Page Text
________________
४ स्थानकाध्ययने उद्देशः २ महाप्रतिपदादिः २८५ - २८८ सूत्राणि
श्री स्थानाङ्ग सूत्र सानुवाद भाग १ વ્યુત્સર્ગ વડે ૨, પૂર્વરાત્ર–રાત્રિનો પૂર્વભાગ અને અ૫૨૨ાત્ર રાત્રિનો પાછલો ભાગ, તે જ કાલરૂપ અવસર જાગરિકાના પૂર્વ રાત્રા૫૨રાત્રકાલસમયમાં. તે અહિં કુટુંબજાગરિકાના નિષેધ કરવા વડે ધર્મપ્રધાન જાગરિકા–નિદ્રાના ત્યાગથી બોધ તે ધર્મજાગરિકા અર્થાત્ ભાવપૂર્વક વિચારણા. કહ્યું છે કે—
किं कयं किं वा सेसं, किं करणिज्जं तवं च न करेमि । पुव्वावरत्तकाले, जागरओ भावपडिलेहा ।। १०५ ।।
[ओध नि० २६२ त्ति ]
મેં શું કર્યું? બાકી શું છે? શું કરવા યોગ્ય છે? હું તપ તો કરતો નથી, એવી રીતે પૂર્વરાત્ર અને અપરઅરાત્રકાલમાં भगनारनी भावप्रतिवेजना (वियारशा ) छे. ( 104 ) अथवा -
को मम कालो? किम्मेयस्स उचियं? असारा विसया नियमगामिणो विरसावसाणा भीसणो मच्चू ॥ १०६ ॥
હમણાં મારો શો અવસર છે? આ અવસરને ઉચિત શું ધર્મકૃત્ય ક૨વા યોગ્ય છે? વિષયો અસાર છે, આત્માની સાથે ચાલનારા નથી અને પરિણામથી વિરસ (અસુંદ૨) છે તથા મૃત્યુ ભયંકર છે એમ ચિંતવે છે. (૧૦૬)
અહિં વિભક્તિના' પરિણામથી ઉપર્યુક્ત જાગરિકા વડે જાગનારો હોય છે. અથવા ધર્મજાગરિકા પ્રત્યે જાગનારો५२नारों भएावो उ. तथा प्रगत-गये छे सु-उच्छ्वासाहि प्राशो भांथी ते प्रासु -निर्भव वस्तु एष्यते - उगमाहि દોષરહિતપણાએ ગવેષણ કરાય છે તે એષણીય–કલ્પનીય અને થોડું થોડું ગ્રહણ ક૨વામાં આવે છે તે ઉંછ–ભક્તપાન વગેરેનું સમુદાનરૂપ યાચન થયેલ તે સામુદાનિક, અર્થાત્ ઉંચ, નીચ અને મધ્યમ કુલ વગેરેમાં યથાર્થ રીતે ગવેષક થતો નથી ૪. ઉપર્યુક્ત ચાર પ્રકારો વડે કેવલજ્ઞાન, કેવલદર્શન ઉત્પન્ન ન થાય ઇત્યાદિ નિગમન–નિર્ણય જાણવો. આનાથી વિપરીત (ज्ञाननी प्राप्ति३५) सूत्र सुगम छे. ॥२८४॥
નિગ્રંથના પ્રસ્તાવથી જ તેને નહિં કરવા યોગ્યના નિષેધ માટે બે સૂત્રો કહે છે—
नो कप्पति निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा चउहिं महापाडिवएहिं सज्झायं करेत्तए, तं जहा - आसाढपाडिवते इंदमहपाडिवते कत्तियपाडिवते सुगिम्हपाडिवते १। जो कप्पति निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा चउहिं संझाहिं सज्झायं करेत्तए, तंजहा- पढमाते, पच्छिमाते, मज्झण्हे, अड्डरत्ते २। कप्पति निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा चाउक्कालं सज्जायं करेत्तए, तंजहा - पुव्वण्हे, अवरण्हे, पओसे, पच्चूसे । सू० २८५ ।।
चव्विहा लोगद्विती पन्नत्ता, तंजहा- आगासपतिट्ठिए वाते, वातपतिट्ठिए उदधी, उदधिपतिट्ठिया पुढवी, पुढविपइंडिया तसा थावरा पाणा ४ ।। सू० २८६।।
चत्तारि पुरिसजाता पन्त्रत्ता, तंजहा - तहे नाममेगे, नोतहे नाममेगे, सोवत्थी नाममेगे, पधाणे नाममेगे ४ (१) । चत्तारि पुरिसजाया पन्नत्ता, तंजहा - आयंकतरे नाममेगे णो परंतकरे १ परंतकरे णाममेगे णो आतंतकरे २ एगे आतंतकरे वि परंतकरे वि ३ एगे णो आतंतकरे णो परंतकरे ४ (२) । चत्तारि पुरिसजाता पन्नत्ता, तंजहा- आतंतमे नाममेगे नो परंतमे, परंतमे नामं एगे नो आयंतमे हृ [४] (३) । चत्तारि पुरिसजाया पन्नत्ता, तंजहा - आयंदमे नाममेगे णो परंदमे हृ [=४] (४) ।। सू० २८७॥
चडव्विधा गरहा पन्नत्ता, तंजहा - उवसंपज्जामित्त [ते]गा गरहा, वितिर्गिच्छामित्तेगा गरहा, जं किंचि मिच्छामीत्तेगा गरहा, एवं पि पन्नत्तेगा गरहा ।। सू० २८८ ।।
(મૂળ) સાધુઓને તથા સાધ્વીઓને ચાર મહાપડવાને વિષે સ્વાધ્યાય કરવો કલ્પે નહિં, તે આ પ્રમાણે—આષાઢ સુદિ પૂનમ પછીના પડવામાં, કાર્તિક સુદિ પૂનમ પછીના પડવામાં, ઇંદ્રમહ–આસો સુદ પૂનમ પછીના પડવામાં તથા સુગ્રીષ્મ
1. द्वितीयायां तृतीया विभक्ति रेली छे.
355
| SR No. | 005767 |
| Book Title | Sthanang Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jayanandvijay |
| Publisher | Guru Ramchandra Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 520 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & agam_sthanang |
| File Size | 14 MB |