Page Text
________________
દશવૈકાલિકસૂત્ર ભાગ-૪
અધ્ય. ૮ સૂત્ર-૧૫
વિશે (અહિંસા પાળવાનો) યત્ન હોય. દયાધિકારી અવશ્ય તે આઠ સૂક્ષ્મોને ઉપકારક તત્ત્વો શું છે ? તેની અને એ આઠ સૂક્ષ્મોને અપકારક તત્ત્વો શું છે ? તેની પૃચ્છા કરે. (અથવા તો દયાના ઉપકારકોની અને દયાના અપકારકોની પૃચ્છા કરે.)
કેમકે દયાધિકારીને તો દયામાં જ ભાવનો પ્રતિબંધ છે. (એનો બધો ભાવ = અધ્યવસાય દયામાં જ બંધાયેલો છે, ચોંટેલો છે, લાગેલો છે.)
मो
આ જ વાત
ટુંકમાં કોઈ દયાધિકારી સાધુ જયારે જે આઠ સૂક્ષ્મો અંગે ઉપર મુજબ પૃચ્છા કરે, " ત્યારે તે આ આઠ વક્ષ્યમાણ સૂક્ષ્મો વિચક્ષણ મેધાવી સાધુએ એને કહેવા. અહીં “મેધાવી વિચક્ષણે સૂક્ષ્મોની પ્રરૂપણા કરવી” એમ કહેવાદ્વારા પણ ૬ દર્શાવી કે મેધાવી = મર્યાદાવાળા = સંવિગ્ન અને વિચક્ષણ તજ્ઞ સૂક્ષ્મજ્ઞાતા ગીતાર્થે તે આઠ સૂક્ષ્મોની પ્રરૂપણા કરવી. આ રીતે થાય તો જ શ્રોતાને તે સૂક્ષ્મોમાં, સ્તુ તેની દયામાં ઉપાદેયબુદ્ધિ થાય. (“એ કરવું જ જોઈએ” એમ થાય.)
=
=
=
બાકી જો અમેધાવી કે અવિચક્ષણ સૂક્ષ્મોની પ્રરૂપણા કરે તો શ્રોતાને ઉપાદેયબુદ્ધિ ત ન થાય. પણ વિપર્યય અનુપાદેયબુદ્ધિ... થાય. (સૂક્ષ્મોની રક્ષામાં યત્ન વિનાનો ત → શિથિલ સાધુ સૂક્ષ્મોની પ્રરૂપણા કરે તો શ્રોતાને લાગે કે “આ બધું બોલે છે, પણ એ – ક્યાં એની રક્ષા કરે છે ? એટલે આ ન આદરીએ તો કોઈ ઝાઝો વાંધો નહિ હોય. નહિ તો આ વક્તા જ આચાર ન પાળત... વગેરે.”
* *
=S
૨૩
F
जि
जि
તથા અવિચક્ષણ = અજ્ઞાતા જો સૂક્ષ્મોનું વર્ણન કરે તો એ વર્ણન બરાબર ન જ થાય. પરિણામે શ્રોતાને એ પદાર્થો બરાબર સમજાય નહિ, શંકાઓ થાય સમાધાન ન થાય... એટલે પણ એમાં ઉપાદેયબુદ્ધિ ન થાય.
न
शा
આ જ કહે છે એ જ ઉત્તરાર્ધમાં દર્શાવેલો પદાર્થ જ વધુ સ્પષ્ટ દર્શાવવો છે... એટલે જ વપરાયો છે... એમ જણાય છે.)
न
ગા
स
અનેનાપિ તવેવાદ માં અત્તિ અને વ્ એ બે અવ્યય વપરાયા છે. એનો સમજી વિચારીને સ્વયં અર્થ કરી લેવો. ટુંકમાં ઉપર જ અનેન વ્યાધિ રિળ: એમ પંક્તિ આવી છે. એટલે કે ગાથાના પૂર્વાર્ધવડે (અનેન) એક વાત સૂચવાઈ છે, અને ગાથાના
ना
ना
ય
य
ઉતરાર્ધવડે પણ એક વાત સૂચવાઈ છે.
सिणेहं पुप्फसुहुमंच, पाणुतिंगं तहेव य । पणगं बीअहरिअं च, अंडसुमं ત્ર સમ્ ॥
| SR No. | 005766 |
| Book Title | Dashvaikalik Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gunhansvijay, Bhavyasundarvijay |
| Publisher | Kamal Prakashan Trust |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 254 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & agam_dashvaikalik |
| File Size | 6 MB |