________________
अट्ठावीसइमं आहारपयं पंचेंदियतिरिक्खाईसु एवं वेमाणिएसु २-८ आहारद्विआइदारसत्तगं श्री प्रज्ञापना सूत्र भाग २ उक्कोसेणं तेत्तीसाए वाससहस्साणं आहारढे समुप्पज्जति,सेसंजहा असुरकुमाराणं,जाव ते तेसिं भुज्जो भुज्जो परिणमंति। सोहम्मे आभोगणिव्वत्तिए जहण्णेणं दिवसपुहुत्तस्स, उक्कोसेणं दोण्हं वाससहस्साणं आहारट्टे समुप्पज्जइ। ईसाणाणं पुच्छा। गोयमा! जहण्णेणं दिवसपुहुत्तस्स, सातिरेगस्स, उक्कोसेणं सातिरेगाणं दोण्हं वाससहस्साणं।सणंकुमाराणं पुच्छा। गोयमा!जहण्णेणं दोण्हवाससहस्साणं, उक्कोसेणंसत्तण्हं वाससहस्साणं। माहिदे पुच्छा। गोयमा! जहण्णेणं दोण्हं वाससहस्साणं सातिरेगाणं, उक्कोसेणं सत्तण्हं वाससहस्साणं सातिरेगाणं। बंभलोए णं पुच्छा। गोयमा! जहण्णेणं सत्तण्हं वाससहस्साणं, उक्कोसेणं दसण्हं वाससहस्साणं। लंतए णं पुच्छा। गोयमा! जहण्णेणं दसण्हं वाससहस्साणं, उक्कोसेणं चोद्दसण्हं वाससहस्साणं आहार? समुप्पज्जइ। महासुक्केणंपुच्छा। गोयमा! जहण्णेणंचोइसण्हं वाससहस्साणं, उक्कोसेणंसत्तरसण्हं वाससहस्साणं। सहस्सारे णं पुच्छा। गोयमा! जहण्णेणं सत्तरसण्हं वाससहस्साणं, उक्कोसेणं अट्ठारसण्हं वाससहस्साणं। आणए णं पुच्छा। गोयमा! जहण्णेणं अट्ठारसण्हं वाससहस्साणं, उक्कोसेणं एगूणवीसाए वाससहस्साणं। पाणए णं पुच्छा। गोयमा!जहण्णेणं एगूणवीसाए वाससहस्साणं. उक्कोसेणं वीसाए वाससहस्साणं। आरणे णं पुच्छा। गोयमा! जहण्णेणं वीसाए वाससहस्साणं, उक्कोसेणं एक्कवीसाए वाससहस्साणं। अच्चुए णं पुच्छा। गोयमा! जहण्णेणं एक्कवीसाए वाससहस्साणं, उक्कोसेणं बावीसाए वाससहस्साणं। हिट्ठिमहिट्ठिमगेवेज्जगाणं पुच्छा। गोयमा! जहण्णेणं बावीसाए वाससहस्साणं, उक्कोसेणं तेवीसाए वाससहस्साणं, एवं सव्वत्थ सहस्साणि भाणियव्वाणि, जाव सव्वट्ठ। हिटिममज्झिमाणं पुच्छा। गोयमा! जहण्णेणं तेवीसाए, उक्कोसेणं चउवीसाए। हेट्ठिमउवरिमाणं पुच्छा। गोयमा! जहण्णेणं चउवीसाए, उक्कोसेणं पणुवीसाए। मज्झिमहेट्ठिमाणं पुच्छा। गोयमा! जहण्णेणं पणुवीसाए, उक्कोसेणं छव्वीसाए। मज्झिममज्झिमाणं पुच्छा। गोयमा! जहण्णेणं छव्वीसाए, उक्कोसेणं सत्तावीसाए। मज्झिमउवरिमाणं पुच्छा। गोयमा!जहण्णेणं सत्तावीसाए, उक्कोसेणं अट्ठावीसाए। उवरिमहेट्ठिमाणं पुच्छा। गोयमा! जहण्णेणं अट्ठावीसाए, उक्कोसेणं एगूणतीसाए। उवरिममज्झिमाणं पुच्छा। गोयमा! जहण्णेणं एक्कूणतीसाए, उक्कोसेणंतीसाए। उवरिमउवरिगेवेज्जगाणं पुच्छा।गोयमा! जहण्णेणंतीसाए, उक्कोसेणंएगतीसाए। विजय-वेजयंत-जयंत-अपराजियाणं पुच्छा। गोयमा! जहण्णेणं एगतीसाए, उक्कोसेणं तेत्तीसाए। सव्वट्ठग[सिद्धादेवाणं पुच्छा। गोयमा! अजहण्णमणुक्कोसेणं तेत्तीसाए वाससहस्साणं आहारट्टे समुप्पज्जति
सू०-८||६४९।। (મૂ9) હે ભગવન્! તે ઇન્દ્રિયો જે પુદ્ગલો આહારપણે ગ્રહણ કરે છે તે પુદ્ગલો તેઓને કેવા રૂપે પરિણમે છે? હે ગૌતમ! તે
પુદ્ગલો ધ્રાણેન્દ્રિય, જિન્દ્રિય અને સ્પર્શનેન્દ્રિયના વિવિધ રૂપે વારંવાર પરિણમે છે. ચઉરિન્દ્રિયોને ચક્ષુઈન્દ્રિય, ધ્રાણેન્દ્રિય, જિન્દ્રિય અને સ્પર્શનેન્દ્રિયની વિમાત્રા-વિવિધ રૂપે તે પુદ્ગલો વારંવાર પરિણમે છે, બાકી બધું તે ઇન્દ્રિયોની પેઠે જાણવું. પંચેન્દ્રિય તિયો તે ઇન્દ્રિયોની પેઠે સમજવા. પરન્તુ તેમાં જે આભોગનિર્વતિ-ઈચ્છાપૂર્વક આહાર છે તે સંબધે જઘન્યથી અત્તમુહૂર્ત અને ઉત્કૃષ્ટબે દિવસે તેઓને આહારની ઈચ્છા થાય છે. પંચેન્દ્રિય તિર્યો જે યુગલો આહારપણે ગ્રહણ કરે છે તે પુગલો તેને કેવા રૂપે પરિણમે છે? હે ગૌતમ! શ્રોત્રેન્દ્રિય, ચલુઈન્દ્રિય, ઘ્રાણેન્દ્રિય, જિલ્વેન્દ્રિય અને સ્પર્શેન્દ્રિયના વિવિધ રૂપે વારંવાર પરિણમે છે. મનુષ્યો પણ એમજ સમજવા. પરન્તુ આભોગનિવર્તિત આહાર સંબધે જઘન્યથી અન્તર્મુહૂર્ત અને ઉત્કૃષ્ટ ત્રણ દિવસે આહારની ઈચ્છા થાય છે. વ્યત્તરો નાગકુમારની પેઠે જાણવા. એમ જ્યોતિષિક દેવો પણ જાણવા. પણ આભોગનિવર્તિત આહાર સંબધે જઘન્યથી દિવસપૃથક્વે-બે
267