________________
*
૩,
ગ
છે.
આ દશવૈકાલિકસૂટા ભાગ-૪
અદય. ૮ સૂત્ર-૨૧ ) મું ગા.૨૦ કાનોથી ઘણું સાંભળે છે, આંખોથી ઘણું જુએ છે. જોએલું સાંભળેલું બધું જ તે જ કહેવા માટે સાધુયોગ્ય નથી.
___ 'बहु'न्ति सूत्रं, 'बहु' अनेकप्रकारं शोभनाशोभनं श्रृणोति कर्णाभ्यां,शब्दजातमिति * गम्यते, तथा 'बहु' अनेकप्रकारमेव शोभनाशोभनभेदेनाक्षिभ्यां पश्यति, रूपजातमिति : गम्यते, एवं न च दृष्टं श्रुतं सर्वं स्वपरोभयाहितमपि 'श्रुता ते रुदती पत्नी 'त्येवमादि भिक्षुराख्यातुमर्हति, चारित्रोपघातात्, अर्हति च स्वपरोभयहितं 'दृष्टस्ते । | राजानमुपशामयशिष्य' इति सूत्रार्थः ॥२०॥
ટીકાર્થ : સાધુ અનેકપ્રકારનાં સારા અને ખરાબ શબ્દસમૂહો બે કાનથી સાંભળે છે : | (‘શબ્દજાત’ એ પદ સમજી લેવું) તથા સાધુ અનેક પ્રકારનાં સારા અને ખરાબ રૂપસમૂહો જુએ છે. (‘રૂપજાત' એ પદ સમજી લેવું.)
આ પ્રમાણે જોવાયેલું કે સંભળાયેલું બધું સ્વ-પર-ઉભયને અહિતરૂપ હોય તે પણ - સાધુ બીજાને કહેવા માટે યોગ્ય નથી. જેમકે “તારી પત્ની રડતી સંભળાઈ” વગેરે.
પ્રશ્ન : કેમ આ બધું ન બોલાય ? ઉત્તર : કેમકે એમાં ચારિત્રનો ઉપઘાત થાય.
પણ જે જોયેલી કે સાંભળેલી વસ્તુ સ્વ-પર ઉભયને હિતકારી હોય તે બોલવા માટે સાધુ યોગ્ય છે. જેમકે “તારો શિષ્ય રાજાને ઉપશમ પમાડતો = પ્રતિબોધ પમાડતો દેખાયો..” વગેરે. (આ શ્લોકની બે અવતરણિકા છે. એમાં પહેલી અવતરણિકા પ્રમાણે ન તો ગોચરી ગયેલો સાધુ આ શ્લોક બોલે છે. આશય એ કે ગૃહસ્થ પુછે કે “તમે પેલા ને જ ઘરે ગયેલા, તમે શું જોયું? એ શું વાતો કરતાં હતા ?” તો ત્યારે સાધુ જવાબમાં આ શા * શ્લોકની વાત બોલે કે “જૈન સાધુ સારી-નરસી ઘણી વાતો સાંભળે -જુએ, પણ | ના નુકસાનકારી ન બોલે, હિતકારી બોલે.. બીજી અવતરણિકા પ્રમાણે તો શäભવસૂરિજી | વ સાધુને ઉપદેશરૂપે આ શ્લોક કહે છે “હે સાધુ ! તું ઘણું સાંભળે છે.” વગેરે.) ય
एतदेव स्पष्टयन्नाह___ सुअंवा जइ वा दिटुं, न लविज्जोवघाइअं। न य केणइ उवाएणं, गिहिजोगं
સમારે મારા આ જ વાતને સ્પષ્ટ કરતાં કહે છે.
વE
