Dashvaikalik Sutram Part 04

SR No.: 005766
Original Sutra Author: N/A
Author: Gunhansvijay, Bhavyasundarvijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust
Publication Year: 2009
Total Pages: 254
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & agam_dashvaikalik
File Size: 6 MB

Page 155

भावभिक्षुर्द्विविधः-आगमतो नोआगमतश्च, तत्रागमत 'उपयुक्त' इति भिक्षुपदार्थ - * * ज्ञस्तत्र चोपयुक्तः, 'तद्गुणसंवेदकस्तु' भिक्षुगुणसंवेदकः पुनर्नो आगमतो भवति भावभिक्षुरित्युक्तो भिक्षुनिक्षेपः । साम्प्रतं निरुक्तमभिधातुकाम आह - ' तस्य निरुक्तमिति 'तस्य' भिक्षोर्निश्चितमुक्तमन्वर्थरूपं भेदकभेदनभेत्तव्यैरेभिर्भेदैर्वक्ष्यमाणैस्त्रिधा भवतीति થાર્થ: I
न
S
દશવૈકાલિકસૂત્ર ભાગ-૪
અધ્ય. ૧૦ નિયુક્તિ-૩૪૧-૩૪૨ નિ.૩૪૧ ગાથાર્થ : આગમથી (ભાવમાં) (ભિક્ષુ) ઉપયુક્ત, અને તદ્ગુણસંવેદનથી (નો-આગમથી ભાવવિભક્ષુ.) તેના નિરુક્ત ભેદક-ભેદન અને ભેત્તવ્યવડે ત્રણ પ્રકારે છે.
त
મ
मा
ટીકાર્થ : ભાવભિક્ષુ બે પ્રકારે છે. (૧) આગમથી અને (૨) નોઆગમથી. તેમાં 5 આગમથી ભાવભિક્ષુ એટલે ભિક્ષુ પદાર્થનો જ્ઞાતા અને તેમાં ઉપયોગવાળો. ભિક્ષુનાં ગુણોનો અનુભવ કરનારો વળી નોઆગમથી ભાવભિક્ષુ છે. આ પ્રમાણે ભિક્ષુનો નિક્ષેપ કહેવાઈ ગયો. (૩૩૨મી નિ.ગાથામાં દ્વારો આપેલા છે. એમાં પ્રથમદ્વાર થયું.) હવે નિરુક્તને (નામનું બીજું દ્વાર) કહેવા માટે કહે છે કે તે ભિક્ષુનું નિરુક્ત = નિશ્ચિતઉક્ત અન્વર્થ = વ્યુત્પત્યર્થ એ વક્ષ્યમાણ એવા ભેદક-ભેદન-ભેત્તવ્ય એ ભેદોવડે ત્રણપ્રકારે છે.
ત
屈
=
एतदेव स्पष्टयति
भेत्ताऽऽगमोवउत्तो दुविह तवो भेअणं च भेत्तव्वं । अट्ठविहं कम्मखुहं तेण निरुत्तं सृभिक्खुत्ति
નાકરા
न એ જ વાત સ્પષ્ટ કરે છે.
शा
:
નિ.૩૪૨ ગાથાર્થ : આગમમાં ઉપયુક્ત ભેત્તા, દ્વિવિધતપ ભેદન, અષ્ટવિધ કર્મભૂખ શ ૬ ભેત્તવ્ય. તેથી નિરુક્ત થાય ‘તે ભિક્ષુ’ એ પ્રમાણે.
स
ना
'भेत्ता' भेदकोऽत्रागमोपयुक्तः साधुः, तथा 'द्विविधं' बाह्याभ्यन्तरभेदेन तपो भेदनं ना य वर्तते, तथा 'भेत्तव्यं ' विदारणीयं चाष्टविधं कर्म च - अष्टप्रकारं ज्ञानावरणीयादि कर्म, य तच्च क्षुदादिदुःखहेतुत्वात् क्षुच्छब्दवाच्यं यतश्चैवं तेन निरुक्तं यः शास्त्रनीत्या तपसा *ર્મ મિનત્તિ સ મિક્ષુરિતિ ગાથાર્થ: ।।
ટીકાર્થ : અહીં આગમમાં ઉપયોગવાળો સાધુ ભેદક તરીકે છે. તથા બાહ્ય અને અભ્યન્તર એમ બે ભેદથી તપ એ ભેદન (સાધન) છે. આઠ પ્રકારનું જ્ઞાનાવરણીયાદિ કર્મ એ ભેત્તવ્ય છે. એ કર્મ ભુખ વગેરે દુઃખોનું કારણ હોવાથી ક્ષુ-ભૂખશબ્દથી વાચ્ય
૧૪૨
4