Page Text
________________
श्री प्रज्ञापना सूत्र भाग २
तेविसइमं कम्मपयडीपयं बीओ उद्देसो मूलोत्तरपयडिभेद परूवणं વસ્તુના વિયોગાદિ નિમિત્તે છાતી ફુટવા પૂર્વક આક્રન્દન કરે, શોક કરે, ભૂમિ ઉપર આળોટે અને દીર્ઘ નીસાસા મૂકે તે શોકમોહનીય. જેના ઉદયથી નિમિત્ત સહિત કે નિમિત્ત સિવાય તેવા પ્રકારના પોતાના સંકલ્પથી ભય પામે તે ભયમોહનીય. જેના ઉદયથી શુભ કે અશુભ વસ્તુની જુગુપ્સા–સૂગ કરે તે જુગુપ્સા ઉત્પન્ન કરનાર જુગુપ્સામોહનીય. એ પ્રમાણે બધા પદોનો પણ વિગ્રહ કરવો. આ હાસ્યાદિ કષાયના સહચારી હોવાથી નોકષાય કહેવાય છે. કયા કષાયોની સાથે સહચારી છે? આદિના બાર કષાયોના સહચારી છે. તે આ પ્રમાણ—આદિના બાર કષાયોનો ક્ષય થવાથી હાસ્યાદિની સ્થિતિનો સંભવ નથી, કેમકે ત્યાર પછી તુરતજ તેઓનો ક્ષય કરવા માટે પ્રવૃત્તિ થાય છે. અથવા એ હાસ્યાદિ ઉત્પન્ન થતાં અવશ્ય કષાયાદિને ઉદ્દીપન કરે છે. તેથી તે કષાયના સહચારી છે. એમ ‘નો’ શબ્દ સાહચર્યવાચી જાણવો. કષાયના સહચારી તે નોકષાય. કહ્યું છે કે
“कषायसहवर्तित्वात् कषायप्रेरणादपि । हास्यादिनवकस्योक्ता नोकषायकषायता” ॥
કષાયના સહચારી હોવાથી અને કષાયના પ્રેરક હોવાથી પણ હાસ્યાદિ નવને નોકષાય કષાય કહેવામાં આવેછે.।।૧૬।।૬૧૪।। आउए णं भंते! कम्मे कतिविहे पन्नत्ते ? गोयमा ! चउव्विहे पन्नते, तं जहा - णेरइयाउए, जाव देवाउए । ।।सू०-१७।।६१५।। .
(મૂળ) હે ભગવન્! આયુષ્ય ફર્મ કેટલા પ્રકારનું છે? હે ગૌતમ! ચાર પ્રકારનું છે. તે આ પ્રમાણ—૧ નૈરયિકાયુષ્ય અને યાવત્ ૪ हेवायुष्य. ॥१७॥ १५ ॥
(टी) खायुष्यम्र्मनुं सूत्र पाठ मात्रथी सिद्ध छे. ॥१७॥ १५ ॥
. जाइणामे २,
भंते! कम्मे कतिविहे पन्नत्ते ? गोयमा ! बायालीसइविहे पण्णत्ते, तं जहा -- गतिणामे १, . सरीरणामे ३, सरीरोवंगणामे ४, संरीरबंधणणामे ५, सरीरसंघयणणामे ६, संघायणणामे ७, संठाणणामे ८, वण ९, गंधणा १०, रसणामे ११, फासणामे १२, अगुरुलहुयणामे १३, उवघायणामे १४, पराघाणामे १५, आणुपुव्विणामे १६, उस्सासणामे १७, आयवणामे १८, उज्जोयणामे १९, विहायगतिणामे २०, तसणामे २१, थावरणामे २२, सुहुमणामे २३, बादरणामे २४, पज्जत्तणामे २५, अपज्जत्तणामे २६, साहारणसरीरणामे २७, पत्तेयसरीरणामे २८, थिरणामे २९, अथिरणामे ३०, सुभणामे ३१, असुभणामे ३२, सुभगणामे ३३, दुभगणामे ३४, सूसरणामे ३५, दुसरणामे ३६, आदेज्जणामे ३७, अणादेज्जणामे ३८, जसोकित्तिणामे ३९, अजसोकित्तिणामे ४०, णिम्माणणामे ४१, तित्थगरणामे ४२ । गतिणामे णं भंते! कम्मे कतिविहे पण्णत्ते ? गोयमा ! चउव्विहे पण्णत्ते, तं जहा - निरयगतिणामे, तिरियगतिणामे, मणुयगतिणामे, देवगतिणामे । जाइणामे । णं भंते! कम्मे० पुच्छा। गोयमा ! पंचविहे पण्णत्ते, तं जहा - एगिंदियजाइणामे, जाव पंचिंदियजाइणामे । सरीरणामे णं भंते! कम्मे कतिविहे पन्नत्ते? गोयमा ! पंचविहे पन्नत्ते, तं जहा - ओरालीयसरीरणामे, जाव कम्मगसरीरणामे । सरीरंगोवंगणामे
भंते! कतिविहे पन्नत्ते ? गोयमा ! तिविहे पन्नत्ते, तं जहा - ओरालीयसरीरंगोवंगणामे, वेडव्वियसरीरंगोवंगणामे, आहारगसरीरंगोवंगणामे । सरीरबंधणणामे णं भंते! कतिविहे पण्णत्ते ? गोयमा ! पंचविहे पन्नत्ते, तंजहाओरालीयसरीरबंधणणामे, जाव कम्मगसरीरबंधणनामे । सरीरसंघायणामे णं भंते! कतिविहे पन्नत्ते ? गोयमा ! पंचविहे पन्नत्ते, तं जहा - ओरालीयसरीरसंघायणामे, जाव कम्मगसरीरसंघायणामे । संघयणणामे णं भंते! कतिविहे पन्नत्ते ? गोयमा ! छव्विहे पन्नत्ते, तं जहा - वइरोस भणारायसंघयणणामे, उसहणारायसंघयणणामे, णारायसंघयणणामे, अद्धणारायसंघयणणामे, कीलियासंघयणणामे, छेवट्ठसंघयणणामे । संठाणणामे णं भंते! 'कतिविहे पण्णत्ते? गोयमा! छव्विहे पण्णत्ते, तं जहा - समचउरंससंठाणणामे, णिग्गोहपरिमंडलसंठाणणामे,
214
| SR No. | 005762 |
| Book Title | Pragnapana Sutra Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Munichandrasuri, Jayanandvijay |
| Publisher | Guru Ramchandra Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 404 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & agam_pragyapana |
| File Size | 11 MB |