________________
દશવૈકાલિકસૂત્ર ભાગ-૧
અધ્ય. ૧ નિયુક્તિ - १३७ આમાં ધર્મપ્રશંસા એ પ્રથમ અર્થાધિકાર છે. પ્રથમઅનુમાનમાં એજ અર્થાધિકાર છે. सा इहैव जिनशासने से जीभे अर्थाधिद्वार छे. जीभ अनुमानमां से अनुसारे ४ वर्शन छे.)
छे.)
(પહેલીગાથા પહેલાં અનુમાનમાં છે. બીજા અનુમાનમાં બાકીની ચાર ગાથાઓ
न
इदानीं भूयोऽपि भङ्ग्यन्तरभाजा दशावयवेनैव वाक्येन सर्वमध्ययनं व्याचष्टे न मो नियुक्तिकार:
मो
ते उ पइन्न विभत्ती हेउ विभत्ती विवक्खपडिसेहो । दिट्टंतो आसंका तप्पडिसेहो निगमणं S
S
स्त
च ॥१३७॥
હવે બીજી પદ્ધતિવાળા દશાવયવી વાક્ય વડે જ ફરીથી નિર્યુક્તિકાર આ આખા અધ્યયનનું વ્યાખ્યાન કરે છે.
XX
བ
त
नियुक्ति - १३७ गाथार्थ : प्रतिज्ञा, विलति, हेतु, विभक्ति, विपक्ष, प्रतिषेध, त મેં દષ્ટાન્ત, આશંકા, તત્કૃતિષેધ અને નિગમન એમ દસ અવયવો છે.
व्याख्या- 'ते' इति अवयवाः, तुः पुनः शब्दार्थः, ते पुनरमी प्रतिज्ञादयः -तत्र प्रतिज्ञानं प्रतिज्ञा- वक्ष्यमाणस्वरूपेत्येकोऽवयवः, तथा विभजनं विभक्तिः तस्या एव जि विषयविभागकथनमिति द्वितीयः, तथा हिनोति - गमयति जिज्ञासितधर्मविशिष्टानर्थानिति जि न हेतुस्तृतीयः, तथा विभजनं विभक्तिरिति पूर्ववच्चतुर्थ:, तथा विसदृशः पक्षो विपक्षः न शा साध्यादिविपर्यय इति पञ्चमः, तथा प्रतिषेधनं प्रतिषेधः विपक्षस्येति गम्यते इत्ययं षष्ठः, शा स तथा दृष्टमर्थमन्तं नयतीति दृष्टान्त इति सप्तमः, तथा आशङ्कनमाशङ्का प्रक्रमाद् स ना दृष्टान्तस्यैवेत्यष्टमः, तथा तत्प्रतिषेधः अधिकृताशङ्काप्रतिषेध इति नवमः, तथा निश्चितं ना य गमनं निगमनं निश्चितोऽवसाय इति दशमः, चशब्द उक्तसमुच्चयार्थ इति गाथासमासार्थः य
॥१३७॥
393
टीअर्थ : तु शब्६ पुन: अर्थमां छे. ते वजी अवयवो या प्रतिज्ञा वगेरे छे. (૧) તેમાં પ્રતિજ્ઞા વક્ષ્યમાણ સ્વરૂપવાળી છે એ એક અવયવ. (૨) તે પ્રતિજ્ઞાનાં જ વિષયોનાં વિભાગોનું કથન એ બીજો અવયવ છે. (૩) જે વસ્તુ જિજ્ઞાસિતધર્મથી * વિશિષ્ટ અર્થને જણાવે તે હેતુ. એ ત્રીજો અવયવ છે. (પર્વતમાં વહ્નિ જિજ્ઞાસિત