________________
HEREशयालि सूरा माग-१
मध्य. १ नियुडित - ५ ) प्रत्यक्षेणेति शेषः ॥
ટીકાર્થ : ગાથામાં રહેલા વા શબ્દ બીજા પ્રકારને દર્શાવવા માટે છે. (આત્મસિદ્ધિ : છે માટે એક યુક્તિ છે જે ઉપર આપી જ દીધી છે. હવે બીજી યુક્તિ બતાવવી છે. એટલે કે છે એ દર્શાવવા જ વા શબ્દ મૂક્યો છે.)
જેમ દેવદત્તની ઘોડા ઉપરથી હાથી ઉપર સંક્રાન્તિ પ્રત્યક્ષથી દેખાય છે. ગામમાંથી નગરમાં સંક્રાન્તિ પ્રત્યક્ષથી જણાય છે. પ્રાવૃટ ઋતુમાંથી શરદમાં સંક્રાન્તિ પ્રત્યક્ષથી
पाय छे. मौयिभावमie (हिमांथी) औपशभिभावभi (सभामा हिमi) संन्ति प्रत्यक्षथी. ४५॥य छे.
प्रत्यक्ष २०६ ॥थामा नथी, ते पाथी सम सेवो.
एवं सउ जीवस्सवि दव्वाईसंकमं पड्डच्चा उ। अत्थित्तं साहिज्जइ पच्चक्खेणं परोक्खंपि ॥६५॥
નિયુકિત-- ૬૫ ગાથાર્થ : એ જ પ્રમાણે વિદ્યમાન જીવનું પણ દ્રવ્યાદિસંક્રમને તે ન આશ્રયીને અસ્તિત્વ સિદ્ધ કરાય છે. પ્રત્યક્ષ વડે પરોક્ષ પણ સાધી શકાય છે. સ્ત્રી
व्याख्या-'एवं' यथा देवदत्तस्य तथा, किम् ?-'सतो' विद्यमानस्य जीवस्यापि द्रव्यादिषु संक्रमः, आदिशब्दात् क्षेत्रकालभावपरिग्रहः, तं 'प्रतीत्य' आश्रित्य 'अस्तित्वं'। विद्यमानत्वं 'साध्यते' अवस्थाप्यते । आह-सतोऽस्तित्वसाधनमयुक्तम्, न, ज
अव्युत्पन्नविप्रतिपन्नविषयत्वात् साधनस्य, 'प्रत्यक्षेण' अश्वादिसंक्रमेण, सर्वथा न " साक्षात्परिच्छित्तिमङ्गीकृत्य 'परोक्षमपि' अप्रत्यक्षमपि, अवग्रहादिस्वसंवेदनतो लेशतस्तु शा| | प्रत्यक्षमेवैतत्, एतदुक्तं भवति-यथा अश्वादिसङ्क्रान्तिन देवदत्ताख्यं धर्मिणमतिरिच्य स|
वर्त्तते, एवमियमप्यौदारिकाद्वैक्रियेतिर्यग्लोकादूर्ध्वलोके परिमितवर्षायुष्क- ना| व पर्यायादपरिमितवर्षायुष्कपर्याये चारित्रभावादविरतभावे च सङ्क्रान्तिर्न जीवाख्यं
धर्मिणमन्तरेणोपपद्यत इति वृद्धा व्याचक्षते । अन्ये तु द्वितीयगाथापश्चार्द्ध | पाठान्तरतोऽन्यथा व्याचक्षते-तत्रायमभिसम्बन्धः, –'एवं तु इहं आये'* त्यादिगाथयोपायत एवात्मास्तित्वमभिधायाधुनोपायत एव सुखदुःखादिभाव-2 सङ्गतिनिमित्तं नित्यानित्यैकान्तपक्षव्यवच्छेदेनात्मानं परिणामिनमभिधित्सुराह-'जह वऽस्साओ' गाथाव्याख्या पूर्ववत् ॥
