Page Text
________________
४ स्थानकाध्ययने उद्देशः २ पुरुषाणामलमस्त्वादिचतुर्भंगीः २८९ सूत्रम् श्री स्थानाङ्ग सूत्र सानुवाद भाग १ साधुखना अर्थने खाश्रयीने मिथ्या विपरीत थाएं छं अथवा मिथ्या - जोटं रं छं. 'मिच्छा मि' म्लेच्छनी प्रेम सायरा रं છું અથવા મ્લેચ્છ (કર્મ વડે) મલિન થાઉં છું. શેષ પૂર્વવત્ ૩, તથા અયથાર્થ અનુષ્ઠાનમાં પ્રવૃત્ત થયો સતો (થકો) અથવા કોઈ બીજા વડે પ્રેરણા કરાયો સતો, એટલે પ્રશ્ન કરાયો થકો પોતાના ચિત્તના સમાધાન માટે અથવા અયથાર્થ અનુષ્ઠાનના સમર્થન માટે ક્લિષ્ટ (દુષ્ટ) ચિત્તવૃત્તિ વડે એવી રીતે પ્રરૂપણા કરું છું અથવા ભાવના કરું છું કે–એવી પણ પ્રજ્ઞપ્તિપ્રરૂપણા જિનાગમમાં છે. પાઠાંતરમાં તો એવી રીતે પણ આ ભાવ કહેલ છે. એ પ્રમાણે અસ્થાનમાં અભિનિવેશી અર્થાત્ કાદગ્રહી અથવા ઉત્સૂત્રનો પ્રરૂપક હું છું, આ પ્રમાણે એક (ચોથી) ગર્હ. એવી રીતે પોતાના દોષના સ્વીકારરૂપ ગર્હ સર્વત્ર છે. II૨૮૮॥
ગર્હ તો દોષના ત્યાગ કરનારને જ સમ્યગ્યથાર્થ હોય છે પરંતુ બીજાને હોતી નથી માટે દોષને ટાલનાર જીવોના સ્વરૂપનું નિરૂપણ કરવા માટે સત્તર ચૌભંગી સૂત્રો કહે છે—
चत्तारि पुरिसजाया पन्नत्ता, तंजहा - अप्पणो नाममेगे अलमंथ भवति, णो परस्स, परस्स नाममेगे अलमंथू भवति णो अप्पणी, एगे अप्पणो वि अलमंथू भवति परस्स वि, एगे नो अप्पणो अलमंथू भवति णो परस्स (१) । चत्तारि मग्गा पन्नत्ता, तंजहा - उज्जू नाममेगे उज्जू, उज्जू नाममेगे वंके, वंके नाममेगे उज्जू, वंके नाममेगे वंके (२)। एवामेव चत्तारि पुरिसजाया पन्नत्ता, तंजहा – उज्जू नाममेगे उज्जू ह्व [=४] (३)।
चत्तारि मग्गा पन्नत्ता, तंजहा - खेमे नाममेगे खेमे, खेमे णाममेगे अखेमे हृ [४] (४) । एवामेव चत्तारि पुरिसजाता पन्नत्ता, तंजहा- खेमे णाममेगे खेमे ह्व [४] (५) । चत्तारि मग्गा पन्नत्ता, तंजहा - खेमे णाममेगे खेमरूवे, खेमे णाममेगे अखेमरूवे-ह्व [४] (६) । एवामेव चत्तारि पुरिसजाया पन्नत्ता, तंजहा - खेमे नाममेगे खेमरूवे ह्व [=४] (७)।
'चत्तारि संबुक्का पन्नत्ता, तंजहा - वामे नाममेगे वामावत्ते, वामे नाममेगे दाहिणावत्ते, दाहिणे नाममेगे वामावत्ते, दाहिणे नाममेगे दाहिणावत्ते ८ । एवामेव चत्तारि पुरिसजाया पन्नत्ता, तंजहा - वामे नाममेगे वामावत्ते ह्व [=४] (९) । चत्तारि धूमसिहाओ पन्नत्ताओ, तंजहा -वामा नाममेगा वामावत्ता ह्व [ = ४] (१०) । एवामेव चत्तारि इत्थीओ पन्नत्ताओ, तंजहा -वामा णाममेगा वामावत्ता ह्व [ ४ ] ( ११ ) । चत्तारि अग्गिसिहाओ पन्नत्ताओ, तंजहा - वामा णाममेगा वामावत्ता ह्व [४] ( १२ ) । एवामेव चत्तारि इत्थीओ पन्नत्ताओ, तंजहा -वामा णाममेगा वामावत्ता ह्व [ ४ ] (१३) । चत्तारि वायमंडलिया पन्नत्ता, तंजहा - वामा णाममेगा वामावत्ता ह्न [४] (१४) । एवामेव चत्तारि इत्थीओ पन्नत्ताओ, तंजहा -वामा णाममेगा वामावत्ता ह्व [४] (१५) ।
चत्तारि वणसंडा पन्नत्ता, तंजहा - वामे नाममेगे वामावत्ते हृ [ ४ ] (१६) । एवामेव चत्तारि पुरिसजाया पन्नत्ता, तंजा - वामे णाममेगे वामावत्ते ह्व [४] (१७) ।। सू० - २८९ ।।
(મૂ) ચાર પ્રકારના પુરુષો કહેલા છે, તે આ પ્રમાણે—કોઈક પોતાના આત્માને દુષ્ટ પ્રવૃત્તિથી અટકાવે છે પરંતુ બીજાને
અટકાવતો નથી, કોઈક બીજાને દુષ્ટ પ્રવૃત્તિથી અટકાવે છે પણ પોતાના આત્માને અટકાવતો નથી, કોઈક પોતાના આત્માને અને બીજાને પણ દુષ્ટ પ્રવૃત્તિથી અટકાવે છે તેમજ કોઈક પોતાને કે પરને દુષ્ટ પ્રવૃત્તિથી અટકાવતો નથી (૧), ચાર પ્રકારના માર્ગ કહેલા છે, તે આ પ્રમાણે—કોઈએક માર્ગ શરૂઆતમાં પણ સરલ અને અંતમાં પણ સરલ છે, કોઈક માર્ગ શરૂઆતમાં સરલ છે પણ પછી વક્ર છે, કોઈએક માર્ગ શરૂઆતમાં વક્ર પણ પછી સરલ છે તેમજ કોઈએક માર્ગ શરૂઆતમાં પણ વક્ર અને પછી પણ વક્ર છે (૨), એ દૃષ્ટાંતે ચાર પ્રકારના પુરુષો કહેલા છે, તે આ પ્રમાણે—કોઈએક પુરુષ પ્રથમ-પૂર્વકાલમાં સરલ છે અને પછી પણ સરલ છે, કોઈક પ્રથમ સરલ અને પછી વક્ર છે, કોઈક પ્રથમ વક્ર અને પછી સરલ છે તથા કોઈક પ્રથમ વક્ર અને પછી પણ વક્ર છે (૩), ચાર પ્રકારના માર્ગ કહેલ
359
| SR No. | 005767 |
| Book Title | Sthanang Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jayanandvijay |
| Publisher | Guru Ramchandra Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 520 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & agam_sthanang |
| File Size | 14 MB |