________________
-
'E
HEREशयलिइसू लाग-१
मध्य. १ निथुडित - ४८ છે. અપેક્ષાએ આજ્ઞાસિદ્ધ, યુક્તિસિદ્ધ બને છે. (બાકી પરમાર્થથી તો એ ઉભયસિદ્ધ જ હોય.) ( આશય એ કે શ્રોતા જો યુક્તિ સમજવા સમર્થ ન હોય, તો એને જિનવચન દર્શાવીને
म. वाय : "सर्व मा at ४२ . भाटे साथी छ.” भने युति न पतावाय. " જ્યારે જેઓ યુક્તિ સમજવા સક્ષમ હોય તેને યુક્તિ પણ કહેવાય. આમ અમુકની '
અપેક્ષાએ વચન આજ્ઞાસિદ્ધ બને, અમુકની અપેક્ષાએ યુક્તિસિદ્ધ પણ બને...) । नियुति॥२ ४ छ : 1 નિર્યુક્તિ-૪૯ ગાથાર્થ : જિનવચન સિદ્ધ જ છે. ક્યાંક ઉદાહરણ કહેવાય છે શ્રોતાને - આશ્રયીને ક્યારેક હેતુ પણ કહેવાય.
___ व्याख्या-जिनाः प्राग्निरूपितस्वरूपाः तेषां वचनं तदाज्ञया सिद्धमेव-सत्यमेव | प्रतिष्ठितमेव अविचार्यमेवेत्यर्थः, कुतः ?, जिनानां रागादिरहितत्वात्, रागादिमतश्च सत्यवचनासम्भवात्, उक्तं च-"रागाद्वा द्वेषाद्वा मोहाद्वा वाक्यमुच्यते ह्यनृतम् । यस्य तु |
नैते दोषास्तस्यानृतकारणं किं स्यात् ? ॥१॥" इत्यादि, तथापि तथाविधश्रोत्रपेक्षया | । तत्रापि भण्यते क्वचिदुदाहरणम्, तथा आश्रित्य तु श्रोतारं हेतुरपि क्वचिद्भण्यते, न ! "तु नियोगतः, तुशब्दः श्रोतृविशेषणार्थः, किंविशिष्टं श्रोतारम् ?-पटुधियं मध्यमधियं च, | न तु मन्दधियम् इति, तथाहि-पटुधियो हेतुमात्रोपन्यासादेव प्रभूतार्थाय गतिर्भवति,
मध्यमधीस्तु तेनैव बोध्यते, न त्वितर इत्यर्थः । तत्र साध्यसाधनान्वयव्यतिरेकज प्रदर्शनमुदाहरणमुच्यते, दृष्टान्त इत्यर्थः, साध्यधर्मान्वयव्यतिरेकलक्षणश्च हेतुः, इह च जि [ हेतुमुल्लङ्घ्य प्रथममुदाहरणाभिधानं न्यायानुगतत्वात्तद्बलेनैव हेतोः साध्यार्थसाधक- न। शा त्वोपपत्तेः क्वचिद्धेतुमनभिधाय दृष्टान्त एवोच्यत इति न्यायप्रदर्शनार्थं वा, यथा शा
गतिपरिणामपरिणतानां जीवपुद्गलानां गत्युपष्टम्भको धर्मास्तिकायः, चक्षुष्मतो ज्ञानस्य स ना दीपवत्, उक्तं च-"जीवानां पुद्गलानां च, गत्युपष्टम्भकारणम् । धर्मास्तिकायो ज्ञानस्य, ना| व दीपश्चक्षुष्मतो यथा ॥१॥" तथा क्वचिद्धतुरेव केवलोऽभिधीयते न दृष्टान्तः, यथा र । मदीयोऽयमश्वो, विशिष्टचिह्नोपलब्ध्यन्यथानुपपत्तेरित्यलं प्रसङ्गेनेति गाथार्थः ॥
ટીકાર્થ : જિન એટલે જેમનું સ્વરૂપ પૂર્વે કહેવાઈ ગયેલું છે તે. તેઓનું જે વચન છે, * તે આજ્ઞા વડે સિદ્ધ જ છે, સત્ય જ છે, પ્રતિષ્ઠિત જ છે, અવિચાર્ય જ છે. એમાં કોઈ " F1 જ વિચાર નહિ કરવાનો. એ સર્વશે કહ્યું છે, એટલે સાચું જ માની લેવાનું)
प्रश्न : मे म साढे ४ ?
TH