________________
श्री प्रज्ञापना सूत्र भाग १
बीयठाणपयं वाणमंतरदेवठाणाई अभ - स्वेच्छाथी ३५ भेखोनुं छे मेवा, 'कामरूपदेहधारिणः ' म - स्वेच्छाने ३५ भेखोनुं छे मेवा हेड-शरीरने धारए अरनारा, खेटले स्वेच्छावडे विडुर्वेला अनेड प्रहारना उपयुक्त शरीरने धारा ४२नारा, 'नानाविधवर्णरागवरवस्त्रचित्रचिल्ललगनिवसनाः' अनेड प्रहारना वश वडे रंगवाना प्रधान भने प्रहारना अथवा अद्दभुत सेवा हेहीप्यमान वस्त्रोने पलेरनारा, 'विविधदेशीनेपथ्यगृहीतवेषाः ' विविध प्रहारना देशी पहेरवेशो वडे वेषने ग्रहण यो छे भेो सेवा, 'प्रमुदितकंदर्पकलहकेलिकोलाहलप्रियाः ' प्रभुति - प्रसन्न, हर्थ-डामने उद्दीपन डरनार वयन अथवा येष्टा, उदर-राड, डेसि-डीडा जने झेलाइस ठेखोने प्रिय छे मेवा, 'हास्यबोलबहुला : ' पुष्पुण हास्य खने जोस- खव्यक्त शब्द - प्रोसाहस अरनारा, 'असिमुद्गरशक्तिकुन्तहस्ता: ' तलवार, भुद्दगर, शक्ति-खेड भतनुं शस्त्र भने सुन्तलाला भेखोना हाथभां छे जेवा, 'अनेकमणिरत्नविविधनिर्युक्तविचित्रचिह्नगताः ' नेड प्रहारना यन्द्रअन्ताहि भशिखो भने दुर्डेतनाहि रत्नोव डे विविधपशे યુક્ત વિચિત્ર–અનેક પ્રકારનાં ચિહ્નો રહેલાં છે જેઓને વિષે એવા, બાકીનો ભાગ સ્પષ્ટ છે, અને પૂર્વે તેની વ્યાખ્યા કરી છે भाटे सहीं डरता नथी. ॥ ३८ ॥ ११६ ॥
कहिणं भंते! पिसायाणं देवाणं पज्जत्तापज्जत्ताणं ठाणा पन्नत्ता ? कहि णं भंते! पिसाया देवा परिवसंति ? गोयमा ! इसे रयणप्पा पुढवीए रयणामयस्स कंडस्स जोयणसहस्सबाहल्लस्स उवरिं एगं जोयणसयं ओगाहित्ता ट्ठा वेगं जोयणसयं वज्जित्ता मज्झे अट्ठसु जोयणसएसु एत्थ णं पिसायाणं देवाणं तिरियमसंखेज्जा भोमेज्जनगरावाससयसहस्सा भवन्तीति मक्खायं । ते णं भोमेज्जनगरा बाहिं वट्टा जहा ओहिओ भवणन्नओ तहा भाणियव्वो जाव पडिरूवा । एत्थ णं पिसायाणं देवाणं पज्जत्तापज्जत्ताणं ठाणा पन्नत्ता । तिसु वि लोगस्स असंखेज्जइभागे । तत्थ बहवे पिसाया देवा परिवसंति, महिड्डिया जहा ओहिया जाव विहरन्ति । काल-महाकाला इत्थ दुवे पिसायिंदा पिसायरायाणो परिवसंति, महिड्डिया महज्जुइया जाव विहरति । सू० - ३९ ।। ११७।। (भूत) हे भगवन् ! पर्याप्ता अने अपर्याप्ता पिशाय हेवोना म्यां स्थानो छे? हे लंगवन् ! पिशाय हेवी ज्यां रहे छे? हे ગૌતમ! આ રત્નપ્રભા પૃથિવીના હજાર યોજન જાડા રત્નમય કાંડના ઉપરના ભાગથી એક સો યોજન જઈ અને નીચે સો યોજન છોડીને વચ્ચેના આઠ સો યોજનમાં પિશાચ દેવોના તીરછા ભૂમિસંબન્ધી અસંખ્યાતા લાખ નગરો છે એમ કહ્યું છે. તે ભૂમિસંબન્ધી નગરો બહારના ભાગમાં ગોળ છે–ઇત્યાદિ વર્ણન સામાન્ય ભવન વર્ણન પ્રમાણે યાવ-પ્રતિરૂપ–નવીન નવીન રૂપને ધારણ કરનારા છે—ત્યાં સુધી કહેવું. ત્યાં પર્યાપ્તા અને અપર્યામા પિશાચ દેવોના સ્થાનો કહેલાં છે. તેઓ ઉપપાત, સમુદ્દાત અને સ્વસ્થાનને આશ્રયી લોકના અસંખ્યાતમા ભાગમાં છે. ત્યાં ઘણા પિશાચ દેવો રહે છે. તે મહાઋદ્ધિવાળા-ઇત્યાદિ સામાન્ય વર્ણન યાવત્−‘વિહરે છે’ ત્યાં સુધી જાણવું. અહીં કાલ અને મહાકાલ નામના બે પિશાચના ઇન્દ્રો પિશાચના રાજાઓ રહે છે. તે મહાઋદ્ધિવાળા મહાદ્યુતિવાળા यावत्-विहरे छे. ॥३८॥११७॥
कहिणं भंते । दाहिणिल्लाणं पिसायाणं देवाणं [पज्जत्ताऽपज्जत्ताणं] ठाणा पन्नत्ता ? कहि णं भंते! दाहिणिल्ला. पिसाया देवा परिवसंति? गोयमा ! जंबुद्दीवे दीवे मन्दरस्स पव्वयस्स दाहिणेणं इमीसे रयणप्पभार पुढवीए रयणामयस्स कंडस्स जोयणसहस्सबाहल्लस्स उवरिं एगं जोयणसयं ओगाहित्ता हेट्ठा वेगं जोयणसयं वज्जित्ता मझे असु जोयणसएसु एत्थ णं दाहिणिल्लाणं पिसायाणं देवाणं तिरियमसंखेज्जा भोमेज्जनगरावाससयसहस्सा भवन्तीति मक्खायं । तेणं [भोमेज्जणगरा बाहिंवट्टा ] भवणा जहा ओहिओ भवणवन्नओ तहा भाणियव्वो जाव पडिरूवा। एत्थ णं दाहिणिल्लाणं पिसायाणं देवाणं पज्जत्तापज्जत्ताणं ठाणा पन्नत्ता । तिसु वि लोगस्स असंखेज्जइभागे । तत्थ णं बहवे दाहिणिल्ला पिसाया देवा परिवसंति, महिड्डिया जहा ओहिया जाब विहरन्ति ।
136