________________
દશવૈકાલિકસૂત્ર ભાગ-૪
અધ્ય. ૮ સૂત્ર-૩૪-૩૫
तथा
अधुवं जीविअं नच्चा, सिद्धिमग्गं विआणिआ । विणिअट्टिज्ज भोगेसु, आउं परिमिअमप्पणो ॥ ३४ ॥
ગા.૩૪ જીવન અધ્રુવ જાણીને, સિદ્ધિમાર્ગ જાણીને, પોતાના પરિમિત આયુ:ને જાણીને ભોગોને વિશે નિવર્તવું.
न
'अधुवं 'ति सूत्रं, 'अध्रुवम्' अनित्यं मरणाशङ्कि जीवितं सर्वभावनिबन्धनं ज्ञात्वा । तथा 'सिद्धिमार्गं' सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्रलक्षणं विज्ञाय विनिवर्तेत भोगेभ्यो S बन्धैकहेतुभ्यः, तथा ध्रुवमप्यायुः परिमितं संवत्सरशतादिमानेन विज्ञायात्मनो विनिवर्तेत स्तु भोगेभ्य इति सूत्रार्थः ॥३४॥
ટીકાર્થ : “મોક્ષાદિ તમામ ભાવોનું કારણ આ જીવન અધ્રુવ છે. મરણની આશંકાવાળું છે” (ક્યારે મરણ આવી પડ? એની સતત શંકા રહે...) આ પ્રમાણ જાણીને...
त
તથા સમ્યગ્દર્શન, જ્ઞાન, ચારિત્ર રૂપ સિદ્વિમાર્ગને જાણીને બંધના એકમાત્ર કારણભૂત ભોગોમાંથી સાધુએ પાછા ફરવું.
बलं थामं च पेहाए, सद्धामारुग्गमप्पणो । खित्तं कालं च विन्नाय, तहप्पाणं
નિનુંન રૂ।
તથા “ધ્રુવ (અનપર્વતનીય) એવું પણ પોતાનું આયુષ્ય ૧૦૦ વર્ષ વગેરે માપથી પરિમિત છે.’ એ જાણીને ભોગોમાંથી પાછા ફરવું. (મારું આયુઃ ધ્રુવ હોય તો પણ એ નિ પરિમિત છે.)
जि
न
न
शा
शा
તમ,
उपदेशाधिकारे प्रक्रान्तमेव समर्थयन्नाह
जरा जाव न पीडेई, वाही जाव न वड्ढई । जाविंदिआ न हायंति, ताव धम्मं સમાયરે રૂદ્દ
ઉપદેશ આપવાનો અધિકાર ચાલે છે, એમાં પ્રસ્તુત વાતનું જ સમર્થન કરતાં કહે
૩૯
त
स
ना
ગા.૩૫ પોતાના બલ, સ્થામ, શ્રદ્ધા, આરોગ્યને જોઈને, ક્ષેત્ર અને કાળને જાણીને ना તે પ્રમાણે આત્માને યોગોમાં જોડવો. (આ ગાથાનું વ્યાખ્યાન પૂ.હરિભદ્રસૂરિજીએ કરેલું
य
य
નથી. એમની પાસે જે દશવૈ. હશે, તેમાં આ ગાથા નહિ હોય એમ લાગે છે.)
BR
