________________
४ स्थानकाध्ययने उद्देशः २ मानुषोत्तरकूटाः दुष्षमसुषमावर्षादि ३००-३०२ सूत्राणि श्री स्थानाङ्ग सूत्र सानुवाद भाग १ माणुसुत्तरस्स णं पव्वयस्स चउदिसिं चत्तारि कूडा पन्नत्ता, तंजहा–रयणे, रतणुच्चते, सव्वरयणे, रतणसंचये । सू० ३००॥ जंबुदीवे दीवे भरहेरवतेसु वासेसुतीताते उस्सप्पिणीए सुसमसुसमातेसमाते चत्तारिसागरोवमकोडाकोडीओ कालो होत्था। जंबुदीवे दीवे भरहेरवतेसु वासेसु इमीसे ओसप्पिणीए सुसमसुसमाए समाए [जहण्णपएणं] चत्तारि सागरोवमकोडाकोडीओ कालो हुत्था, जंबूदीवे दीवे [भरहेरवएसुवासेसु] आगमेस्साते उस्सप्पिणीते सुसमसुसमाते समाए चत्तारि सागरोवमकोडाकोडीओ कालो भविस्सइ ।। सू० ३०१।।। जंबूदीवे दीवे देवकुरुउत्तरकुरुवज्जाओ चत्तारि अकम्मभूमीओ पन्नत्ताओ, तंजहा–हेमवते, हेरनवते, हरिवस्से, रम्मगवस्से। तत्थ णं चत्तारि वट्टवेयड्डपव्वता पन्नत्ता, तंजहा-सहावई, वियडावई, गंधावई, मालवंतपरिताते। तत्थ णं चत्तारि देवा महिड्डिया जावं पलिओवमद्वितीता परिवसंति, तंजहा-साती, पभासे, अरुणे, पउमे। जंबूदीवे दीवे महाविदेहे वासे चउविहे पन्नत्ते, तंजहा–पुव्वविदेहे, अवरविदेहे, देवकुरा, उत्तरकुरा। सव्वे विणं णिसढ-णीलवंता वासहरपव्वता चत्तारि जोयणसयाई उड्ड उच्चत्तेणं चत्तारि गाउयसयाई उव्वेहेणं पन्नत्ता। जंबूदीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स पुरथिमेणं सीताए महानदीए उत्तरे कूले चत्तारि वक्खारपव्वता पन्नत्ता, तंजहा-चित्तकूडे, पम्हकूडे, णलिणकूडे, एगसेले। जंबूहीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स पुरथिमेण सीताए महानदीए दाहिणकूले चत्तारि वक्खारपव्वता पन्नत्ता, तंजहा–तिकूडे, वेसमणकूडे, अंजणे,मातंजणे।जंबूद्दीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स पच्चत्थिमेणं सीओदाए महानतीए दाहिणकूले चत्तारि वक्खारपव्वता पन्नत्ता, तंजहा-अंकावती, पम्हावती, आसींविसे, सुहावहे। जंबूद्दीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स पच्चत्थिमेणं सीओदाए, महाणतीते, उत्तरे कूले चत्तारि वक्खारपव्वता पन्नत्ता, तंजहा-चंदपव्वते, सूरपव्वते, देवपव्वते, णागपव्वते। जंबूद्दीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स चठसुविदिसासुचत्तारिवक्खारपव्वता पन्नत्ता, तंजहा–सोमणसे, विज्जुप्पभे, गंधमायणे, मालवंते। जंबूदीवे दीवे महाविदेहे वासे जहन्नपते चत्तारि अरहंता, चत्तारि चक्कवट्टी, चत्तारि .बलदेवा, चत्तारि वासुदेवा उप्पजिसु वा उप्पज्जति वा उपज्जिस्संति वा। जंबूदीवे दीवे मंदरपव्वते चत्तारि वणा पन्नत्ता, तंजहा-भइसालवणे, नंदणवणे, सोमणसवणे, पंडगवणे। जंबूद्दीवे दीवे मंदरे पव्वते पंडगवणे चत्तारि अभिसेगसिलाओ पन्नत्ताओ, तंजहा-पंडुकंबलसिला, अइपंडुकंबलसिला, रत्तकंबलसिला, अतिरत्तकंबलसिला।मंदरचूलिया णं उवरिं चत्तारि जोयणाई विक्खंभेणं पन्नत्ता, एवं धायइसंडदीवपुरच्छिमद्धे वि कालं आदि करेत्ता जाव मंदरचूलिय त्ति, एवं जाव पुक्खरवरदीववडपच्चच्छिमद्धे जाव मंदरचूलियत्ति-जंबूदीवगआवस्सगंतु कालाओ चूलिया जाव।धायइसंडे पुक्खरवरे य पुव्वावरे पासे ॥१॥। सू० ३०२।। (भू०) भानुषोत्तर पर्वतनी या विमाने वि यार कूट-शिप 3 छ, ते मा प्रभारी-रत्नकूट, रत्नोययकूट,
सरित्नकूट मने रत्नसंययकूट. 1300॥
જંબૂલીપ નામના દ્વીપમાં ભારત અને અરવતક્ષેત્રને વિષે અતીત (ગઈ) ઉત્સર્પિણીમાં સુષમસુષમ નામના છઠ્ઠા 1. મૂલ સૂત્રમાં દિશા શબ્દ જણાવેલ છે પરંતુ દશ દિશાની અપેક્ષાએ વિદિશાને દિશા કહેવાય છે.
373