Page Text
________________
तइयं अप्प्राबहुयं पयं पढमं दिशादारं
श्री प्रज्ञापना सूत्र भाग १
દ્વીપ નથી. તેથી પણ વિશેષાધિક દક્ષિણ દિશામાં છે, કારણ કે ત્યાં ચન્દ્ર અને સૂર્યના દ્વીપો નથી, તેથી પણ ઉત્તર દિશામાં વિશેષાધિક છે, કારણ કે ત્યાં માનસ સરોવર છે. દક્ષિણ દિશા અને ઉત્તર દિશામાં સૌથી થોડા તેજસ્કાયિકો છે, કારણ કે મનુષ્યક્ષેત્રમાં જ બાદર તેજસ્કાયિકો છે, બીજે સ્થળે નથી. તેમાં પણ જ્યાં ઘણા મનુષ્ય છે ત્યાં ઘણા તેજસ્કાયિકો હોય છે. કારણ કે ત્યાં વિશેષતઃ રાંધવા વિગેરે ક્રિયાનો સંભવ છે. જ્યાં થોડા મનુષ્યો છે ત્યાં તેજસ્કાયિકો થોડા હોય છે. તેમાં દક્ષિણ દિશામાં પાંચ ભરતમાં અને ઉત્તર દિશામાં પાંચ એરાવતમાં ક્ષેત્ર થોડું હોવાથી થોડા મનુષ્યો છે, અને તેઓ થોડા હોવાથી તેજસ્કાયિકો પણ થોડા છે. કારણ કે ત્યાં અલ્પ રાંધવા વગેરે ક્રિયાનો સંભવ છે. તેથી સૌથી થોડા દક્ષિણ અને ઉત્તર દિશામાં તેજસ્કાયિકો છે, અને સ્વસ્થાનની અપેક્ષાએ પ્રાયઃ પરસ્પર સરખા છે. તેથી પૂર્વ દિશામાં સંખ્યાતગુણા છે, કેમકે ક્ષેત્ર સંખ્યાતગણું છે. ત્યાંથી પશ્ચિમ દિશામાં વિશેષાધિક છે, કારણ કે અધોલૌકિક ગ્રામોમાં ઘણા મનુષ્યો છે. અહીં જ્યાં પોલાણ છે ત્યાં વાયુ હોય છે અને જ્યાં ઘન-નક્કર ભાગ છે ત્યાં વાયુનો અભાવ છે. તેમાં પૂર્વ દિશામાં પુષ્કળ ધન ભાગ છે, માટે ત્યાં થોડા વાયુ હોય છે, તેથી પશ્ચિમ દિશામાં વિશેષાધિક છે, કારણ કે ત્યાં અધોલૌકિક ગ્રામનો સમ્ભવ છે. તેથી ઉત્તર દિશામાં વિશેષાધિક છે, કારણ કે ત્યાં ભવન અને નરંકાવાસ ઘણા હોવાથી અધિક પોલાણ છે. તેથી પણ દક્ષિણ દિશામાં વિશેષાધિક છે. કેમકે ઉત્તર દિશા કરતાં દક્ષિણ દિશામાં ઘણા ભવનો અને નરકાવાસો છે. જ્યાં ઘણું પાણી છે ત્યાં પનક વગેરે ઘણી અનન્તકાયિક વનસ્પતિઓ હોય છે, શંખ વગેરે બેઇન્દ્રિય જીવો ઘણા હોય છે, પિંડરૂપ થયેલા સેવાલાદિને આશ્રયી રહેલા કુંથુ વગેરે તેઇન્દ્રિય જીવો ઘણા હોય છે, પદ્મ વગેરેને આશ્રિત ભ્રમર વગેરે ચઉરિન્દ્રિય જીવો ઘણા હોય છે માટે વનસ્પતિકાયિકથી માંડીને ચરિન્દ્રિય સુધીના સૂત્રો અપ્લાયિક સૂત્રની પેઠે વિચારવાં. ॥૩॥૧૩૯।।
