Page Text
________________
श्री प्रज्ञापना सूत्र भाग १
बीयठाणपयं जोइसियदेवठाणाई कहि णं भंते! अणवन्नियाणं देवाणं [पज्जत्ताऽपज्जत्ताणं] ठाणा पन्नत्ता ? कहि णं भंते! अणवन्निया देवा परिवसंति? गोयमा! इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए रयणामयस्स कंडस्स जोयणसहस्सबाहल्लस्स उवरिं हेट्ठा य एगं जोयणसयं सयं वज्जेत्ता मज्झे अट्ठसु जोयणसएसु एत्थ णं अणवन्नियाणं देवाणं तिरियमसंखेज्जा णगरावाससयसहस्सा भवन्तीति मक्खायं । ते णं जाव पडिरूवा । एत्थं णं अणवन्नियाणं देवाणं ठाणा [पन्नत्ता] उववाएणं लोयस्स असंखेज्जइभागे, समुग्धाएणं लोयस्स असंखेज्जइभागे, साणेणं लोयस्स असंखेज्जइभागे । तत्थ णं बहवे अणवन्निया देवा परिवसंति। महिड्डिया जहा पिसाया जाव विहरंति । सन्निहिय-सामाणा इत्थ दुवे अणवन्निंदा अणवन्नियकुमाररायाणो परिवसंति। महिड्डीया, जहा काल-महाकाला। एवं जहा कालमहाकालागं दो पि दाहिणिल्लाणं उत्तरिल्लाण य भणिया तहा सन्निहिय-सामाणा [ई]णं पि भाणियव्वा । संगहणीगाहाअणवन्निय-पणवन्निय-इसिवाइय- भूयवाइया चेव । कंद - महाकंदिय कुहंडे पययदेवा इमे इंदा । 'संनिहिया सामाणा धाय-विधाए इसी य इसिवाले। ईसर महेसरे या हवइ सुवच्छे विसाले य॥ २ ॥ हासे हासरई वि . य सेए य तहा भवे महासेए। पयए पयगवई वि य नेयव्वा आणुपुव्वी ||३|| ।। सू० - ४१ ।। ११९ ।।
(भूत) हे भगवन्! खाएपनि हेवोना ज्यां स्थानो छे? हे भगवन्! खायन्निए हेवो क्या रहे छे? हे गौतम! खा રત્નપ્રભા પૃથિવીના હજાર યોજન જાડા રત્નમય કાંડની ઉપર અને નીચે સો સો યોજન મૂકીને યાવ–આઠસો યોજનમાં અણપન્તિક દેવોના તીરછા અસંખ્ય લાખ ભૂમિસંબન્ધી નગરો છે એમ કહ્યું છે. તે નગરો યાવ-પ્રતિરૂપ છે. ત્યાં અણપન્તિક દેવોના સ્થાનો છે. તે ઉપપાત, સમુદ્દાત અને સ્વસ્થાન વડે લોકના અસંખ્યાતમા ભાગને વિષે છે. ત્યાં ઘણા અણપન્તિક દેવો રહે છે. તેઓ મહાઋદ્ધિવાળા ઇત્યાદિ–વર્ણન પિશાચોની જેમ યાવત્–‘વિહરે છે’– ત્યાં સુધી જાણવું. અહીં સન્નિહિત અને સામાન્ય એ બે અણપન્તિકોના ઇન્દ્ર અને અણપન્તિક દેવોના રાજા રહે છે. તેઓ મહાઋદ્ધિવાળા–એ પ્રમાણે જેમ દક્ષિણના અને ઉત્તરના પિશાચના ઇન્દ્ર કાલ અને મહાકાલના સંબંધમાં કહ્યું છે તેમ સંનિહિત અને સામાન્ય ઇન્દ્રના સંબંધમાં પણ કહેવું. આ સંગ્રહણી ગાથાનો અર્થ છે-‘૧ અણપન્તિક, ૨ પણપન્તિક, ૩ ૠષિવાદી, ૪ ભૂતવાદી, ૫ કંદિત, ૬ મહાકંદિત, ૭ કોદંડ અને ૮ પતંગ એ વાનવ્યન્તર દેવો છે. तेस्रोना न्द्रो छे -१ सन्निहित २ सामान्य, उ धाता, ४ विधाता, पऋषि ऋषिपाल, ७ ईश्वर, ८ महेश्वर, ૯ સુવત્સ, ૧૦ વિશાલ, ૧૧ હાસ, ૧૨ હાસરિત, ૧૩ શ્વેત, ૧૪ મહાશ્વેત, ૧૫ પતંગ અને ૧૬ પતંગપતિ એ અનુક્રમથી જાણવા. ૪૧||૧૧૯॥
(ટી૦) પરન્તુ ‘કાલે ય મહાકાલે' ઇત્યાદિ. દક્ષિણ અને ઉત્તર દિશાના પિશાચોના ઇન્દ્ર અનુક્રમે કાળ અને મહાકાળ જાણવાએટલે દક્ષિણ દિશાનો કાળ અને ઉત્તર દિશાનો મહાકાળ, ભૂતોના સરૂપ અને પ્રતિરૂપ, યક્ષોના પૂર્ણભદ્ર અને માણિભદ્ર, રાક્ષસોના ભીમ અને મહાભીમ, કિન્નરોના કિન્નર અને કિંપુરુષ, કિંપુરુષોના સત્પુરુષ અને મહાપુરુષ, મહોરગોના અતિકાય અને મહાકાય તથા ગન્ધર્વોના ગીતરતિ અને ગીતયશ ઇન્દ્રો જાણવા. ૪૧||૧૧૯॥
|| जोइसियदेवठाणाई ||
कहि णं भंते! जोइसियाणं देवाणं पज्जत्तापज्जत्ताणं ठाणा पन्नत्ता ? कहि णं भंते! जोइसिया देवा परिवसंति ? गोयमा! इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए बहुसमरमणिज्जाओ भूमिभागाओ सत्ताणउए जोयणसए उड्डुं उप्पइत्ता दसुत्तरे जोयणसयबाहल्ले तिरियमसंखेज्जे जोइसविसए । एत्थ णं जोइसियाणं देवाणं तिरियमसंखेज्जा जोइसियविमाणावाससयसहस्सा भवन्तीति मक्खायं । ते णं विमाणा अद्धकविट्ठगसंठाणसंठिया, सव्वफालियामया,
138
| SR No. | 005761 |
| Book Title | Pragnapana Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Munichandrasuri, Jayanandvijay |
| Publisher | Guru Ramchandra Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 554 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & agam_pragyapana |
| File Size | 15 MB |