________________
આ દશવૈકાલિકસૂગ ભાગ-૪
અધ્ય. ૮ સૂગ-૧૪ દક 'अट्ठ'त्ति सूत्रं, अष्टौ 'सक्ष्माणि' वक्ष्यमाणानि प्रेक्ष्योपयोगत आसीत तिष्ठेच्छयीत ( " वेति योगः, किंविशिष्टानीत्याह-यानि ज्ञात्वा संयतो ज्ञपरिज्ञया प्रत्याख्यानपरिज्ञया च ।
दयाधिकारी भूतेषु भवति, अन्यथा दयाधिकार्येव नेति, तानि प्रेक्ष्य तद्रहित एवासनादीनि । कुर्याद्, अन्यथा तेषां सातिचारतेति सूत्रार्थः ॥१३॥
ટીકાર્થ ઃ આઠ સૂક્ષ્મવસ્તુઓ આગળ કહેવાશે. સાધુએ એને ઉપયોગથી જોઈને ઉપયોગથી બેસવું, ઊભા રહેવું કે ઊંઘવું. આ રીતે શબ્દોનો યોગ કરવો.
પ્રશ્ન : એ આઠ સૂક્ષ્મો કિંવિશિષ્ટ છે ? ક્યા વિશેષણવાળા છે?
ઉત્તર : એ સૂક્ષ્મો એવા છે કે જેને જ્ઞપરિજ્ઞાથી જાણીને અને પ્રત્યાખ્યાનપરિક્ષાથી ત્યાગીને સંયત = સાધુ જીવોને વિશે દયા કરવાનો અધિકારી બને છે. બાકી એ વિના | તો એ દયાનો અધિકારી જ બનતો નથી.
- સાધુ તે સૂક્ષ્મોને જોઈને તેમનાથી રહિત પ્રદેશમાં જ આસનાદિ કરે. જો એમ ન | કરે તો એ આસનાદિ અતિચારવાળા બને. (હિંસાદિ થાય, માટે.)
H.
45
= =
F
आहकयराइं अट्ठ सुहुमाई ?, जाइं पुच्छिज्ज संजए । इमाइं ताई मेहावी, आइक्खिज्ज विअक्खणो ॥१४॥
ગા.૧૪ “આઠ સૂક્ષ્મો ક્યા છે ?' એમ સંયત જે સૂક્ષ્મોની પૃચ્છા કરે, મેધાવી જ ન, વિચક્ષણ તે આ સૂક્ષ્મોને કહે.
'कयराणि' सूत्रं, कतराण्यष्टौ सूक्ष्माणि यानि दयाधिकारित्वाभावभयात् पृच्छे|त्संयतः ?, अनेन दयाधिकारिण एव एवंविधेषु यत्नमाह, स ह्यवश्यं तदुपकारकाण्यपकारकाणि च पृच्छति, तत्रैव भावप्रतिबन्धादिति । 'अमनि' तानि अनन्तरं वक्ष्यमाणानि ना मेधावी आचक्षीत विचक्षण इति, अनेनाप्येतदेवाह-मर्यादावर्तिना तज्ज्ञेन तत्प्ररूपणा कार्या, || एवं हि श्रोतुस्तत्रोपादेयबुद्धिर्भवति, अन्यथा विपर्यय इति सूत्रार्थः ॥१४॥ | ટીકાર્થ : “જો હું આઠ સૂક્ષ્મોને નહિ જાણું તો હું દયાનો અધિકારી નહિ થાઉં” | | આવા પ્રકારના દયાધિકારિતાનો અભાવ થવાના ભયથી સાધુ પૂછે કે “એ આઠ સૂક્ષ્મ | | કયા છે ?”
આના દ્વારા એ દર્શાવ્યું કે દયાનો અધિકારી જે હોય, તેનો જ આવા પ્રકારના સૂક્ષ્મોને
= =
* * * કે6િ
