Avashyak Niryukti Part 07

SR No.: 005759
Original Sutra Author: N/A
Author: Aryarakshitvijay
Publisher: Vijay Premsuri Sanskrit Pathshala
Publication Year: 2010
Total Pages: 356
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & agam_aavashyak
File Size: 8 MB

Page 48

अयोत्सर्गना लेहो (नि. १४६१-६3)
तथा चाह-तस्स कसाया इति 'तस्य' प्रक्रान्तशत्रुसैन्यस्य कषायाः प्राग्निरूपितशब्दार्थाश्चत्वारः क्रोधादयो नायकाः-प्रधानाः, 'काउस्सग्गमभग्गं करेंति तो तज्जयट्ठाए 'त्ति काउस्सग्गं-अभिभवकायोत्सर्गं अभग्नं- अपीडितं कुर्वन्ति साधवस्ततस्तज्जयार्थं - कर्मजयनिमित्तं तपः संयमवदिति गाथार्थः ॥ १४५९॥ गतं मूलद्वारगाथायां विधानमार्गणाद्वारम् अधुना कालपरिमाणद्वारावसरः, तत्रेयं गाथा - संवत्सर इत्यादि संवत्सरमुत्कृष्टं कालप्रमाणं, तथा च बाहुबलिना संवत्सरं कायोत्सर्गः 5 कृत इति, 'अन्तोमुहुत्तं च अभिभवुस्सग्गे' अंतर्मुहूर्त्तं च जघन्यं कालपरिमाणं अभिभवकायोत्सर्ग इति चेष्टाकायोत्सर्गस्य तु कालपरिमाणमनेकभेदभिन्नं 'उवरि वोच्छं 'ति उपरिष्टाद् वक्ष्याम इति गाथार्थः ॥ १४६०॥
उक्तं तावदोघतः कालपरिमाणद्वारं, अधुना भेदपरिमाणद्वारमधिकृत्याह उसिउस्सिओ अ तह उस्सिओ अ उस्सियनिसन्नओ चेव । निसस्सिओ निसन्नो निस्सन्नगनिसन्नओ चेव ॥ १४६१॥ निवणुस्सिओ निवन्नो निवन्ननिवन्नगो अ नायव्वो । एएसिं तु पयाणं पत्तेय परूवणं वुच्छं ॥ १४६२॥ • उस्सि अनिसन्नगनिवन्नगे य इक्किक्कगंमि उपयंमि ।
दव्वेण य भावेण य चउक्क भयणा उ कायव्वा ॥ १४६३॥ 'उस्सिउस्सिओ' उत्सृतोत्सृतः उत्सृतश्च उत्सृतनिषण्णश्चैव निषण्णोत्सृतः निषण्णो निषण्णनिषण्णश्चैवेति गाथार्थः ॥ १४६१ ॥ ' निवणुस्सिओ निवन्नो' निवण्णोत्सृतः निवण्णः निवण्ण
-
* 39
આ જ વાતને કહે છે કે – ક્રોધાદિ ચાર કષાયો એ પ્રસ્તુત કર્મશત્રુના સૈન્યમાં મુખ્ય છે. તેથી તેનો જય કરવા માટે સાધુઓ તપ–સંયમની જેમ (આગારો સિવાય) અભગ્ન = અપીડિત કાયોત્સર્ગને ५२ छे. ॥१४५८ ॥
મૂલદ્વારગાથામાં આપેલ ‘વિધાનમાર્ગણા’ દ્વાર પૂર્ણ થયું. હવે ‘કાલપરિમાણ’ દ્વા૨નો અવસર છે. તેમાં આ પ્રમાણેની ગાથા છે – એક વર્ષ એ અભિભવ કાયોત્સર્ગનું ઉત્કૃષ્ટ કાલપ્રમાણ છે. અને બાહુબલીજીએ એક વર્ષ સુધી તે કાયોત્સર્ગ કરેલો હતો. તથા અભિભવકાયોત્સર્ગનું જઘન્ય કાલપ્રમાણ અંતર્મુહૂર્ત જાણવું. ચેષ્ટાકાયોત્સર્ગનું કાલ પરિમાણ અનેક પ્રકારનું છે જેને હું આગળ કહીશ. ॥ १४६०॥
10
15
20
25
અવતરણિકા : કાલપરિમાણદ્વાર સામાન્યથી કહ્યું. હવે ભેદપરિમાણદ્વા૨ને આશ્રયીને કહે છે
गाथार्थ : टीडार्थ प्रमाणे भावो.
टीडअर्थ : (१) उत्सृतोत्सृत, (२) उत्सृत, (3) उत्सृतनिषन्न, (उत्सृत = लो, निषन्न = जेहेलो) (४) निषन्नोत्सृत, (4) निषन्न, (६) निषन - निषन्न. || १४६१ || (७) निवन्नोत्सृत (निवन्न 30 = सूतेसो), (८) निवन्न, (८) निवन्न- निवन. आा हरे! पहोनी प्र३पशा हुं अरीश खाप्रमाणे