Page Text
________________
एक्करसमं भासापयं भासादव्वगहणाइपरूवणं
श्री प्रज्ञापना सूत्र भाग १ (ટી) હે ભગવન્! ભાષાના કેટલા પ્રકારો કહ્યા છે? આ ભાષાના પ્રકાર પૂર્વે કહેલાં છે તો પણ ફરીથી કહેવાનું કારણ બીજા સૂત્રના સંબધ માટે છે તે બતાવે છે-“હે ભગવન્! જીવો સત્ય ભાષા બોલે છે' ઇત્યાદિ સુગમ છે, પરંતુ બેઇન્દ્રિય, ઇન્દ્રિય અને ચઉરિન્દ્રિયોમાં સત્યાદિ ત્રણ ભાષાનો પ્રતિષેધ સમજવો, કારણ કે તેઓને સમ્યગુ જ્ઞાન અને બીજાને છેતરવા વગેરેનો ઇરાદો હોતો નથી. તિર્યંચ પંચેન્દ્રિયો પણ યથાવસ્થિત વસ્તુના પ્રતિપાદનના અભિપ્રાયથી સમ્યફ (યથાર્થ) બોલતા નથી, તેમ બીજાને છેતરવાની બુદ્ધિથી બોલતા નથી, પરંતુ જ્યારે બોલે છે ત્યારે ગુસ્સે થવા છતાં કે બીજાને મારવાની ઇચ્છાવાળા છતાં એ પ્રમાણે જ બોલે છે માટે તેઓની પણ ભાષા અસત્યામૃષા છે. શું તેઓ બધાની એક અસત્યામૃષા ભાષા છે? ‘નથી' એમ. જણાવે છે. તેઓ શિક્ષાદિ સિવાય સત્યાદિ ભાષા બોલતા નથી, પરંતુ મેના પોપટ વગેરે શિક્ષાપૂર્વક સંસ્કાર વિશેષથી કે તેવા પ્રકારના ક્ષયોપશમની વિશેષતાથી જાતિસ્મરણરૂપ કે વિશિષ્ટ વ્યવહારની કુશળતારૂપ લબ્ધિને આશ્રયી સત્યાદિ ચારે ભાષા जोर छ. ॥२३॥3८४॥
|| भासादब्वगहणाइपरूवणं ।। जीवेणं भंते! जाइंदव्वाइं भासत्ताए गिण्हति ताई किं ठियाई गेण्हति? अठियाई गेण्हति? गोयमा! ठियाई गिण्हति, नो अठियाई गिण्हति। जाई भंते! ठियाई गिण्हति ताई किं दव्वतो गिण्हति? खेत्ततो गिण्हति? कालतो गिण्हति? भावतो गिण्हति? गोयमा! दव्वओ विगिण्हति,खेत्तओ वि,कालओ वि, भावओ विगिण्हति।जाइं भंते! दव्वओ गेण्हति ताई कि एगपदेसिताई गिण्हति, दुपदेसियाई गेण्हति जाव अणंतपदेसियाई गेण्हति? गोयमा! नो एगपदेसियाई गेण्हति, जाव नो असंखिज्जपदेसियाई गेण्हति, अणंतपदेसियाई गेण्हति। जाई खेत्तओ गेण्हति ताई किं एगपएसोगाढाई गेण्हति, दुपएसोगाढाई गेण्हति, जाव असंखेज्जपएसोगाढाई गेण्हति? गोयमा! नो एगपएसोगाढाई गेण्हति, जाव नो संखेज्जपएसोगाढाई गेण्हति, असंखेज्जफएसोगाढाई गेण्हति। जाई कालो गेण्हति ताई कि एगसमयठिइयाई गेण्हति, दुसमयठिइयाई गिण्हति, जाव असंखिज्जसमयठिइयाई गेण्हति? गोयमा! एगसमयठितीयाईपि गेण्हति, दुसमयठितीयाइंपि गेण्हति, जाव असंखेज्जसमयठितीयाईपि गेण्हति। जाई भावतो गेण्हति ताई किंवण्णमंताइंगेण्हति, गंधमंताई,रसमंताई,फासमंताई गेण्हति? गोयमा! वण्णमंताई पि जाव फासमंताई पि गेण्हति। जाई भावओ वण्णमंताई पि गेण्हति ताई कि एगवण्णाई गेण्हति, जाव पंचवण्णाई गेण्हति? गोयमा! गहणदव्वाईं पडुच्च एगवण्णाई पि गेण्हति, जाव पंचवण्णाई पि गेण्हति, सव्वग्गहणं पडुच्च णियमा पंचवण्णाई गेण्हति, तंजहा–कालाई नीलाई लोहियाई हालिद्दाई सुकिल्लाई।जाई वण्णतो कालाई गेण्हति ताई किं एगगुणकालाई गेण्हति,जाव अणंतगुणकालाई गिण्हति? गोयमा! एगगुणकालाई पिगिण्हति,जाव अणंतगुणकालाई पिगेण्हति। एवंजाव सुकिल्लाई पि।जाई भावतो गंधमंताई गिण्हति ताई किं एगगंधाई गिण्हति, दुगंधाइंगिण्हति? गोयमा! गहणदव्वाई पडुच्च एगगंधाई पि दुगंधाई पि गिण्हति,सव्वग्गहणं पडुच्च नियमा दुगंधाई गिण्हति। जाई गंधतो सुब्मिगंधाई गिण्हति ताई किं एगगुणसुब्भिगंधाई गिण्हति, जाव अणंतगुणसुब्भिगंधाई पि गिण्हति? गोयमा। एगगुणसुब्मिगंधाई पिजाव अणंतगुणसुब्भिगंधाई पि गेण्हइ। एवं दुब्भिगंधाई पि गेण्हइ। जाई भावतो रसमंताई गेण्हति ताई कि एगरसाई गेण्हति, जाव किं पंचरसाइं गेण्हति? गोयमा। गहणदव्वाई पडुच्च एगरसाई पि गेण्हति जाव पंचरसाई पि गेण्हति, सव्वग्गहणं पडुच्च नियमा पंचरसाई गेण्हति। जाई रसओ तित्तरसाइं गेण्हति ताई कि एगगुणतित्तरसाई गिण्हति, जाव अणंतगुणतित्तरसाई गिण्हति? गोयमा! एगगुणतित्ताई पि गिण्हइ,जाव अणंतगुणतित्ताई पि गिण्हति, एवंजाव महुररसो।जाई भावतो
383
| SR No. | 005761 |
| Book Title | Pragnapana Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Munichandrasuri, Jayanandvijay |
| Publisher | Guru Ramchandra Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 554 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & agam_pragyapana |
| File Size | 15 MB |