________________
E
स्त
다. 고
દશવૈકાલિકસૂત્ર ભાગ ૨
અધ્ય २ सूग-ल
તો હું પણ સ્વામી અરિષ્ટનેમિવડે વમાયેલી છું, તું મને પીવાને (ભોગવવાને) કેમ ઈચ્છે
छे ?”
ग
तथा ह्यधिकृतार्थसंवाद्येवाह
1
धिरत्थु ते जसोकामी, जो तं जीवियकारणा । वंतं इच्छसि आवेडं, सेयं * ते मरणं भवे ॥७॥
व्याख्या - तत्र राजीमतिः किलैवमुक्तवती - 'धिगस्तु' धिक्शब्दः कुत्सायाम् 'अस्तु' भवतु 'ते' तव, पौरुषमिति गम्यते, हे यशस्कामिन्निति सासूयं क्षत्रियामन्त्रणम्, अथवा अकारप्रश्लेषादयशस्कामिन् !, धिगस्तु तव यस्त्वं 'जीवितकारणात्' असंयमजीवितहेतोः | वान्तमिच्छस्यापातुं परित्यक्तां भगवता अभिलषसि भोक्तुम्, अत उत्क्रान्तमर्यादस्य 'श्रेयस्ते मरणं भवेत्' शोभनतरं तव मरणं, न पुनरिदमकार्यासेवनमिति सूत्रार्थः । तओ धम्मो से कहिओ, संबुद्धो पव्वइओ य, राईमईवि तं बोहेऊणं पव्वइया । पच्छा अन्ना कयाइ सो रहनेमी बारवईए भिक्खं हिंडिऊणं सामिसगासमागच्छन्ती वासवद्दलएण अब्भाहओ एवं गुहं अणुप्पविट्ठो । राईमईवि सामिणो वंदणाएं गया, वंदित्ता पडिस्सयमागच्छइ, अंतरे य वरिसिङमाढत्तो, तिता य ( भिन्ना) तमेव गुहमणुप्पविट्ठा जत्थ सो रहनेमी, वत्थाणि व पविसारियाणि, ताहे तीए अंगपच्चंगं दिट्टं, सो रहणेमी तीए अज्झोववन्नो, दिट्ठो अणाए इंगियागारकुसलाएं य णाओ असोहणी भावो एयस्स ।
जि
शा
म
না
આ પ્રસ્તુતઅર્થને સંગત થાય એ જ વાત હવે કહે છે કે
मा
દશવૈકાલિક ૭ ગાથાર્થ : અપયશકામી ! ધિક્કાર હો કે જે તું ભોગજીવનને માટે વમેલું પીવાને ઈચ્છે છે (તેના કરતાં તો) તારું મરણ કલ્યાણકારી છે.
ટીકાર્થ : તેમાં રાજીમતી આ પ્રમાણે બોલી કે “તારા પુરુષત્વને ધિક્કાર હો.” मां धिग् शब्द हुत्सा, निहा, तिरस्कार अर्थ हर्शाववामां छे. पौरुषम् २७६ समल सेवो. ( धिक् अव्यय साधे द्वितीयान्त शब्द भेजे पर नहीं तो ते तव છઠ્ઠીવિભક્તિનો શબ્દ છે. એટલે પૌરુષમ્ દ્વિતીયાન્ત શબ્દ બહારથી લાવવો.)
न
हे यशस्कामिन् ॥ असूयापूर्वऽनुं - गुस्सा, अटाक्षपूर्वऽनुं क्षत्रियने पुरातुं આમંત્રણ છે. (રથનેમિ ઘોર અપયશ થાય તેવું કામ કરવા જાય છે, એટલે ગુસ્સા,
F
त
377
ग्र