दिसाणुवारणं सव्वत्थोवा नेरइया पुरच्छिम - पच्चत्थिम-उत्तरेणं, दाहिणेणं असंखेज्जगुणा । दिसाणुवारणं सव्वत्थोवा रयणप्पभापुढवीनेरइया पुरच्छिम-पच्चत्थिम-उत्तरेणं, दाहिणेणं असंखेज्जगुणा । दिसाणुवाएणं • सव्वत्थोवा सक्करप्पभापुढवीनेरइया पुरच्छिम-पच्चत्थिम-उत्तरेणं, दाहिणेणं असंखेज्जगुणा । दिसाणुवारणं सव्वत्थोवा वालुयप्पभापुढवीनेरइया पुरच्छिम-पच्चत्थिम-उत्तरेणं, दाहिणेणं असंखेज्जगुणा । दिसाणुवाएणं सव्वत्थोवा पंकप्पभापुढवीनेरइया पुरच्छिम-पच्चत्थिम-उत्तरेणं, दाहिणेणं असंखेज्जगुणा । दिसाणुवारणं सव्वत्थोवा धूमप्पभापुढवीनेरइया पुरच्छिम-पच्चत्थिम- उत्तरेणं, दाहिणेणं असंखेज्जगुणा । दिसाणुवाएणं सव्वत्थोवा तमप्पापुढवीनेरइया पुरच्छिम-पच्चत्थिम-उत्तरेणं, दाहिणेणं असंखेज्जगुणा । दिसाणुवाएणं सव्वत्थोवा अहे सत्तमापुढवीनेरइया पुरच्छिम-पच्चत्थिम-उत्तरेणं, दाहिणेणं असंखेज्जगुणा । दाहिणेहिंतो अहेसत्तमापुढवीनेरइएहिंतो छट्टीए तमाए पुढवीए नेरइया पुरच्छिम-पच्चत्थिम-उत्तरेणं असंखेज्जगुणा, दाहिणेणं असंखेज्जगुणा, दाहिणिल्लेहिंतो तमाए पुढवीनेरइएहिंतो पंचमाएं धूमप्पभाए पुढवीए नेरइया पुरच्छिमपच्चत्थिम-उत्तरेणं असंखेज्जगुणा, दाहिणेणं असंखेज्जगुणा, दाहिणिल्लेहिंतो धूमप्पभापुढवीनेरइएहिंतो
उत्थीए पंकप्पभार पुढवीए नेरइया पुरच्छिम-पच्चत्थिम-उत्तरेणं असंखेज्जगुणा, दाहिणेणं असंखेज्जगुणा, दाहिणिल्लेहिंतो पंकप्पभापुढवीनेरइएहिंतो तइयाए वालुयप्पभाए पुढवीए नेरइया पुरच्छिम-पच्चत्थिम-उत्तरेणं असंखेज्जगुणा, दाहिणेणं असंखेज्जगुणा, दाहिणिल्लेहिंतो वालुप्पभा. पुढवीनेरइएहिंतो दुइयाए सक्करप्पभाए पुढवीए नेरइया पुरच्छिम-पच्चत्थिम-उत्तरेणं असंखेज्जगुणा, दाहिणेणं असंखेज्जगुणा, दाहिणिल्लेहिंतो सक्करप्पभापुढवीनेरइएहिंतो इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए नेरइया पुरच्छिम-पच्चत्थिम-उत्तरेणं असंखेज्जगुणा, दाहिणं असंखेज्जगुणा ।। सू० - ४ ।। १४० ।।
165
| SR No. | 005761 |
| Book Title | Pragnapana Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Munichandrasuri, Jayanandvijay |
| Publisher | Guru Ramchandra Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 554 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & agam_pragyapana |
| File Size | 15 MB |