसप्पिहाणे, विसकुंभे णाममेगे महुप्पिहाणे, विसकुंभे णाममेगे विसप्पिहाणे ४(१३)। एवामेव चत्तारि पुरिसजाता पन्नत्ता, तंजहा–मधुकुंभे णाममेगे मधुप्पिहाणे ह [=४](१४)। हिययमपावमकलुसं, जीहा वि य महुरभासिणी निच्चं ।जमि पुरिसंमि विज्जति, से मधुकुंभे मधुपिहाणे ॥१॥ हिययमपावमकलुसं, जीहा विय कडुयभासिणी निच्चं ।जमि पुरिसंमि विज्जति,से मधुकुंभे विसपिहाणे ॥२॥ जहिययं कलुसमयं, जीहा वि य मधुरभासिणी निच्चं ।जमि पुरिसंमि विज्जति, से विसकुंभे महुपिहाणे ॥३॥ जहिययं कलुसमय, जीहा वि य कडुयभासिणी निच्चं ।जमि पुरिसंमि विज्जति,से विसकुंभे विसपिहाणे॥४॥ ।। सू० ३६०।। (भू०) यार । तरना-ता छ, ते सा प्रमाणो-१. अॅमे समुद्रनी म हुरतर सर्ववितिने त -
છું એમ સ્વીકારીને તેને પાળે છે, ૨. કોઈએક સમુદ્રની જેમ સ્તર સર્વવિરતિને સ્વીકારીને અસમર્થપણાથી 'ગોપદ
સમાન દેશવિરતિને પાળે છે, ૩. કોઈએક ગોપદ સમાન દેશવિરતિને સ્વીકારીને સામર્થ્યપણાથી સર્વવિરતિને પાળે 1. गोप६ भेटवे बोभाषामा 'समुद्रनी भाडी' महापरछे.
472