________________
सत्तरसमं पयं चउत्थो उद्देसो लेस्साभेयपरूवणं वण्णाहिगारो
श्री प्रज्ञापना सूत्र भाग २ इ वा चिउररागे इ वा सुवन्नसिप्पी इ वा वरकणगणिहसे इ वा वरपुरिसवसणे इ वा अल्लइकुसुमे इ वा चंपयकुसुमे इ वा कण्णियारकुसुमे इ वा कुहंडयाकुसुमे इ वा सुवण्णजूहिया इ वा सुहिरन्नियाकुसुमे इ वा कोरिटमल्लदामे इ वा पीतासोगे इ वा पीतकणवीरे इ वा पीतबंधुजीवए इ वा, भवेयारूवा? गोयमा! णो इणढे समझे। पम्हलेस्सा णं एत्तो इट्टतरिया जाव मणामयरिया चेव वन्नेणं पन्नत्ता ।।सू०-३८।।५१२।। (મૂ૦) હે ભગવન્! પદ્મવેશ્યા વર્ણ વડે કેવા પ્રકારની છે? હે ગૌતમ! જેમ કોઈ ચંપો, ચંપાની છાલ, ચંપકભેદ-ચંપાનો ખંડ,
હલદર, હલદરની ગોળી, હલદરનો ખંડ, હડતાલ, હડતાલગુટિકા, હડતાલખંડ, ચિકુર, ચિકુરરાગ, સુવર્ણની છીપ, શ્રેષ્ઠ સુવર્ણનો કસ, વાસુદેવનું વસ્ત્ર, અલકી પુષ્પ, ચંપકપુષ્પ, કર્ણિકાર કુસુમ-કણેર પુષ્પ, કૂષ્માંડકુસુમ–કોહળાના ફૂલ, સુવર્ણ જૂઈ, સુપિરણ્યિકા કુસુમ, કોટકની માલા, પીળો અશોક, પીત કણવીર, અને પીત બંધુજીવક છે, એવા પ્રકારની પાલેશ્યા હોય? હે ગૌતમ! એ અર્થ સમર્થ નથી. પબલેશ્યા એથી અત્યંત ઈષ્ટ, યાવત્ અત્યંત મનને ગમે
તેવી વર્ણ વડે કહેલી છે. ૩૮/પ૧ર. (ટીવ) “પહલેસા | ભંતે'! હે ભગવન્! પદ્મશ્યા વર્ણવડ કેવા પ્રકારની છે–ઇત્યાદિ અક્ષરાર્થ પૂર્વની પેઠે જાણવો. પરન્તુ ચંપક એટલે સામાન્યતઃ સુવર્ણચંપક–પીળો ચંપો જાણવો, ચંપકછલ્લી-સુવર્ણ ચંપકની છાલ, ‘વપક્રમે 'ડું વા' ચંપકભેદ-સુવર્ણચંપકનો ખંડ, ટુકડો, જ્યારે તેનો ખંડ કર્યો હોય ત્યારે તેના વર્ણનો પ્રકર્ષ થાય છે તે માટે ભેદનું ગ્રહણ કરવામાં આવ્યું છે. હરિદ્રા-પિંડહરિદ્રા, હરિદ્રાગુટિકા-હળદરની ગોળી, હરિદ્વાભેદ-હળદરનો ખંડ, હરિતાલ-હડતાળ, હરિતાલગુટિકાહડતાળની બનાવેલી ગોળી, હરિતાલ ભેદ-હડતાલનો ખંડ, કકડો, ચિકુર-પીળું અમુક જાતનું દ્રવ્ય, ચિકુરરાગ-ચિકુનો વસ્ત્રાદિને લાગેલો રંગ, ‘સુવાસિપી 3 વા'–સુવર્ણની છીપ, વર-પ્રધાન સુવર્ણનો નિકષ-કસોટી ઉપરનો રેખારૂપ કસ, વરપુરુષ-વાસુદેવનું વસન-વસ્ત્ર, તે પીળું હોય છે માટે ગ્રહણ કર્યું છે. અલ્લકકુસુમ લોકથી જાણવું, ચંપકકુસુમ-સુવર્ણ ચંપકનું પુષ્પ, કર્ણિકારકુસુમ–કાંચનારનું પુષ્પ, કૂષ્માંડિકાકુસુમ–પુસ્ફલિકાનું પુષ્પ, સુવર્ણમૂથિકાકુસુમ–પીળી જૂઈનું કુસુમ પ્રસિદ્ધ છે. સુપિરણ્યિકા-અમુક પ્રકારની વનસ્પતિનું કુસુમ, કોરંટકમાલ્યદામ-કોરંટકના પુષ્પની માળા, પીત અશોક, પીત કણવીર-કણેર, અને પીત બધુજીવ પ્રસિદ્ધ છે. ૩૮૫૧૨ सुक्कलेस्सा णं भंते! केरिसिया वन्नेणं पन्नत्ता? गोयमा! से जहानामाए अंके इ वा संखे इ वा चंदे इ वा कुंदे इ वा दगे इ वा दगरए इ वा दधी इ वा दहिघणे इ वा खीरे इ वा खीरपूरए इ वा सुक्कच्छिवाडिया इ वा पेहुणमिंजिया इ वा धंत-धोयरुप्पपट्टे इ वा सारइयबलाहए इ वा कुमुददले इ वा पोंडरीयदले इ वा सालिपिट्ठरासीति वा कुडगपुप्फरासीति वा सिंदुवार[वरमल्लदामे इ वा सेयासोए इ वा सेयकणवीरे इ वा सेतबंधुजीवए इ वा, भवेयारूवा? गोयमा! नो इणढे समढे। सुक्कलेसा णं एत्तो इट्टतरिया चेव [कंतरिया चेव पियतरिया चेव] मणुण्णयरिया चेव [मणामतरिया चेव] वन्नेणं पन्नत्ता ।।सू०-३९।।५१३।। (મૂ૦) હે ભગવન્! શુક્લલેશ્યા વર્ણ વડે કેવા પ્રકારની છે? હે ગૌતમ! જેમ કોઈ એક એકરત્ન, શંખ, ચન્દ્ર, કુદ-મોગરો,
પાણી, દકરજ-પાણીના બિન્દુ, દહીં, દહીંનો પિંડ, ક્ષીર-દૂધ, ક્ષીરનો સમૂહ, શુષ્ક છીવાડી-વાલ વગેરેની ફળી, પિહુણમિંજા-મયૂર પિચ્છનો મધ્યભાગ, તપાવેલ સ્વચ્છ રૂપાનો પટ્ટ, શરકાલનો મેઘ, કુમુદપત્ર, પુંડરીક પત્ર, શાલિપિષ્ટરાશિ, કુટજપુષ્પરાશિ, સિંદુવારના પુષ્પની માલા, શ્વેત અશોક, શ્વેત કણવીર અને શ્વેત બધુજીવક છે, એવા પ્રકારની શુક્લલેશ્યા હોય? હે ગૌતમ! એ અર્થ સમર્થ નથી. શુક્લલેશ્યા એથી વધારે ઈષ્ટ અને અત્યંત મનોજ્ઞ
વર્ણ વડે કહી છે. ૩૯પ૧all (ટી0) “સુબેસા ને અંતે'! ઇત્યાદિ. હે ભગવન્! શુક્લલેશ્યા વર્ણવડે કેવા પ્રકારની છે-ઇત્યાદિ અક્ષરાર્થ પૂર્વની પેઠે
• 67