________________
*
* *E
aહુલ દશવૈકાલિકસૂગ ભાગ-૩ જુ હુ અધ્ય. નિયુક્તિ-૨૦૯-૨૦૦ : મું) સમાનાર્થી આ છે. * व्याख्या-निक्षेपस्तु 'चतुष्को' नामस्थापनाद्रव्यभावलक्षणो 'वाक्ये' वाक्यविषयः, * तत्र नामस्थापने क्षुण्णे, 'द्रव्यं तु' द्रव्यवाक्यं पुनर्जशरीरभव्यशरीरव्यतिरिक्तं 'भाषाद्रव्याणि' *
भाषकेण गृहीतान्यनुच्चार्यमाणानि, 'भाव' इति भाववाक्यं भाषाशब्दः' भाषाद्रव्याणि* शब्दत्वेन परिणतान्युच्चार्यमाणानीत्यर्थः । तस्य तु वाक्यस्य एकार्थिकानि 'अमूनि',
वक्ष्यमाणलक्षणानीति गाथार्थः ॥ ને ટીકાર્થ : વાક્યમાં (એટલે વાક્યસંબંધી) નિક્ષેપ ચાર પ્રકારે છે. નામ, સ્થાપના, જો : દ્રવ્ય અને ભાવ. 7 તેમાં નામ, સ્થાપના સુણ-સ્પષ્ટ જ છે. જ્ઞશરીરભવ્ય શરીરથતિરિક્તદ્રવ્યવાક્ય તરીકે તો ભાષકવડે ગ્રહણ કરાયેલા; નહિ ઉચ્ચારાતા ભાષાદ્રવ્યો સમજવા.
જ્યારે ભાવવાક્ય એટલે શબ્દ તરીકે પરિણામપામેલા એટલે ઉચ્ચારાતા એવા | - ભાષાદ્રવ્યો સમજવા.
તે વાક્યના સમાનાર્થી વક્ષ્યમાણ લક્ષણવાળા છે.
(ભાષક પ્રયત્નપૂર્વક ભાષાવર્ગણાપુદ્ગલોને ગ્રહણ કરી, ભાષા તરીકે પરિણમા | છે... આ બધા પુદ્ગલો દ્રવ્યભાષા. જયારે એ ભાષક બોલે, ત્યારે ઉચ્ચારાતા શબ્દપુદ્ગલો ભાવભાષા.. ઈત્યાદિ. વિશેષ બાબતો શ્રીપન્નવણાસૂત્રોમાંથી જાણવી.)
वक्कं वयणं गिरा सरस्सई भारही अ गो वाणी । भासा पन्नवणी देसणी अ वयजोग जोगे अ न
.
.
' 45
45
શા || ર૭૦ ||
=
=
=
=
= નિ.૨૭૦ વાક્ય, વચન, ગિરા, સરસ્વતી, ભારતી, ગૌ, વાણી, ભાષા, * ના પ્રજ્ઞાપની, દેશની, વચનયોગ, યોગ.
व्याख्या-वाक्यं वचनं च गीः सरस्वती भारती च गौर्वाक् भाषा प्रज्ञापनी देशनी च वाग्योगो योगश्च, एतानि निगदसिद्धान्येवेति गाथार्थः ॥
ટીકાર્થ : ગાથાર્થની જેમ સમજવો. આ બધા નિગદસિદ્ધ છે. (બોલવા માત્રથી | સમજાઈ જાય છે...)
*
* * 3
पूर्वोद्दिष्टां द्रव्यादिभाषामाह
88
૨૦૪